tad yathāpi nāma puruṣo vyāmamātrake sthito dvitīyaṃ puruṣaṃ pratyavekṣata āditye 'bhyudgata evam evāsmin buddhakṣetre bhikṣubhikṣuṇyupāsakopāsikā devanāgayakṣagandharvāsuragaruḍakinnaramahoragāś ca tasyāṃ velāyām adrākṣus tam amitābhaṃ tathāgatam arhantaṃ samyaksaṃbuddhaṃ sumerum iva parvatarajānaṃ sarvakṣetrābhyudgataṃ sarvā diśo 'bhibhūya bhāsamānaṃ tapantaṃ virocamānaṃ bibhrājamānaṃ taṃ ca mahāntaṃ bodhisattvagaṇaṃ taṃ ca bhikṣusaṃghaṃ yad idaṃ buddhānbhāvena tasyāḥ prabhāyāḥ pariśuddhatvāt / tad yatheyaṃ mahāpṛthivy ekodakajātā bhavet tatra na vṛkṣā na parvatā na dvīpā na tṛṇagulmauṣadhivanaspatayo na nadīśvabhraprapātāḥ prajñāyerann anyatraikārṇavībhūtamahāpṛthivy ekā syāt / evam eva tasmin buddhakṣetre nāsty anyat kiṃcil liṅgaṃ vā nimittaṃ vānyatraiva vyāmaprabhāḥ śrāvakās te ca yojanakoṭīśatasahasraprabhā bodhisattvāḥ sa ca bhagavān amitābhas tathāgato 'rhan samyaksaṃbuddhas taṃ ca śrāvakagaṇaṃ taṃ ca bodhisattvagaṇam abhibhūya sarvā diśaḥ prabhāsayan saṃdṛśyate / tena khalv api samayenna tasyāṃ sukhāvatyāṃ lokadhātau bodhisattvāḥ śrāvakadevamanuṣyāś ca sarve ta imāṃ lokadhātuṃ śākyamuniṃ ca tathāgataṃ mahatā bhikṣusaṃghena parivṛtaṃ paśyanti sma dharmaṃ ca deśayantam //

あたかも、ある人が、太陽が昇ったときに、ただ一ヴィヤーマの距離のところにいて、第二の人をはっきり見るように、まさしく同じように、この仏国土における比丘・比丘尼・優婆塞・優婆夷たちや、神々・龍・夜叉・ガンダルヴァ・阿修羅・ガルダ・キンナラ・マホーラガたちは、そのとき、——仏の威力によって、その光明が清浄であるためであるが——一切の国土に聳え立っている山の王スメールのごとく、一切の方角を圧倒して、光り、輝き、照らし、きらめいているかのアミターバ如来・応供・正等覚者と、かの大いなる菩薩の集団と、かの比丘僧団とを見た。 たとえば、この大地が一面水になったとすれば、一面海となった大地が一つあるほかには、そこには木もなく、山もなく、島もなく、草・灌木・薬草・大樹もなく、川・穴・断崖も知られないであろうように、まさしく同じように、かの仏国土においては、一ヴィマーヤの光明をもつ声聞たちと、十万・千万の光明をもつかれら菩薩たちのほかには、他のいかなる標識も徴相もなく、ただかの世尊アミターバ如来・応供・正等覚者が、かの声聞の集団と、かの菩薩の集団とを圧倒して、一切の方角を照らしているのが見られるのである。 また、そのとき、かの極楽世界における菩薩たちと声聞・神々・人間たちは、すべて、この〔娑婆〕世界と、大勢の比丘僧団にとりまかれ、法を説いておられる釈迦牟尼如来とを見たのである。

And as a man, followed by another at a distance of a fathom only, would see the other man, when the sun has risen, exactly in the same manner the Bhikshus, Bhikshuṇīs, Upāsakas (laymen), Upāsikās (laywomen), gods, Nāgas, Yakshas, Rākshasas, Gandharvas, Asuras, Garuḍas, Kinnaras, Mahoragas, men and not-men, in this Buddha country, saw at that time that Amitābha, the Tathāgata, holy and fully enlightened, like the Sumeru, the king of mountains, elevated above all countries, surpassing all quarters, shining, warming, glittering, blazing; and they saw that great mass of Bodhisattvas, and that company of Bhikshus, viz. by the grace of Buddha, from the pureness of that light. And as this great earth might be, when all covered with water, so that no trees, no mountains, no islands, no grasses, bushes, herbs, large trees, no rivers, chasms, water-falls, would be seen, but only the one great earth which had all become an ocean, in exactly the same manner there is neither mark nor sign whatever to be seen in that Buddha country, except Śrāvakas, spreading their light over a fathom, and those Bodhisattvas, spreading their light over a hundred thousand koṭīs of yojanas. And that Bhagavat Amitābha, the Tathāgata, holy and fully enlightened, overshadowing that mass of Śrāvakas and that mass of Bodhisattvas, is seen, illuminating all quarters. Again at that time all those Bodhisattvas, Śrāvakas, gods and men in that world Sukhāvatī, saw this world Sahā and Śākyamuni, the Tathāgata, holy and fully enlightened, surrounded by a holy company of Bhikshus, teaching the Law.

འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉི་མ་ཤར་ནས་མི་ཞིག་འདོམ་གང་ཙམ་ན་འདུག་པ་ལ་མི་ཞིག་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེའི་ཚེ་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་ རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་དང། འོད་དེ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་དང། དགེ་སློང་མ་དང། དགེ་བསྙེན་དང། དགེ་བསྙེན་མ་དག་དང། ལྷ་དང། ཀླུ་དང། གནོད་སྦྱིན་དང། དྲི་ཟ་དང། ལྷ་མ་ཡིན་དང། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང། མི་འམ་ཅི་དང། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་དག་སངས་ རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ནས་མངོན་པར་འཕགས་ཏེ། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས། ལྷམ་མེ། ལྷན་ནེ་ལྷང་ངེ་མཛེས་པ་དེ་དང། བྱང་ ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དེ་དང། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དེ་ལ་ལྟའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ས་ཆེན་པོ་འདི་ཆུ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ན་དེ་ལ་ཤིང་ལྗོན་པ་རྣམས་མེད། རི་རྣམས་མེད། གླིང་རྣམས་མེད། རྩྭ་དང། ཤིང་གེལ་པ་དང། སྨན་དང། ནགས་ཚལ་རྣམས་མེད། ཆུ་ཀླུང་རྣམས་ མེད་ཅིང་ངམ་གྲོག་དང། གཡང་ས་རྣམས་མི་སྣང་སྟེ།གཞན་དུ་ན་ས་ཆེན་པོ་རྒྱ་མཚོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་འོད་འདོམ་གང་བ་དང། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འོད་དཔག་ཚད་བྱེ་བ་ བརྒྱ་སྟོང་ཡོད་པ་མ་གཏོགས་པར་གཞན་རྟགས་སམ། མཚན་མ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་དེས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚོགས་དེ་དང། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་དེ་ཟིལ་གྱིས་ མནན་ནས་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་གསལ་བར་ཀུན་ཏུ་སྣང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཅན་དེར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང། ཉན་ཐོས་དང། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང། ལྷ་དང་མི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདི་དང། དེ་བཞིན་ གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོས་བསྐོར་ཅིང་ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་སྣང་ངོ་། །

di lta ste/ dper na nyi ma shar nas mi zhig 'dom gang tsam na 'dug pa la mi zhig lta ba de bzhin du de'i tshe 'di lta ste/ sangs rgyas kyi mthu dang/ 'od de yongs su dag pa'i phyir dge slong dang/ dge slong ma dang/ dge bsnyen dang/ dge bsnyen ma dag dang/ lha dang/ klu dang/ gnod sbyin dang/ dri za dang/ lha ma yin dang/ nam mkha' lding dang/ mi 'am ci dang/ lto 'phye chen po dang/ mi dang mi ma yin pa dag sangs rgyas kyi zhing 'di nas de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa'i sangs rgyas 'od dpag med ri'i rgyal po ri rab ltar sangs rgyas kyi zhing thams cad nas mngon par 'phags te/ phyogs thams cad zil gyis mnan nas/ lham me/ lhan ne lhang nge mdzes pa de dang/ byang chub sems dpa'i tshogs chen po de dang/ dge slong gi dge 'dun de la lta'o/ /'di lta ste/ dper na sa chen po 'di chu gcig tu gyur na de la shing ljon pa rnams med/ ri rnams med/ gling rnams med/ rtswa dang/ shing gel pa dang/ sman dang/ nags tshal rnams med/ chu klung rnams med cing ngam grog dang/ g.yang sa rnams mi snang ste/ gzhan du na sa chen po rgya mtsho gcig tu gyur pa ni ma gtogs so/ /de bzhin du sangs rgyas kyi zhing de na nyan thos rnams kyi lus las mngon par grub pa'i 'od 'dom gang ba dang/ byang chub sems dpa' rnams kyi 'od dpag tshad bye ba brgya stong yod pa ma gtogs par gzhan rtags sam/ mtshan ma cung zad kyang med do/ /bcom ldan 'das de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa'i sangs rgyas 'od dpag med des nyan thos kyi tshogs de dang/ byang chub sems dpa'i tshogs de zil gyis mnan nas phyogs thams cad du gsal bar kun tu snang ngo / /de'i tshe 'jig rten gyi khams bde ba can der byang chub sems dpa' dang/ nyan thos dang/ rang sangs rgyas thams cad dang/ lha dang mi de dag thams cad dang/ 'jig rten gyi khams mi mjed 'di dang/ de bzhin gshegs pa shākya thub pa dge slong gi dge 'dun chen pos bskor cing chos ston pa yang snang ngo / /

このように譬えば太陽が上って或人が一尋程の所に坐する一人を見るそのごとくに、その時このように仏の力と光明が全く清浄なるが故に、比丘と、比丘尼と、優婆塞と、優婆夷と、神と、竜と、夜叉と、乾闥娑と、阿修羅と、 伽楼茶と、緊那羅と、大蛇と、人と、非人等はこの仏国土から如来降伏敵者完全円満の仏陀無量光は山王妙高山のごとくに仏のすべての国土から大いに勝れて、一切方角を威圧して、昭々赫々煌々と美わしき者と、菩薩の大衆会と、比丘の大僧衆とを見ました。このように譬えばこの大地が一水となったならば、それには森等もなく、山等もなく、島等もなく、草と蕎木と、薬（草）と、林等もない。河等もなく、険阻なる深谿、険巌等も現われず、外には大地が一海となったことを除く。そのようにその仏国土には声聞等の身から明かに成ずる所の一尋の光と、菩薩等の光明か百千千万由句あるを除いて他に印し或は相が少しもない。かの世尊如来降伏敵者完全円満の仏陀無量光はその声聞衆と、その菩薩衆を威圧してすべての方向に明かに普く輝いている。その時その極楽世界において菩薩と、声聞と、すべての独覚と、神と、人のそれらのすべてに、この娑婆世界と、釈迦如来が比丘の大僧伽によって囲繞せられて説法することが見られた。

諸有盲者即皆得視。諸有聾者即皆得聴。諸有喑者即皆能語。諸有僂者即得申。諸跛癖蹇者即皆走行。諸有病者即皆愈起。諸尫者即皆強健。諸愚痴者即更黠慧。諸有婬者皆是梵行。諸瞋怒者悉皆慈心作善。諸有被毒者毒皆不行。鍾磬琴瑟箜篌楽器諸伎。不鼓皆自作五音声。婦女珠環皆自作声。百鳥畜狩皆自悲鳴。当是時。莫不歓喜善楽得過度者。即爾時諸仏国中諸天人民。莫不持天上華香来下。於虚空中悉皆供養。散諸仏及阿弥陀仏上。諸天各共大作万種自然伎楽。楽諸仏及諸菩薩阿羅漢。当是之時。其快楽不可言。仏告阿難。阿逸菩薩等。我説阿弥陀仏及諸菩薩阿羅漢国土自然七宝。儻無有異乎。阿難長跪叉手言。仏説阿弥陀仏国土快善。如仏所言無有一異。仏言。我説阿弥陀仏功徳国土快善。昼夜尽一劫。尚復未竟。我但為若曹小説之爾。

諸有盲者則皆得視。諸跛躄蹇者則皆得走行。諸病者則皆愈起。諸尫者則皆強健。愚痴者則皆更黠慧。諸有婬泆瞋怒者皆悉慈心作善。諸有被毒者毒皆不行。鍾鼓琴瑟箜篌楽器。諸伎不鼓皆自作音声。婦女珠環皆自作声。百鳥畜獣皆自悲鳴。当是之時。莫不歓喜得過度者。則時爾日。諸仏国中諸天人莫不持天上華香来下。於虚空中悉皆供養。散諸仏及無量清浄仏上。諸天各共。大作万種自然伎楽。楽諸仏及諸菩薩阿羅漢。当是之時。甚快楽不可言仏告阿難阿逸菩薩等。我説無量清浄仏及諸菩薩阿羅漢国土自然七宝。当無有異乎。阿難長跪叉手言。仏説無量清浄仏国土快善。如仏所説無有一異。仏言。我説無量清浄仏功徳国土快善。昼夜一劫尚復未竟。我但為若曹小説之耳。