無量寿経 Larger Sukhāvatīvyūha

Skt 基準 昇順

Filter Search Full-text Search (Pilot ver)
絞込検索

This is the filter search for the currently displayed chapter or the entire text. This "Filter search" will extract the sections that contain the search term(s).

  • Chinese versions are in Japanese modern style Chinese characters.
  • AND search is possible by inserting a blank space.
  • The "all materials target" search extracts sections where the search term can be found in any of the materials in the same section.
  • However, this function will not highlight the target term(s). Please use your browser's "in-page search" function, or the Full-text Search (Pilot version) on the other page to highlight the target term(s).
Skt.: (F) 24.6-15

sacen me bhagavan bodhiprāptasya mama nāmadheyaṃ śrutvā tacchravaṇasahagatena kuśalamūlena sattvā nābhijātakulopapattiṃ pratilabheran yāvad bodhimaṇḍaparyantaṃ mā tāvad aham anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudhyeyam / 42 /
sacen me bhagavan bodhiprāptasya tadanyeṣu buddhakṣetreṣu ye sattvā mama nāmadheyaṃ śrutvā tacchravaṇasahagatena kuśalamūlena yāvad bodhiparyantaṃ na sarve bodhisattvacaryāprītiprāmodyakuśalamūlasamavadhānagatā bhaveyur mā tāvad aham anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudhyeyam / 43 /

(四二)もしも、世尊よ、わたくしが覚りを得たときに、衆生たちが、わたくしの名を聞いて、それを聞くことにともなう善根によって、覚りの座の極致にいたるまで、高貴な家に生まれることを得ないようであるならば、その限り、わたくしは無上なる正等覚をさとりません。
(四三)もしも、世尊よ、わたくしが覚りを得たときに、その他の諸仏国土における衆生たちが、わたくしの名を聞いて、それを聞くことにともなう善根によって、覚りの極致にいたるまで、すべて、菩薩の行を喜び歓喜する善根を具備する者とならないようであるならば、その限り、わたくしは無上なる正等覚をさとりません。
41. "O Bhagavat, if, after I have obtained Bodhi, beings, having heard my name in Buddha countries different from this, should not, through the stock of merit which follows on that hearing, obtain birth in a noble family, till they arrive at Bodhi, then may I not obtain the highest perfect knowledge.
42. "O Bhagavat, if, after I have obtained Bodhi, the Bodhisattvas who live in other Buddha countries, after hearing my name, till they have reached Bodhi by the stock of merit which follows on that hearing, should not all obtain a combination of their stock of merit with the joy and gladness of their Bodhisattva life, then may I not obtain the highest perfect knowledge.
Tibetan:247b1-4
བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཚེ་སེམས་ཅན་དག་གིས་བདག་གི་མིང་ཐོས་ལ་ཐོས་མ་ཐག་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཐའི་བར་དུ་རིགས་བཟང་པོའི་རིགས་སུ་ སྐྱེ་བ་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཚེ་འདི་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་གིས་བདག་གི་མིང་ཐོས་པར་ གྱུར་ལ། དེ་ཐོས་མ་ཐག་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཐའི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་དགའ་བ་དང། མཆོག་ཏུ་དགའ་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ཕྲད་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ བར་མི་བགྱིའོ། །
bcom ldan 'das gal te bdag byang chub thob pa'i tshe sems can dag gis bdag gi ming thos la thos ma thag pa las byung ba'i dge ba'i rtsa bas sems can rnams byang chub kyi mtha'i bar du rigs bzang po'i rigs su skye ba thob par ma gyur pa de srid du bdag bla na med pa yang dag par rdzogs pa'i byang chub mngon par rdzogs par 'tshang rgya bar mi bgyi'o/ /bcom ldan 'das gal te bdag byang chub thob pa'i tshe 'di las gzhan du gyur pa'i sangs rgyas kyi zhing rnams su byang chub sems dpa' gang dag gis bdag gi ming thos par gyur la/ de thos ma thag pa las byung ba'i dge ba'i rtsa bas byang chub kyi mtha'i bar du thams cad byang chub sems dpa'i spyod pa la dga' ba dang/ mchog tu dga' ba'i dge ba'i rtsa ba dang phrad par ma gyur pa de srid du bdag bla na med pa yang dag par rdzogs pa'i byang chub mngon par rdzogs par 'tshang rgya bar mi bgyi'o/ /
(44)世尊よ、もし私が菩提を得る時、衆生等が我が名を聞いて、聞く瞬間より生じた徳本を以て、衆生等が菩提の究竟に到るまで、善種族に生を得ることとならない、その間は私は無上完全円満の菩提に明瞭円満に成仏致しませぬ。 (45)世尊よ、もし私が菩提を得る時、これより外となれる所の仏国土等においていずれの菩薩にても我が名を聞くこととなって、それを聞いた瞬間から生じた徳本を以て菩提の究竟に到るまで、すべてが菩薩行を喜び無上に喜ぶ所の徳本と会うこととならない、その間は私は無上完全円満の菩提に明瞭円満に成仏致しませぬ。
支婁迦讖 T362:

支謙 T361:

魏訳 T360:T0360_.12.0269a19-21
T0360_.12.0269a22-24

(43)設我得仏。他方国土諸菩薩衆。聞我名字。寿終之後生尊貴家。若不爾者。不取正覚

(44)設我得仏。他方国土諸菩薩衆。聞我名字歓喜踊躍。修菩薩行具足徳本。若不爾者。不取正覚

如来会 T310:T0310_.11.0094c11-12
T0310_.11.0094c13-15

(43)若我成仏。余仏土中有諸菩薩。聞我名已。寿終之後。若不得生豪貴家者。不取正覚

(44)若我成仏。余仏刹中所有菩薩聞我名已。若不応時修菩薩行。清浄歓喜得平等住具諸善根。不取正覚

荘厳経 T363:T0363_.12.0320c11-15

(33)世尊。我得菩提成正覚已。所有十方一切仏刹声聞菩薩。聞我名号証無生忍。成就一切平等善根。住無功用離加行故。不久令得阿耨多羅三藐三菩提。

Skt.: (F) 24.16-25.5

sacen me bhagavan bodhiprāptasya sahanāmadheyaśravaṇāt tadanyeṣu lokadhātuṣu bodhisattvā na samantānugataṃ nāma samādhiṃ pratilabheran yatra sthitvā bodhisattvā ekakṣaṇavyatihāreṇāprameyāsaṃkhyeyācintyāparimāṇān buddhān bhagavataḥ satkurvanti sa caiṣāṃ samādhir antarā vipraṇaśyed yāvad bodhimaṇḍaparyantaṃ mā tāvad aham anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudhyeyam / 44 /
sacen me bhagavan bodhiprāptasya tatra buddhaksetre ye bodhisattvāḥ pratyajātā bhaveyus te yathārūpāṃ dharmadeśanām ākāṃkṣeyuḥ śrotuṃ tathārūpāṃ sahacittotpādān na śṛṇuyur mā tāvad aham anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudhyeyam / 45 /

(四四)もしも、世尊よ、わたくしが覚りを得たときに、その他の諸世界における菩薩たちが、〔わたくしの〕名を聞くと同時に、〈あまねく達せる〉と名づける三昧――その中に住して、菩薩たちは、一刹都の経過の間に、無量・無数・不可思議・無比・無限量の仏・世尊たちを恭敬する――を得ることなく、またかれら〔菩薩たち〕のその三昧が、覚りの座の極致にいたるまで、中途で消失してしまうようであるならば、その限り、わたくしは無上なる正等覚をさとりません。
(四五)もしも、世尊よ、わたくしが覚りを得たときに、かしこの仏国土に生まれた者となるであろう菩薩たちが、どのような説法を聞きたいと欲しようと、〔そのような〕心を起こすと同時に、そのとおりのものを聞けないようであるならば、その限り、わたくしは無上なる正等覚をさとりません。
43. "O Bhagavat, if, after I have obtained Bodhi, the Bodhisattvas, as soon as they have heard my name, in other worlds, should not obtain the Samādhi called Samantānugata, in which Bodhisattvas honour one moment after another immeasurable, innumerable, inconceivable, incomparable, immense, blessed Buddhas, and if that Samādhi of theirs should come to an end before they have reached the throne of Bodhi, then may I not obtain the highest perfect knowledge.
44. "O Bhagavat, if the beings who are born in that Buddha country of mine, after I have obtained Bodhi, should not hear, as quick as thought, such a teaching of the Law as they wish to hear, then may I not obtain the highest perfect knowledge.
Tibetan:247b4-7
བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཚེ་འདི་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་གིས་བདག་གི་མིང་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་སོང་བ་ཞེས་བགྱི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་བར་མ་གྱུར་པ་དང། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ནས་སྐད་ཅིག་གཅིག་འདས་པ་ཙམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲངས་མ་མཆིས། དཔག་ཏུ་མ་མཆིས། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། མཚུངས་པ་མ་མཆིས། ཚད་མ་མཆིས་པ་དག་ལ་བསྟི་སྟང་བགྱིད་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོའི་མཐའི་བར་དུ་ བར་མ་དོར་ཆབ་འཚལ་བར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་བགྱིའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་སེམས་ཅན་གང་དག་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཆོས་བསྟན་པ་རྣམ་ པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཉན་འཚལ་བར་གྱུར་པ་ཆོས་བསྟན་པ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཐོས་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་བགྱིའོ། །
bcom ldan 'das gal te bdag byang chub thob pa'i tshe 'di las gzhan du gyur pa'i 'jig rten gyi khams rnams su byang chub sems dpa' gang dag gis bdag gi ming thos ma thag tu kun gyi rjes su song ba zhes bgyi ba'i ting nge 'dzin thob bar ma gyur pa dang/ byang chub sems dpa' dag ting nge 'dzin de la gnas nas skad cig gcig 'das pa tsam gyis sangs rgyas bcom ldan 'das grangs ma mchis/ dpag tu ma mchis/ bsam gyis mi khyab/ mtshungs pa ma mchis/ tshad ma mchis pa dag la bsti stang bgyid la/ ting nge 'dzin de byang chub kyi snying po'i mtha'i bar du bar ma dor chab 'tshal bar ma gyur pa de srid du bdag bla na med pa yang dag par rdzogs pa'i byang chub mngon par rdzogs par 'tshang rgya bar mi bgyi'o/ / bcom ldan 'das gal te bdag byang chub thob pa'i tshe sangs rgyas kyi zhing der sems can gang dag skyes par gyur pa de dag chos bstan pa rnam pa ji lta bu nyan 'tshal bar gyur pa chos bstan pa rnam pa de lta bu sems bskyed ma thag tu thos par ma gyur pa de srid du bdag bla na med pa yang dag par rdzogs pa'i byang chub mngon par rdzogs par 'tshang rgya bar mi bgyi'o/ /
(46)世尊よ、もし私が菩提を得る時、ここより外になった世界等においていずれの菩薩にても、我が名を聞くや否や一切随行と三昧を得ることとならないで、菩薩等がその三昧に住して一瞬時間を以て無数無量不可思議無等無量の仏世尊等に恭敬してその三昧が菩提道場の究竟に到るまで中断せない力を与えることとならない、その間は私は無上完全円満の菩提に明瞭円満に成仏致しませぬ。 (47)世尊よ、もし私が菩提を得る時、その仏国土に生れることとならんいずれかの衆生にして彼等がいかようかの種類の説法を聞かうと願うこととなるであろうそのような種類の心が生ずるや否や聞くこととならない、その間は私は無上完全円満の菩提に明瞭円満に成仏致しませぬ。
支婁迦讖 T362:

支謙 T361:

魏訳 T360:T0360_.12.0269a25-28
T0360_.12.0269a29-b01

(45)設我得仏。他方国土諸菩薩衆。聞我名字。皆悉逮得普等三昧。住是三昧。至于成仏。常見無量不可思議一切如来。若不爾者。不取正覚

(46)設我得仏。国中菩薩。随其志願所欲聞法自然得聞。若不爾者。不取正覚

如来会 T310:T0310_.11.0094c16-18
T0310_.11.0094c19-20

(45)若我成仏。他方菩薩聞我名已。皆得平等三摩地門。住是定中常供無量無等諸仏。乃至菩提終不退転。若不爾者。不取正覚

(46)若我成仏。国中菩薩随其志願。所欲聞法自然得聞。若不爾者。不取正覚

荘厳経 T363:T0363_.12.0320c15-20
T0363_.12.0320c20-23

(34)世尊。我得菩提成正覚已。所有十方一切仏刹諸菩薩衆。聞我名已生希有心。是人即得普遍菩薩三摩地。住此定已。於一念中。得至無量無数不可思議諸仏刹中。恭敬尊重供養諸仏。成就阿耨多羅三藐三菩提。

(35)世尊。我得菩提成正覚已。於我刹中所有菩薩。或楽説法或楽聴法。或現神足或往他方。随意修習無不円満。皆令証得阿耨多羅三藐三菩提。

Skt.: (F) 25.6-15

sacen me bhagavan bodhiprāptasya tatra buddhakṣetre tadanyeṣu buddhakṣetreṣu ye bodhisattvā mama nāmadheyaṃ śṛṇuyus te sahanāmadheyaśravaṇān nāvaivartikā bhaveyur anuttarāyāḥ samyaksaṃbodher mā tāvad aham anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudhyeyam / 46 /
sacen me bhagavan bodhiprāptasya tatra buddhakṣetre ye bodhisattvā mama nāmadheyaṃ śṛṇuyus te sahanāmadheyaśravaṇān na prathamadvitīyatṛtīyāḥ kṣāntīḥ pratilabheran nāvaivartikā bhaveyur buddhadharmebhyo mā tāvad aham anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudhyeyam / 47 /

(四六)もしも、世尊よ、わたくしが覚りを得たときに、かしこの仏国土とその他の諸仏国土において、わたくしの名を聞くであろう菩薩たちが、名を聞くと同時に、無上なる正等覚より退転しない者とならないようであるならば、その限り、わたくしは無上なる正等覚をさとりません。
(四七)もしも、世尊よ、わたくしが覚りを得たときに、かしこの仏国土において、わたくしの名を聞くであろう菩薩たちが、名を聞くと同時に、第一・第二・第三の忍(認証)を得ることなく、仏のもろもろの法より退転しない者とならないようであるならば、その限り、わたくしは無上なる正等覚をさとりません。』
45. "O Bhagavat, if, after I have obtained Bodhi, the Bodhisattvas in this and other Buddha countries, as soon as they have heard my name, should ever turn back from the highest perfect knowledge, then may I not obtain the highest perfect knowledge.
46. "O Bhagavat, if, after I have obtained Bodhi, and have become a Buddha-teacher, the Bodhisattvas who hear my name in Buddha countries, and obtain the first, the second, and the third degrees of endurance, as soon as they have heard my name, should turn away again from Buddha, the Law, and the Church, then may I not obtain the highest perfect knowledge.
Tibetan:247b7-248a3
བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་གིས་བདག་གི་མིང་ཐོས་པ་དེ་དག་བདག་གི་མིང་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ མི་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་གིས་བདག་གི་མིང་ཐོས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་བདག་གི་མིང་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་བཟོད་པ་དང་པོ་དང། གཉིས་པ་དང། གསུམ་པ་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་པ་དང། སངས་རྒྱས་ ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་བགྱིའོ། །
bcom ldan 'das gal te bdag byang chub thob pa'i tshe sangs rgyas kyi zhing gzhan dag tu byang chub sems dpa' gang dag gis bdag gi ming thos pa de dag bdag gi ming thos ma thag tu bla na med pa yang dag par rdzogs pa'i byang chub las phyir mi ldog par ma gyur pa de srid du bdag bla na med pa yang dag par rdzogs pa'i byang chub mngon par rdzogs par 'tshang rgya bar mi bgyi'o/ /bcom ldan 'das gal te bdag byang chub thob pa'i tshe sangs rgyas kyi zhing gzhan dag tu byang chub sems dpa' gang dag gis bdag gi ming thos par gyur pa de dag bdag gi ming thos ma thag tu bzod pa dang po dang/ gnyis pa dang/ gsum pa thob par ma gyur pa dang/ sangs rgyas kyi chos rnams las phyir mi ldog par ma gyur pa de srid du bdag bla na med pa yang dag par rdzogs pa'i byang chub mngon par rdzogs par 'tshang rgya bar mi bgyi'o/ /
(48)世尊よ、もし私が 菩提を得る時、他の仏国土等においていずれの菩薩にても我が 名を聞いた彼等は、我が名を聞くや否や無上完全円満の菩提から 不退転とならない、その間は私は無上完全円満の菩提に 明瞭円満に成仏致しませぬ。 (49)世尊よ、もし私が菩提を得る 時、他の仏国土等において菩薩の誰にても、我が名を聞くことと なった彼等にして、我が名を聞くや否や、第一、第二、第三の法忍を 得ることとならないことと、仏の諸法より不退転とならない、その間は 私は無上完全円満の菩提に明瞭円満に成仏致しませぬ。
支婁迦讖 T362:

支謙 T361:

魏訳 T360:T0360_.12.0269b02-03
T0360_.12.0269b04-06

(47)設我得仏。他方国土諸菩薩衆。聞我名字。不即得至不退転者。不取正覚

(48)設我得仏。他方国土諸菩薩衆。聞我名字。不即得至第一第二第三法忍。於諸仏法不能即得不退転者。不取正覚

如来会 T310:T0310_.11.0094c21-23
T0310_.11.0094c24-26

(47)若我証得無上菩提。余仏刹中所有菩薩聞我名已。於阿耨多羅三藐三菩提有退転者。不取正覚

(48)若我成仏。余仏国中所有菩薩。若聞我名応時不獲一二三忍。於諸仏法不能現証不退転者。不取菩提

荘厳経 T363:T0363_.12.0320c23-26

(36)世尊。我得菩提成正覚已。所有十方一切仏刹聞我名者。応時即得初忍二忍乃至無生法忍。成就阿耨多羅三藐三菩提。

Skt.: (F) 25.16-26.10

atha khalv ānanda sa dharmākaro bhikṣur imān evaṃrūpān praṇidhānaviśeṣān nirdiśya tasyāṃ velāyāṃ buddhānubhāvenemā gāthā abhāṣata //
saci mi imi viśiṣṭa naivarūpā
varapraṇidhāna siyā khu bodhiprāpte /
māhu siya narendra sattvasāro
daśabaladhāri atulyadakṣiṇīyaḥ // 1 //
saci mi siya na kṣetra evarūpaṃ
bahu-adhanāna prabhūta divyacitraṃ /
sukhi na nara kareya duḥkhaprāpto
māhu siyā ratano narāṇa rājā // 2 //
saci mi upagatasya bodhimaṇḍaṃ
daśadiśi na vraji nāmadheyu kṣipraṃ /
pṛthu bahava anantabuddhakṣetrāṃ
māhu siyā balaprāptu lokanātha // 3 //

さて、アーナンダよ、かのダルマーカラ比丘は、このようなこれらの特別な諸誓願を述べたのち、そのとき、仏の威力によって、これらの偈頌を説いた。
『(一)もしも、まさに、わたくしが覚りを得たときに、
これらの最勝の諸誓願を、このように殊勝なものとしないならば、
人中の王(世尊)よ、わたくしは、衆生の最上者、
十力を持つ者、無比の供養されるべき者とはなるまい。
(二)もしも、わたくしの国土において、このように、
多くの貧しい者たちにとって、天の輝ける豊かなものがなく、
苦しみにおちいった人を安楽になし得ないならば、
わたくしは、人々の中の宝の〔ごとき〕王とはなるまい。
(三)もしも、わたくしが覚りの座に到達したとき、
〔わたくしの〕名が、すみやかに十方の、
あまたの、多くの、無限の諸仏国土に達しないならば、
わたくしは、〔十〕力を得た世間の主とはなるまい。
§9. 'And again, O Ānanda, when he had spoken such prayers, that Bhikshu Dharmākara, at that time, through the grace of Buddha spoke these verses:
1. "If, when I have obtained Bodhi, there should not be for me an excellent Praṇidhāna of such a character, then, O Prince, O Best of beings, may I not be endowed with the ten powers, incomparable, worthy of offerings.
2. "If there should not be for me such a country, endowed with many and various mighty and divine endowments, I should gladly go to hell, suffering pain, and not be a King of treasures.
3. "If, when I have approached the Bodhi throne, my name should not quickly reach the ten quarters, the broad and many endless Buddha countries, may I not be a lord of the world, endowed with power.
Tibetan:248a3-6
ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ནས་དགེ་སློང་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་དེས་སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་དག་བསྟན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསོལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཚེ་སྨོན་ལམ་མཆོག །ཁྱད་པར་འཕགས་པ་རྣམ་པ་འདི་འདྲར་མ་གྱུར་ན། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་མཚུངས་པ་མ་མཆིས་སྦྱིན་པའི་གནས། །མི་ཡི་སེང་གེ་སེམས་ཅན་སྙིང་པོར་བདག་མ་གྱུར། །གལ་ཏེ་ བདག་ཞིང་རྣམ་པ་དེ་འདྲར་མ་གྱུར་ལ། །སེམས་ཅན་དབུལ་མང་ནོར་མང་སྩལ་བར་མ་གྱུར་ཅིང་། །སྡུག་བསྔལ་གྱུར་པའི་མི་དག་བདེ་བར་མ་བགྱིས་པར། །མི་ཡི་རྒྱལ་པོ་དཀོན་མཆོག་ཏུ་ནི་བདག་མ་གྱུར། །བདག་ནི་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་ཉེ་བར་མཆིས་པའི་ཚེ། །ཕྱོགས་བཅུ་དག་གི་ཞིང་རྣམས་ མང་པོ་ཐ་གྲུ་ཆེ། །མཐའ་ཡས་དག་ཏུ་མིང་ནི་གྲགས་པར་མ་གྱུར་པར། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་སྟོབས་བརྙེས་པར་ནི་བདག་མ་གྱུར། །
kun dga' bo de nas dge slong chos kyi 'byung gnas des smon lam gyi khyad par rnam pa 'di lta bu 'di dag bstan nas sangs rgyas kyi mthus de'i tshe tshigs su bcad pa 'di dag gsol to/ /gal te bdag gis byang chub thob tshe smon lam mchog /khyad par 'phags pa rnam pa 'di 'drar ma gyur na/ /stobs bcu mnga' ba mtshungs pa ma mchis sbyin pa'i gnas/ /mi yi seng ge sems can snying por bdag ma gyur/ /gal te bdag zhing rnam pa de 'drar ma gyur la/ /sems can dbul mang nor mang stsal bar ma gyur cing / /sdug bsngal gyur pa'i mi dag bde bar ma bgyis par/ /mi yi rgyal po dkon mchog tu ni bdag ma gyur/ /bdag ni byang chub snying por nye bar mchis pa'i tshe/ /phyogs bcu dag gi zhing rnams mang po tha gru che/ /mtha' yas dag tu ming ni grags par ma gyur par/ /'jig rten mgon po stobs brnyes par ni bdag ma gyur/ /
阿難陀よ、次にかの法生比丘は誓願の特勝なる是のごとき種類のこれ等を示して、仏の力によりてその時これらの頌を申上げた。 (1)もし私が菩薩を得る時最勝の誓願は、特に勝れたるこの相のごとくにならないならば、十力具足比類なき布施の所在なる、人の獅子にして衆生の精(仏陀)に私はなりませぬ。 (2)もし我が国土にしてそのような相にならないで、衆生の多くは貧に多くの財を得ないで、苦痛に陥れる者等が幸福にならないその間は、人の王なる稀有最勝(仏陀)に私はなりませぬ。 (3)私が菩提道場に近づいた時、十方等の一切国土広大にして、無辺等に到るまでに速かに(我が)名の聞えることとならないその間は、世界主の力を得ることと私はなりませぬ、
支婁迦讖 T362:

支謙 T361:

魏訳 T360:T0360_.12.0269b07-08
T0360_.12.0269b13-14
T0360_.12.0269b09-10
T0360_.12.0269b11-12

仏告阿難。爾時法蔵比丘。説此願已而説頌曰

我建超世願 必至無上道
斯願不満足 誓不成等覚

我於無量劫 不為大施主
普済諸貧苦 誓不成等覚

我至成仏道 名声超十方
究竟靡不聞 誓不成等覚

如来会 T310:T0310_.11.0094c27-28
T0310_.11.0094c29-0095a01
T0310_.11.0095a02-03
T0310_.11.0095a04-05

爾時仏告阿難。彼法処比丘。於世間自在王如来前。発此願已。承仏威神。而説頌曰

今対如来発弘誓 当証無上菩提日
若不満足諸上願 不取十力無等尊

心或不堪常行施 広済貧窮免諸苦
利益世間使安楽 不成救世之法王

我証菩提坐道場 名聞不遍十方界
無量無辺異仏刹 不取十力世中尊

荘厳経 T363:T0363_.12.0320c26-27
T0363_.12.0321a01-02
T0363_.12.0321a03-06
T0363_.12.0321a07-08

爾時作法苾芻。向彼仏前発如是願已。承仏威神即説頌曰

我今対仏前 而発誠実願
獲仏十力身 威徳無等等

復為大国王 富豪而自在
広以諸財宝 普施於貧苦
令彼諸群生 長夜無憂悩
出生衆善根 成就菩提果

我若成正覚 立名無量寿
衆生聞此号 倶来我刹中

Skt.: (F) 26.11-27.6

saci khu ahu rameya kāmabhogāṃ
smṛtimatiyā gatiyā vihīnu santaḥ /
atulaśiva sameyamāṇa bodhi
māhu siyā balaprāptu śāstu loke // 4 //
vipulaprabha atulyananta nāthā
diśi vidiśi sphuri sarvabuddhakṣetrāṃ /
rāga praśami sarvadoṣamohāṃ
narakagatismi praśāmi dhūmaketuṃ // 5 //
janiya suruciraṃ viśālanetraṃ
vidhuniya sarvanarāṇa andhakāraṃ /
apaniya suna akṣaṇān aśeṣān
upanayi svargapathān anantatejā // 6 //

(四)もしも、まさに、わたくしが無比・吉祥なる覚りに近づきながらも、
憶念と思慮と了解とを捨てて、
愛欲の享受を喜ぶようであるならば、
わたくしは、世間において〔十〕力を得た師とはなるまい。
(五)主(世尊)よ、〔わたくしの〕無比・無限の広大な光明は、
〔四〕方〔四〕維の一切の仏国土を満たし、
〔わたくしは〕貪欲と一切の憎悪・愚癡とを鎮め、
地獄界における火を鎮めるであろう。
(六)よく輝ける大きな眼を生じて、
一切の人々の暗闇を破り、
不運な生まれの者たちを残りなく取り除いて、
無限の威光ある天界への道に〔わたくしは〕導くであろう。
4. "If indeed I should delight in the enjoyments of love, being deprived of zeal, understanding and prudence, even after having reached the incomparable and blessed Bodhi, may I not be a teacher in the world, endowed with power.
5. "The lord of vast light, incomparable and infinite, has illuminated all Buddha countries in all the quarters, he has quieted passions, all sins and errors, he has quieted the fire in the walk of hell.
6. "After making his broad eye lustrous, after driving away the darkness from all men, after removing all untimely misfortunes, he led hither those who dwell in Svarga (heaven) and who shine with endless light.
Tibetan:248a6-b1
བྱང་ཆུབ་མཚུངས་མེད་ཞི་བའི་ཡང་དག་ཚོལ་བ་ན། །དྲན་དང་བློ་གྲོས་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་ཉམས་གྱུར་ཅིང། །གལ་ཏེ་བདག་ནི་འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་སྤྱད་ གྱུར་ན། །འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་སྟོབས་བརྙེས་པར་ནི་བདག་མ་གྱུར། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་འོད་མཚུངས་པ་མ་མཆིས་མཐའ་ཡས་པས། །ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་མགོན་པོའི་སངས་རྒྱས་ཞིང་ཀུན་ཁྱབ། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་ཐམས་ཅད་རབ་ཞི་ཞིང། ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་དོང་བའི་མེ་རྣམས་ཞི་བར་བགྱི། །ཤིན་ཏུ་མཛེས་ཤིང་ཡངས་པའི་མིག་ནི་ཕྱེ་ནས་སུ། །མི་རྣམས་ཀུན་གྱི་མུན་གནག་རྣམ་པར་བསལ་བར་བགྱི། །དལ་བ་མེད་པ་དག་ནི་མ་ལུས་བསལ་ནས་སུ། །གཟི་བརྗིད་མཐའ་ཡས་མཐོ་རིས་ལམ་དུ་གཟུང་བར་བགྱི། །
byang chub mtshungs med zhi ba'i yang dag tshol ba na/ /dran dang blo gros rtogs pa rnam par nyams gyur cing/ /gal te bdag ni 'dod pa'i longs spyod spyad gyur na/ /'jig rten ston pa stobs brnyes par ni bdag ma gyur/ /shin tu rgyas 'od mtshungs pa ma mchis mtha' yas pas/ /phyogs dang phyogs mtshams mgon po'i sangs rgyas zhing kun khyab/ /'dod chags zhe sdang gti mug thams cad rab zhi zhing/ /sems can dmyal bar dong ba'i me rnams zhi bar bgyi/ /shin tu mdzes shing yangs pa'i mig ni phye nas su/ /mi rnams kun gyi mun gnag rnam par bsal bar bgyi/ /dal ba med pa dag ni ma lus bsal nas su/ /gzi brjid mtha' yas mtho ris lam du gzung bar bgyi/ /
(4)無等の菩提寂滅完全なるものを求める時、憶念と了解を完全に観想して、もし私が欲の受用を用いることとなるならば、世界教主の力を得ることと私はなりませぬ。 (5)甚だ広大なる光明は無等無辺の故に、四方八方なる主の仏国土をすべて覆い、貪欲瞋恚愚痴のすべてが寂滅して、衆生地獄に行く所の火等は滅することとする。 (6)甚だ美わしく寛大なる眼を開いて、一切の人等の喑黒を全く消滅することとする。難所に居る者等を残らず浄化して威光無辺なる天道に入らしめよう。
支婁迦讖 T362:

支謙 T361:

魏訳 T360:T0360_.12.0269b15-16
T0360_.12.0269b17-18
T0360_.12.0269b19-20

離欲深正念 浄慧修梵行
志求無上道 為諸天人師

神力演大光 普照無際土
消除三垢冥 明済衆厄難

開彼智慧眼 滅此昏盲闇
閉塞諸悪道 通達善趣門

如来会 T310:T0310_.11.0095a06-07
T0310_.11.0095a08-09
T0310_.11.0095a10-11

方趣無上大菩提 出家為求於欲境
於彼念慧行無有 不作調御天人師

願獲如来無量光 普照十方諸仏土
能滅一切貪恚痴 亦断世間諸悪趣

願得光開浄慧眼 於諸有中破冥暗
除滅諸難使無余 安処天人大威者

荘厳経 T363:T0363_.12.0321a09-10
T0363_.12.0321a11-12
T0363_.12.0321a13

如仏金色身 妙相悉円満
亦以大慈心 利益諸群品

願我智慧光 広照十方刹
除滅諸有情 貪瞋煩悩闇

地獄鬼畜生 悉捨三塗苦

Skt.: (F) 27.7-18

na tapati nabha candrasūrya-ābhā
maṇigaṇa agni prabhā va devatānāṃ /
abhibhavati narendra-ābha sarvān
purimacariṃ pariśuddha ācaritvā // 7 //
puruṣavaru nidhāna duḥkhitānāṃ
diśi vidiśāsu na asti evarūpā /
kuśalaśatasahasra sarva pūrṇā
parṣagato nadi buddhasiṃhanādaṃ // 8 //
purimajina svayaṃbhu satkaritvā
vratatapakoṭi caritva aprameyāṃ /
pravaravara sameṣi jñānaskandhaṃ
praṇidhibalaṃ paripūrṇa sattvasāro // 9 //

(七)月と太陽の光は天空に輝かず、
宝珠のかたまりや、火や、神々の光明も〔輝かない〕。
清浄な、過去の行を実践して、
人中の王の光は一切〔の光〕に打ち勝つ。
(八)人中の最勝者で、苦しむ者たちの〔かくされた〕宝、
そのような者は、〔四〕方〔四〕維にいない。
十万の善すべてを満たして、
会衆の中に入って、仏の獅子吼を〔わたくしは〕なすであろう。
(九)過去の勝者であり、自存者〔である仏〕たちを崇拝して、
無量千万の禁誓と苦行とを実践し、
誓願の力を満たした、衆生たちの最上者として、
最高・最勝の智の集合を〔わたくしは〕求めるであろう。
7. "The splendour of sun and moon does not shine in heaven, nor the fiery splendour of the maze of jewels of the gods; the Lord overcomes all splendour, he, the bright one, who has performed his former discipline.
8. "He is the best of men, the treasure of all who suffer; there is no one like him in all the quarters. Having completed a hundred thousand good works, he, in his assembly, raised the lion-voice of Buddha.
9. "After having worshipped former self-existing Jinas, after having performed immeasurable koṭīs of vows and penances, he became in this, his best of spiritual existences, the best of beings, possessed of the full power of prayers.
Tibetan:248b1-4
སྔོན་གྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པར་ སྤྱད་ནས་ནི། །མཁའ་ལ་ཉི་ཟླའི་འོད་ནི་ལམ་མེ་མ་ལགས་ཤིང། །ནོར་བུའི་ཚོགས་དང་མེ་དང་ལྷ་ཡི་འོད་རྣམས་ཀྱང། །མི་ཡི་སེང་གེའི་འོད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །སྐྱེས་བུ་མཆོག་གྱུར་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཀྱི་གཏེར་གྱུར་ཏེ། །ཕྱོགས་མཚམས་ཕྱོགས་ན་དེ་འདྲའི་གཟུགས་ནི་མ་ མཆིས་ཤིང། །དགེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དག་ནི་རབ་ཏུ་རྫོགས་གྱུར་ནས། །འཁོར་ནང་མཆིས་ཏེ་སངས་རྒྱས་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོག་གོ། སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་རང་བྱུང་དག་ལ་གུས་བགྱིས་ཏེ། །བརྟུལ་ཞུགས་དཀའ་ཐུབ་བྱེ་བ་དཔག་མེད་སྤྱད་ནས་ནི། །ཡེ་ཤེས་ཕུང་པོ་དམ་པ་མཆོག་རབ་བཙལ་ནས་སུ། །སྨོན་ ལམ་སྟོབས་ནི་རྫོགས་བགྱིས་སེམས་ཅན་སྙིང་པོར་འགྱུར། །
sngon gyi spyod pa yongs su dag par spyad nas ni/ /mkha' la nyi zla'i 'od ni lam me ma lags shing/ /nor bu'i tshogs dang me dang lha yi 'od rnams kyang/ /mi yi seng ge'i 'od kyis thams cad zil gyis gnon/ /skyes bu mchog gyur sdug bsngal rnams kyi gter gyur te/ /phyogs mtshams phyogs na de 'dra'i gzugs ni ma mchis shing/ /dge ba brgya stong dag ni rab tu rdzogs gyur nas/ /'khor nang mchis te sangs rgyas seng ge'i sgra sgrog go/ sngon gyi rgyal ba rang byung dag la gus bgyis te/ /brtul zhugs dka' thub bye ba dpag med spyad nas ni/ /ye shes phung po dam pa mchog rab btsal nas su/ /smon lam stobs ni rdzogs bgyis sems can snying por 'gyur/ /
(7)過去の行を全く清浄に行うて、虚空に日月の光も明かでなく宝珠の積集と火と神の光明等もまた、人獅子の光明によってすべて威圧される。 (8)最勝聖人となり諸苦者の埋蔵となって、四方八方にそのような相は、百千等の道徳を最もよく成就して、大衆の中においても仏獅子の声を出す。 (9)過去の勝者自然生者等に敬礼して、戒律苦行を千万無量に行い、最勝にして正しき智の積聚を十分に求めて、誓願の力を成就して衆生の精(仏陀)となりましょう。
支婁迦讖 T362:

支謙 T361:

魏訳 T360:T0360_.12.0269b21-22
T0360_.12.0269b23-24
T0360_.12.0269b25-26

功祚成満足 威曜朗十方
日月戢重暉 天光隠不現

為衆開法蔵 広施功徳宝
常於大衆中 説法師子吼

供養一切仏 具足衆徳本
願慧悉成満 得為三界雄

如来会 T310:T0310_.11.0095a12-13
T0310_.11.0095a14-15
T0310_.11.0095a16-17

修習本行已清浄 獲得無量勝威光
日月諸天摩尼火 所有光暉皆映蔽

最勝丈夫修行已 於彼貧窮為伏蔵
円満善法無等倫 於大衆中師子吼

往昔供養自然智 多劫勤修諸苦行
為求最勝諸慧蘊 満足本願天人尊

荘厳経 T363:T0363_.12.0321a14-16
T0363_.12.0321a17-18
T0363_.12.0321a19-21

亦生我刹中 修習清浄行
獲彼光明身 如仏普照曜
日月珠宝光 其明不可比

願我未来世 常作天人師
百億世界中 而作師子吼

如彼過去仏 所行慈愍行
広無量無辺 倶胝諸有情
円満昔所願 一切皆成仏

Skt.: (F) 27.19-28.10

yatha bhagavan asaṅgajñānadarśī
trividha prajānati saṃskṛtaṃ narendraḥ /
aham api siya 'tulyadakṣiṇīyo
viduḥ pravaro naranāyako narāṇāṃ // 10 //
saci mi ayu narendra evarūpā
praṇidhi samṛdhyati bodhi prāpuṇitvā /
calatu ayu sahasralokadhātū
kusumu pravarṣa nabhātu devasaṃghā // 11 //
pracalita vasudhā pravarṣi puṣpāḥ
tūryaśatā gagane 'tha saṃpraṇeduḥ /
divyaruciracandanasya cūrṇā
abhikiri caiva bhaviṣyi loki buddha iti // 12 //

(一〇)世尊よ、あたかも、とらわれのない智をもって見る人中の王が、
有為を三種に知っておられるように、
わたくしもまた、無比の供養されるべき者、
最高の智者、人々の導師となるであろう。
(一一)人中の王よ、もしも、わたくしが覚りを得て、
このような誓願が達成するならば、
この〔大〕千世界は震動せよ、
神々の群れは天空から花を雨ふらせよ』〔と〕。
(一二)大地は震動し、もろもろの花が雨ふった。
そのとき、百の楽器が天空に鳴りひびき、
天の妙なる栴檀の抹香が撒かれた。
そして〈まさしく〔そなたは〕世間で仏となるであろう〉〔との声があった〕。
10. "As the Bhagavat, the Lord, who is possessed of unlimited light of knowledge, knows the three kinds of knowledge in the world, may I also be worthy of equal offerings, the best of sages, the leader of men.
11. "If, O Lord, this my prayer succeeds, after I have obtained Bodhi, may this sphere of a thousand worlds tremble, and may a shower of flowers descend on the hosts of gods."
12. 'Then the earth trembled, flowers were showered down, hundreds of instruments resounded in the sky, powder of heavenly sweet sandal-wood was scattered, and there was a voice saying: "Thou wilt be a Buddha in the world."
Tibetan:248b4-6
ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་ཆགས་མི་མངའ། །མི་ཡི་དབང་པོ་འདུས་བྱས་རྣམ་གསུམ་རབ་མཁྱེན་པ། །བདག་ཀྱང་མཚུངས་པ་མ་མཆིས་སྦྱིན་གནས་མཁས་པ་དང། །མི་རྣམས་ནང་ན་མི་ཡི་འདྲེན་པ་མཆོག་གྱུར་ ཅིག །མི་དབང་བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་རབ་ཏུ་ཐོབ་ནས་ནི། །གལ་ཏེ་སྨོན་ལམ་འདི་འདྲ་འདི་དག་འགྲུབ་ཅེ་ན། །སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་འདི་རབ་ཏུ་གཡོས་གྱུར་ཅིང། །ལྷ་ཡི་ཚོགས་ཀྱིས་མཁའ་ལས་མེ་ཏོག་ཆར་ཕོབ་ཤིག །ས་ཡང་རབ་ཏུ་གཡོས་ཏེ་མེ་ཏོག་ཆར་ཡང་ཕབ། །ནམ་མཁའ་ ལས་ཀྱང་སིལ་སྙན་རྣམས་ཀྱི་སྒྲ་ཡང་བྱུང། །ལྷ་ཡི་ཙན་དན་མཛེས་པ་དག་གི་ཕྱེ་མ་ཡང། །མངོན་པར་འཐོར་བར་གྱུར་ཏེ་འཇིག་རྟེན་སངས་རྒྱས་འགྱུར།། །།
ji ltar bcom ldan ye shes gzigs pa chags mi mnga'/ /mi yi dbang po 'dus byas rnam gsum rab mkhyen pa/ /bdag kyang mtshungs pa ma mchis sbyin gnas mkhas pa dang/ /mi rnams nang na mi yi 'dren pa mchog gyur cig /mi dbang bdag gis byang chub rab tu thob nas ni/ /gal te smon lam 'di 'dra 'di dag 'grub ce na/ /stong gi 'jig rten khams 'di rab tu g.yos gyur cing/ /lha yi tshogs kyis mkha' las me tog char phob shig /sa yang rab tu g.yos te me tog char yang phab/ /nam mkha' las kyang sil snyan rnams kyi sgra yang byung/ /lha yi tsan dan mdzes pa dag gi phye ma yang/ /mngon par 'thor bar gyur te 'jig rten sangs rgyas 'gyur// //
(10)恰も世尊は智にて見給うに執着なく、人自在者の三種の行を最もよく知り給う者に、我もまた無等なる布施所の巧妙界として、諸人の中において最勝なる人の導師とならしめよ。 (11)人自在者よ、私が菩提を得て、もしもかくのごときこれらの誓願が成就するならば、この大千世界が最も震動して、諸天神をして天より華の雨を降らしめよ。 (12)(時に)土地も最も震動し華の雨も降り、虚空よりもまた音楽等の声も出で、神の美わしき白檀等の粉もまた、大いに撒じて(声あり曰く)世界において成仏せん。
支婁迦讖 T362:

支謙 T361:

魏訳 T360:T0360_.12.0269b27-28
T0360_.12.0269b29-c01
T0360_.12.0269c02-04

如仏無量智 通達靡不遍
願我功徳力 等此最勝尊

斯願若剋果 大千応感動
虚空諸天人 当雨珍妙華

仏語阿難。法蔵比丘説此頌已。応時普地六種震動。天雨妙華以散其上。自然音楽空中讃言。決定必成無上正覚。

如来会 T310:T0310_.11.0095a18-19
T0310_.11.0095a20-21
T0310_.11.0095a22-23

如来知見無所礙 一切有為皆能了
願我当成無与等 最勝智者真導師

我若当証大菩提 如斯弘誓実円満
願動三千大千界 天衆空中皆雨花

是時大地咸震動 天花鼓楽満虚空
并雨栴檀細末香 唱言未来当作仏

荘厳経 T363:T0363_.12.0321a22-26

発是大願時 三千大千界
震動遍十方 天人空界中
散雨一切花 栴檀及沈水
称讃大苾芻 願力甚希有
決定当作仏 広利衆生界

Skt.: (F) 28.11-15

evaṃrūpayānanda praṇidhisaṃpadā sa dharmākaro bhikṣur bodhisattvo mahāsattvaḥ samanvāgato 'bhūt / evaṃrūpayā cānanda praṇidhisaṃpadālpakā bodhisattvāḥ samanvāgatāḥ / alpakānāṃ caivaṃrūpāṇāṃ praṇidhīnāṃ loke prādurbhāvo bhavati parīttānāṃ na punaḥ sarvaśo nāsti //

アーナンダよ、かのダルマーカラ比丘・菩薩・大士は、このような誓願の成就をそなえた。また、アーナンダよ、このような誓願の成就をそなえた菩薩たちは少ない。さらに、このような諸誓願が世に現れることも少ないのであるが、しかし僅少ではあっても、全くないというわけではない。
§10. 'That Bhikshu Dharmākara, the nobleminded Bodhisattva, O Ānanda, was possessed of this perfection of prayers. And a few Bodhisattvas only, O Ānanda, are possessed of such a perfection of prayers. There is on this earth an appearance of a few only of such prayers. Of a few, however, existence cannot be denied.
Tibetan:248b6-7
བམ་པོ་གཉིས་པ། ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ ཆེན་པོ་དེ་སྨོན་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་སྟེ། ཀུན་དགའ་བོ་སྨོན་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཉུང་ངོ་། །སྨོན་ལམ་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་དག་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་ཉུང་སྟེ། ཉུང་དུ་ཟད་ཀྱི་ཡེ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །
bam po gnyis pa/ kun dga' bo dge slong chos kyi 'byung gnas byang chub sems dpa' sems dpa' chen po de smon lam phun sum tshogs pa rnam pa de lta bu dang ldan ste/ kun dga' bo smon lam phun sum tshogs pa rnam pa 'di lta bu dang ldan pa'i byang chub sems dpa' ni nyung ngo / /smon lam rnam pa 'di lta bu dag 'jig rten du byung ba nyung ste/ nyung du zad kyi ye med pa ni ma yin no/ /
第二巻 阿難陀よ、かの菩薩摩訶薩の法生比丘は完全なる誓願かくのごとき種類のものを具えて、阿難陀よ、かくのごとき完全なる誓願を具えた所の菩薩は少い。かくのごとき種類の誓願等が世界に出づることは稀であるそうして、稀なのみであって本来無いわけではないのである。
支婁迦讖 T362:

支謙 T361:

魏訳 T360:T0360_.12.0269c04-06

於是法蔵比丘。具足修満如是大願。誠諦不虚超出世間深楽寂滅。

如来会 T310:

荘厳経 T363:

Skt.: (F) 28.16-29.17

sa khalu punar ānanda dharmākaro bhikṣus tasya bhagavato lokeśvararājasya tathāgatasya purataḥ sadevakasya lokasya samārakasya sabrahmakasya saśramaṇabrāhmaṇikāyāḥ prajāyāḥ sadevamānuṣāsurāyāḥ purata imān evaṃrūpān praṇidhiviśeṣān nirdiśya yathābhūtaṃ pratijñāpratipattisthito 'bhūt / sa imām evaṃrūpāṃ buddhakṣetrapariśuddhiṃ buddhakṣetramāhātmyaṃ buddhakṣetrodāratāṃ samudānayan bodhisattvacaryāṃ carann aprameyāsaṃkhyeyācintyātulyāmāpyāpariṃāṇānabhilāpyāni varṣakoṭīnayutaśatasahasrāṇi na jātu kāmavyāpādavihiṃsāvitarkān vitarkitavān na jātu kāmavyāpādavihiṃsāsaṃjñā utpāditavān na jātu rūpaśabdagandharasaspraṣṭavyasaṃjñā utpāditavān / sa daharo manohara eva surato 'bhūt / sukhasaṃvāso 'dhivāsanajātīyaḥ subharaḥ supoṣo 'lpecchaḥ saṃtuṣṭaḥ pravivikto 'duṣṭo 'mūḍho 'vaṅko 'jihmo 'śaṭho 'māyāvī sakhilo madhuraḥ priyālāpo nityābhiyuktaḥ śukladharmaparyeṣṭāv anikṣiptadhuraḥ sarvasattvānām arthāya mahāpraṇidhānaṃ samudānītavān buddhadharmasaṃghācāryopādhyāyakalyāṇamitrasagauravo nityasaṃnaddho bodhisattvacaryānām ārjavo mārdavo 'kuhako nilapako guṇavān pūrvaṃgamaḥ sarvasattvakuśaladharmasamādāpanatāyai śūnyatānimittāpraṇihitānabhisaṃskārānutpādavihāravihārī nirmāṇaḥ svārakṣitavākyaś cābhūt //

まことに、アーナンダよ、かのダルマーカラ比丘は、かの世尊ローケーシュヴァラ・ラージャ如来の前で、神々を含み、魔を含み、梵天を含めた世間と、沙門・婆羅門を含み、神々・人間・阿修羅を含めた生類の前で、このようなこれらの特別な諸誓願を述べて、そのとおりに誓約の実行を果たした。かれは、このような仏国土の清浄と仏国土の威徳と仏国土の広大さとを達成して、菩薩の行を実践し、無量・無数・不可思議・無比・不可量・無限量・不可説な十万・百万・千万年の間、愛欲・悪意・加害の考えを決して抱いたことがなく、愛欲・悪意・加害の想いを決して起こしたことがなく、色かたち・声・香り・味・触れられるものについての想いを決して起こしたことがなかった。かれは、若々しく、魅力的で、温和そのものであった。共に住するに楽しく、生まれつき辛抱強く、扶養し易く、給養し易く、少欲で、足ることを知り、独住し、邪悪でなく、愚かでなく、曲ったところがなく、異常でなく、虚偽がなく、詐術がなく、親しみ易く、甘美で、愛らしく語った。常に専心し、白法(善法)を求めて倦むことがなく、一切の衆生の利益のために大誓願を達成し、仏・法・僧・軌範師・親教師・善友を尊敬し、菩薩の行において常に〔鎧を〕身にまとい、正直で、柔和で、欺くことなく、冗言なく、有徳で、一切の衆生たちに善法をすすめる先導者であった。空・無相・無願・無作・無起の境界に住し、慢心なく、言葉をよく守る者であった。
'Then again, O Ānanda, this Bhikshu Dharmākara having recited these peculiar prayers before the Bhagavat Lokeśvararāja, the Tathāgata, and before the world including gods, Māra, and Brahman, and before people consisting of Śramaṇas and Brāhmaṇas with gods, men, and Asuras, was established in the attainment of the true promise. And proclaiming this purity of the Buddha country, this greatness and excellency of the Buddha country, and performing the duty of a Bodhisattva, he never conceived the remotest thoughts of lust, malevolence, and cruelty, during a hundred thousand niyutas of koṭīs of years, immeasurable, innumerable, inconceivable, incomparable, measureless, immense, inexpressible; and he never conceived the idea of lust, malevolence, and cruelty, nay, he never conceived the idea of form, sound, smell, taste, and touch. He was gentle, charming indeed, and compassionate; pleasant to live with, agreeable, amiable, content, of few wishes, satisfied, retired, not evil, not foolish, not suspicious, not crooked, not wicked, not deceitful, tender, kindly speaking, always zealous, docile in searching after the pure Law. And for the good of all beings, he recited the great prayer, showing respect to friends, teachers, masters, the Church, the Law, and Buddha, always girded for the performance of the duties of the Bodhisattva, righteous, gentle, not deceitful, not flattering, virtuous, a leader for the sake of rousing others to perform all good laws, producing by his activity the ideas of emptiness, causelessness, and purposelessness, and he was well guarded in his speech.
Tibetan:249a1-b1
ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ་དེའི་སྤྱན་སྔར་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་བདུད་དང་བཅས་པ། ཚངས་པ་དང་བཅས་པ། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེའི་སྐྱེ་དགུ་དང་བཅས་པ། ལྷ་དང་མི་དང། ལྷ་ མ་ཡིན་དང་བཅས་པའི་མདུན་དུ་སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་བསྟན་ནས། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཆེ་བ་ཉིད་དང། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐ་གྲུ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི་ སྒྲུབ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང་ལོ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དཔག་ཏུ་མེད། གྲངས་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། མཚུངས་པ་མེད། གཞལ་དུ་མེད། ཚད་མེད། བརྗོད་དུ་མེད་པར་ལན་འགའ་ཡང་འདོད་པ་དང། གནོད་སེམས་དང། རྣམ་པར་འཚེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་རྣམ་ པར་རྟོག་པར་མ་གྱུར། ལན་འགའ་ཡང་འདོད་པ་དང། གནོད་སེམས་དང། རྣམ་པར་འཚེ་བའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་པར་མ་གྱུར། ལན་འགའ་ཡང་གཟུགས་དང། སྒྲ་དང། དྲི་དང། རོ་དང། རེག་བྱའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་པར་མ་གྱུར་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་དེས་ཤིང་འགྲོགས་ན་བདེ་བ་དང། དང་དུ་ལེན་ པའི་རང་བཞིན་ཅན་དང། དགང་སླ་བ་དང། གསོ་སླ་བ་དང། འདོད་པ་ཆུང་བ་དང། ཆོག་ཤེས་པ་དང། རབ་ཏུ་དབེན་པ་དང། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང། རྨོངས་པ་མེད་པ་དང། དྲང་བ་དང། མི་དམན་པ་དང། གཡོ་མེད་པ་དང། སྒྱུ་མེད་པ་དང། ངང་ཚུལ་བཟང་བ་དང། མཉེན་པ་དང། སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང། རྟག་ཏུ་བརྩོན་པ་དང། དཀར་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་བརྩོན་པ་མི་འདོར་བར་གྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པར་གྱུར་ཏོ། ། སངས་རྒྱས་དང། ཆོས་དང། དགེ་འདུན་དང། སློབ་དཔོན་དང། མཁན་པོ་དང། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་གུས་པ་དང་བཅས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་རྟག་ཏུ་གོ་ཆ་བགོས་ཏེ། དྲང་བ་དང། མཉེན་པ་དང། ཚུལ་འཆོས་པ་མེད་པ་དང། ཁ་གསག་མེད་པ་དང། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ཞིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པའི་སྔོན་དུ་ནི་འགྲོ། སྟོང་པ་ཉིད་དང། མཚན་མ་མེད་པ་དང། སྨོན་པ་མེད་པ་དང། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང། འགག་པ་མེད་པའི་གནས་པས་ནི་གནས་ཏེ། ང་རྒྱལ་མེད་ཅིང་ངག་ལེགས་པར་བསྲུངས་པར་གྱུར་ཏོ། །
kun dga' bo dge slong chos kyi 'byung gnas des bcom ldan 'das de bzhin gshegs pa 'jig rten dbang phyug rgyal po de'i spyan sngar lha dang bcas pa'i 'jig rten bdud dang bcas pa/ tshangs pa dang bcas pa/ dge sbyong dang bram ze'i skye dgu dang bcas pa/ lha dang mi dang/ lha ma yin dang bcas pa'i mdun du smon lam gyi khyad par rnam pa de lta bu de dag bstan nas/ yang dag pa ji lta ba bzhin du sgrub pa la gnas par gyur te/ de sangs rgyas kyi zhing yongs su dag pa dang/ sangs rgyas kyi zhing che ba nyid dang/ sangs rgyas kyi zhing tha gru chen po rnam pa de lta bu de dag ni sgrub/ byang chub sems dpa'i spyad pa spyod cing lo bye ba khrag khrig brgya stong dpag tu med/ grangs med bsam gyis mi khyab/ mtshungs pa med/ gzhal du med/ tshad med/ brjod du med par lan 'ga' yang 'dod pa dang/ gnod sems dang/rnam par 'tshe ba'i rnam par rtog pas rnam par rtog par ma gyur/ lan 'ga' yang 'dod pa dang/ gnod sems dang/ rnam par 'tshe ba'i 'du shes skyed par ma gyur/ lan 'ga' yang gzugs dang/ sgra dang/ dri dang/ ro dang/ reg bya'i 'du shes skyed par ma gyur te/ gzhon nu de des shing 'grogs na bde ba dang/ dang du len pa'i rang bzhin can dang/ dgang sla ba dang/ gso sla ba dang/ 'dod pa chung ba dang/ chog shes pa dang/ rab tu dben pa dang/ zhe sdang med pa dang/ rmongs pa med pa dang/ drang ba dang/ mi dman pa dang/ g.yo med pa dang/ sgyu med pa dang/ ngang tshul bzang ba dang/ mnyen pa dang/ snyan par smra ba dang/ rtag tu brtson pa dang/ dkar po'i chos yongs su tshol ba la brtson pa mi 'dor bar gyur te/ sems can thams cad kyi don du smon lam chen po yang dag par bsgrubs par gyur to/ /sangs rgyas dang/ chos dang/ dge 'dun dang/ slob dpon dang/ mkhan po dang/dge ba'i bshes gnyen la gus pa dang bcas shing byang chub sems dpa'i spyod pa la rtag tu go cha bgos te/ drang ba dang/ mnyen pa dang/ tshul 'chos pa med pa dang/ kha gsag med pa dang/ yon tan dang ldan zhing sems can thams cad dge ba'i chos thams cad yang dag par 'dzin du bcug pa'i sngon du ni 'gro/ stong pa nyid dang/ mtshan ma med pa dang/ smon pa med pa dang/ mngon par 'du bya ba med pa dang/ skye ba med pa dang/ 'gag pa med pa'i gnas pas ni gnas te/ nga rgyal med cing ngag legs par bsrungs par gyur to/ /
阿難陀よ、かの法生比丘は、世尊世自在王如来の御前において神と共なる世界、悪魔も共に、梵天も共に、沙門と婆羅門の人々と共に、神と人と阿修羅等の前において、そのように特別なる種類の誓願等を示して正しく宝のごとくに修行成就に住することとなった。彼は仏国土の完全清浄なるものと、仏国土の大なるものと、仏国土の広袤大なるそれらの種々のものなどを成就し、菩薩の行を行い、無量無数不可思議無等不可思議無量不可説なる百千千万億年において少しも貪欲と害心と、全く害する所の妄想によって煩悶することなく、一度も貪欲と害心と、全く害する所の思想を生ずることもなかった。一度も色と声と香と味と触の思いを生ずることとならなかったそうして、彼童子は優雅であって交れば幸福で、清澄摂取の自性を具え、満足し易く生活し易く、望みは小にして、足ることを知り、最も寂静で、忿怒なく、愚昧なく、正直で卑賤でなく、動くことなく、欺くことなく、善良なる習性で、柔く、優雅に談話し、常に努力し、完全に白法を求めることに努力して放逸でなく、一切衆生のために大誓願を完全に成就することとなった。仏と法と僧と、教師と、軌範師と、善知識を常に恭敬し菩薩の行に対して常に甲胄を著て、正直と柔軟と、無偽啓と冗言なく、学芸を具えて一切衆生をしてすべての善法を正しく持たしめる所の導師となった。空と、無相と、無願と、無為と、不生と、不滅の住所に住して、我慢なくして言語をよく守ることとなった。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0302b15-17

仏告阿難。阿弥陀為菩薩時。常奉行是二十四願。分檀布施不犯道禁。忍辱精進一心智慧。志願常勇猛。不毀経法。求索不懈。

仏は阿難におっしゃった。
「阿弥陀(如来)は菩薩であった時、常にこの二十四願を大事に実践し、布施をし、仏教を戒めを守り、耐え忍び、精進し、心を集中し、智慧(をもち)、志願は常に揺るがず、教えを破らず、(この願の成就を)たゆみなく求めつづけ、
支謙 T361:T0361_.12.0281c22-25

仏告阿難。無量清浄仏為菩薩時。常奉行是二十四願。分檀布施不犯道禁。忍辱精進一心智慧。志願常勇猛。不毀経法。求索不懈。

魏訳 T360:T0360_.12.0269c06-18

阿難。法蔵比丘於彼仏所。諸天魔梵竜神八部大衆之中。発斯弘誓建此願已。一向専志荘厳妙土。所修仏国開廓広大超勝独妙。建立常然無衰無変。於不可思議兆載永劫。積殖菩薩無量徳行。不生欲覚瞋覚害覚。不起欲想瞋想害想。不著色声香味触之法。忍力成就不計衆苦。少欲知足無染恚痴。三昧常寂智慧無礙。無有虚偽諂曲之心和顔軟語先意承問。勇猛精進志願無惓。専求清白之法。以慧利群生。恭敬三宝奉事師長。以大荘厳具足衆行。令諸衆生功徳成就。住空無相無願之法。無作無起観。法如化。

如来会 T310:T0310_.11.0095a26-b11

仏告阿難。彼法処比丘。於世間自在王如来。及諸天人魔梵沙門婆羅門等前。広発如是大弘誓願。皆已成就世間希有。発是願已。如実安住種種功徳。具足荘厳威徳広大清浄仏土。修習如是菩薩行時。経於無量無数不可思議。無有等等億那由他百千劫内。初未曽起貪瞋及痴欲害恚想。不起色声香味触想。於諸衆生常楽愛敬猶如親属。其性温和易可同処。有来求者不逆其意。善言勧諭無不従心。資養所須趣支身命。少欲知足常楽虚閑。禀識聡明而無矯妄。其性調順無有暴悪。於諸有情常懐慈忍。心不詐諂亦無懈怠。善言策進求諸白法。普為群生勇猛無退。利益世間大願円満。奉事師長敬仏法僧。於菩薩行常被甲冑。志楽寂静離諸染著。為令衆生常修白法。於善法中而為上首。住空無相無願無作無生不起不滅無有憍慢。

荘厳経 T363:T0363_.12.0321a27-b07

復次阿難。時作法苾芻。対世自在王如来。及天人魔梵沙門婆羅門阿修羅等。発是願已住真実慧。勇猛精進。修習無量功徳。荘厳仏刹入三摩地。歴大阿僧祇劫。修菩薩行。不生慳貪心瞋恚心愚痴心。亦無欲想瞋想痴想色声香味触想。心不迷乱。口不瘖瘂。身不懈怠。但楽憶念過去諸仏所修善根行寂静行。遠離虚妄堅守律儀。常以愛語饒益衆生。於仏法僧信重恭敬調順柔軟。依真諦門植衆徳本。了空無相無願無為無生無滅。

Skt.: (F) 29.18-30.8

bodhisattvacaryāṃ caran sa yad vākkarmotsṛṣṭam ātmaparobhayaṃ vyāvādhāya saṃvartate tathāvidhaṃ tyaktvā yad vākkarma svaparobhaye hitasukhasaṃvartakaṃ tad evābhiprayuktavān / evaṃ ca saṃprajāno 'bhūt / yad grāmanagaranigamajanapadarāṣṭrarājadhānīṣv avataran na jātu rūpaśabdagandharasaspraṣṭavyadharmeṇa nīto 'bhūt / apratihataḥ sa bodhisattvacaryāṃ caran svayaṃ ca dānapāramitāyām acarat parāṃś ca tatraiva samādāpitavān / svayaṃ ca śīlakṣāntivīryadhyānaprajñāpāramitāsv acarat parāṃś ca tatraiva samādāpitavān / tathārūpāṇi ca kuśalamūlāni samudānītavān yaiḥ samanvāgato yatra yatropapadyate tatra tatrāsyānekāni nidhānakoṭīnayutaśatasahasrāṇi dharaṇyāḥ prādurbhavanti //

菩薩の行を実践するとき、かれは自分と他人及びその両方を傷つけるような言葉を用いることを避け、そのようなことを捨てて、自分と他人及びその両方に福利と安楽をもたらすような言葉を用いることだけにつとめた。また、このように気をつけていた。すなわち、村落・都市・集落・地方・王国・首都に入るとき、色かたち・声・香り・味・触れられるもの・意識の対象(法)によって決して左右されることはなかった。かれは、さまたげられることなく、菩薩の行を実践するとき、みずから布施波羅蜜を行い、同じく他の人々にもすすめ行わせた。また、みずから戒・忍辱・精進・禅・智慧波羅蜜を行い、同じく他の人々にもすすめ行わせた。また、それら〔諸善根〕をそなえた者が生まれるところにはどこにでも、十万・百万・千万という多くの〔かくされた〕財宝が大地から現れ出るような、そのようなもろもろの善根を積んでいた。
Then, performing the duties of a Bodhisattva, after having given up all speaking which, when spoken, serves to injure one's self or others or both, he employed only such speech as served the pleasure and benefit of himself, others, or both. And he was so wise that, when entering into capitals, kingdoms, countries, towns, cities, and villages, he was always perfectly restrained with regard to all objects of sense. Performing himself the duties of the Bodhisattva without interruption, he walked himself in the highest perfection (pāramitā) of liberality, and he also roused others to walk in the same. And himself walking in the highest perfections of knowledge, meditation, strength, patience, and virtue, he roused others also to walk in the same. And he has collected so large a stock of merit that, wherever he is born, there arise for him many hundreds of thousands of niyutas of koṭīs of treasures from out the earth.
Tibetan:249b1-6
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ པ་ན་དེས་ངག་གི་ལས་འབྱུང་བ་གང་བདག་དང། གཞན་དང། གཉིས་ཀ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་སྤངས་ནས་ངག་གི་ལས་གང་བདག་དང། གཞན་དང། གཉིས་ཀ་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་བརྩོན་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཤེས་བཞིན་ཅན་དུ་གྱུར་ཅིང་གྲོང་དང། གྲོང་ཁྱེར་དང། གྲོང་ རྡལ་དང། ཡུལ་འཁོར་དང། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་རྣམས་སུ་འཇུག་པ་ན་ནམ་ཡང་གཟུགས་དང། སྒྲ་དང། དྲི་དང། རོ་དང། རེག་བྱ་དང། ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང། ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་བདག་ཉིད་ཀྱང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་གོ། །བདག་ཉིད་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང། བཟོད་པ་དང། བརྩོན་འགྲུས་དང། བསམ་གཏན་དང། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་གོ། །གང་དག་དང་ལྡན་ན་གང་དང་གང་དུ་ སྐྱེས་པ་དེ་དང་དེར་གཏེར་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་ས་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པར་གྱུར་ཏོ། ། དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གང་དག་ངག་གི་ལས་ཀྱིས་མཐར་ཕྱིན་ པར་སླ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་སྙེད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་དོ། །
byang chub sems dpa'i spyad pa spyod pa na des ngag gi las 'byung ba gang bdag dang/ gzhan dang/ gnyis ka la gnod par 'gyur ba rnam pa de lta bu spangs nas ngag gi las gang bdag dang/ gzhan dang/ gnyis ka la phan par 'gyur ba de dag brtson par gyur te/ de ltar shes bzhin can du gyur cing grong dang/ grong khyer dang/ grong rdal dang/ yul 'khor dang/ rgyal po'i pho brang 'khor rnams su 'jug pa na nam yang gzugs dang/ sgra dang/ dri dang/ ro dang/ reg bya dang/ chos la rjes su chags pa dang/ khong khro ba med par gyur to/ /de byang chub sems dpa'i spyad pa spyod pa na bdag nyid kyang sbyin pa'i pha rol tu phyin pa la spyod cing gzhan yang de nyid yang dag par 'dzin du bcug go/ /bdag nyid kyang tshul khrims dang/ bzod pa dang/ brtson 'grus dang/ bsam gtan dang/ shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod cing gzhan yang de nyid yang dag par 'dzin du bcug go/ /gang dag dang ldan na gang dang gang du skyes pa de dang der gter bye ba khrag khrig brgya stong du ma sa las 'byung bar 'gyur ba rnam pa de lta bu'i dge ba'i rtsa ba rnams yang dag par bsgrubs par gyur to/ /de byang chub sems dpa'i spyad pa spyod pa na sems can bye ba khrag khrig brgya stong grangs med dpag tu med pa gang dag ngag gi las kyis mthar phyin par sla ba ma yin pa de snyed bla na med pa yang dag par rdzogs pa'i byang chub la bkod do/ /
菩薩の行を行うことにおいて彼は語の業が放つ所の自分と他の二人に害となるその様な種類のことを捨てて、語に依れる所の業が自分と他人と両方に利益となる様に努力して、そのように如実智者となって、村と城市と、町と国土と、王城の眷属などに行きました時、何時でも色と、声と香と味と触と法とに随って愛著することと、怒ることがなかった。彼が菩薩の行を行いまするに自分自身も布施のかの岸に着いて行い他の者にもそれを正しく持たしめた。自分もまた戒律と、忍辱と、精進と、禅定と、最勝智(慧)のかの岸に着いて行い、他の者にもそれを正しく持たしめた。このようなことどもを具えた故にいずれの処に生れても、それらの処には多数百千千万億の埋蔵が土地から出ることとなるような種類の善根等を完全に成就しました。彼は菩薩の行を行う時、無数無量百千千万億の衆生等が語業を以てはその全数を知り難いそれ程の者を無上完全円満の菩提に上ぼした。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0302b17-20

毎独棄国捐王。絶去財色。精明求願無所適莫。積功累徳無央数劫。今自致作仏。悉皆得之。不亡其功也。

いつも独りでいて、国と王位を捨て、財産と女色を捨て去り、ひたすらに願(の成就)を求め、好き嫌いがなく、無数劫にわたって功徳を積み、いまや仏となり、全てを成就して、その功徳を無駄にしなかったのである。」
支謙 T361:T0361_.12.0281c25-27

毎独棄国捐王。絶去財色。精明求願無所適莫。積功累徳無央数劫。自致作仏悉皆得之。不忘其功也。

魏訳 T360:T0360_.12.0269c18-24

遠離麁言自害害彼彼此倶害。修習善語自利利人彼我兼利。棄国捐王絶去財色。自行六波羅蜜。教人令行。無央数劫積功累徳。随其生処在意所欲。無量宝蔵自然発応。教化安立無数衆生。住於無上正真之道。

如来会 T310:T0310_.11.0095b11-20

而彼正士行菩薩道時。常護語言不以語言害他及己。常以語業利己及人。若入王城及諸村落。雖見諸色心無所染。以清浄心不愛不恚。菩薩爾時。於檀波羅蜜起自行已。又能令他行於恵施。於尸波羅蜜乃至般若波羅蜜。起前二行皆悉円満。由成如是諸善根故。所生之処有無量億那由他百千伏蔵自然涌出。復令無量無数不可思議無等無辺諸衆生類。安住阿耨多羅三藐三菩提。

荘厳経 T363:T0363_.12.0321b07-15

善護口業不譏他過。善護身業不失律儀。善護意業清浄無染。所有国城聚落。男女奴眷属。金銀珍宝。乃至色声香味触等。都無所著。恒以布施持戒忍辱精進禅定智慧六度之行。利楽衆生。軌範具足善根円満。所生之処。有無量無数百千倶胝那由他珍宝之蔵。従地湧出。摂受無量無数百千倶胝那由他衆生。発阿耨多羅三藐三菩提心。

Skt.: (F) 30.9-23

tena bodhisattvacaryāṃ caratā tāvad aprameyāsaṃkhyeyāni sattvakoṭīniyutaśatasahasrāṇy anuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau pratiṣṭhāpitāni yeṣāṃ na sukaro vākkarmaṇā paryanto 'dhigantum / tāvad aprameyāsaṃkhyeyā buddhā bhagavantaḥ satkṛtā gurukṛtā mānitāḥ pūjitāś cīvarapiṇḍapātaśayanāsanaglānapratyayabhaiṣajyapariṣkāraiḥ sarvasukhopadhānaiḥ sparśavihāraiś ca pratipāditāḥ / yāvantaḥ sattvāḥ śreṣṭhigṛhapatyāmātyakṣatriyabrāhmaṇamahāśālakuleṣu pratiṣṭhāpitās teṣāṃ na sukaro vākkarmanirdeśena paryanto 'dhigantum / evaṃ jāmbūdvīpeśvaratve pratiṣṭhāpitāś cakravartitve lokapālatve śakratve suyāmatve saṃtuṣitatve sunirmitatve vaśavartitve devarājatve mahābrahmatve ca pratiṣṭhāpitāḥ / tāvad aprameyāsaṃkhyeyā buddhā bhagavantaḥ satkṛtā gurukṛtā mānitāḥ pūjitā dharmacakrapravartanārthaṃ cādhīṣṭās teṣāṃ na sukaro vākkarmanirdeśena paryanto 'dhigantum //

菩薩の行を実践しつつあるかれによって、その間に、無量・無数の、十万・百万・千万の衆生たちが無上なる正等覚に安住せしめられたのであるが、その〔衆生たちの数の〕際限は、言葉を用いて知ることが容易ではない。〔かれによって〕その間に、無量・無数の仏・世尊たちが、崇拝され、尊重され、尊敬され、供養され、衣服・飲食物・臥座具・病人に必須の医薬という〔四〕必需品や、安楽に必要な一切のものと、快適な住居を提供された。〔かれによって〕どれだけ多くの衆生たちが、豪商や資産者や大臣や王族や婆羅門の豪族たちの家に安住せしめられたことか、その〔衆生たちの数の〕際限は、言葉を用いた説明で知ることが容易ではない。同じように、〔どれだけ多くの衆生たちが〕閻浮提の支配者の位に安住せしめられ、〔また〕転輪王の位に、世界守護神の位に、シャクラ(帝釈)〔天〕の位に、スヤーマ(蘇夜摩)〔天〕の位に、サントゥシタ(刪兜率)〔天〕の位に、スニルミタ(善変化)〔天〕の位に、ヴァシャヴァルティン(自在)〔天〕の位に、デーヴァラージャ(天王)〔天〕の位に、マハー・ブラフマン(大梵)〔天〕の位に安住せしめられたことか。〔また、かれによって〕その間に、無量・無数の仏・世尊たちが、崇拝され、尊重され、尊敬され、供養され、そして法輪を転ずるために勧請されたが、その〔仏たちの数の〕際限は、言葉を用いた説明で知ることが容易ではない。
'By him, while he was thus performing the duties of a Bodhisattva, immeasurable and innumerable hundreds of thousands of niyutas of koṭīs of beings were established in perfect enlightenment, of whom it is not easy to know the limit by means of speech. So many immeasurable and innumerable holy Buddhas were honoured, revered, esteemed, and worshipped, and enabled to touch whatever causes pleasure, such as cloaks, alms-bowls, couches, seats, refreshments, medicines, and other furniture. It is not easy to know the limit by pointing it out in words, as to how many beings were established by him in the noble families of Brāhmaṇas, Kshatriyas, ministers, householders, and merchants. In the same manner they were established in the sovereignty of Jambūdvīpa (India), and they were established in the character of Chakravartins, Lokapālas, Śakras, Suyāmas, Sutushitas, Sunirmitas,Vaśavartins, Devarājas, and Mahābrahmans. So many immeasurable and innumerable Buddhas were honoured, revered, esteemed, and worshipped and requested to turn the wheel of the Law, of whom it is not easy to know the limit by means of words.
Tibetan:249b6-250a3
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དེ་སྙེད་ལ་ན་བཟའ་དང། ཞལ་ཟས་དང། གཟིམས་ཆ་དང་སྙུན་གྱི་གསོས་སྨན་དང། ཡོ་བྱད་རྣམས་དང། བདེ་བ་ལ་སྦྱར་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པ་ ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟི་སྟང་དུ་བྱས། བླ་མར་བྱས། རིམ་གྲོར་བྱས་ཏེ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་རབ་ཏུ་སྨིན་པར་བྱས་པ་དང། ཚོང་དཔོན་དང། ཁྱིམ་བདག་དང། བློན་པོ་དང། རྒྱལ་རིགས་དང། བྲམ་ཟེའི་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དག་ལ་རབ་ཏུ་དགོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཚིག་གིས་བསྟན་པས་མཐར་ཕྱིན་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། ། དེ་བཞིན་དུ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་དབང་ཕྱུག་ཉིད་དང། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཉིད་དང། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ཉིད་དང། བརྒྱ་བྱིན་ཉིད་དང། རབ་འཐབ་བྲལ་ཉིད་དང། ཡོངས་སུ་དགའ་ལྡན་ཉིད་དང། རབ་འཕྲུལ་དགའ་ཉིད་དང། དབང་སྒྱུར་ཉིད་དང། ལྷའི་ རྒྱལ་པོ་ཉིད་དང། ཚངས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་དོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དེ་སྙེད་ལ་བསྟི་སྟང་དུ་བྱས། བླ་མར་བྱས། །རིམ་གྲོར་བྱས་ཏེ་མཆོད་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དེ་དག་ཀྱང་ངག་གི་ལས་ཀྱིས་བསྟན་པས་མཐར་ཕྱིན་ པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །
sangs rgyas bcom ldan 'das grangs med dpag tu med pa de snyed la na bza' dang/ zhal zas dang/ gzims cha dang snyun gyi gsos sman dang/ yo byad rnams dang/ bde ba la sbyar ba la reg par gnas pa thams cad kyis bsti stang du byas/ bla mar byas/ rim gror byas te mchod pa byas so/ /sems can ji snyed rab tu smin par byas pa dang/ tshong dpon dang/ khyim bdag dang/ blon po dang/ rgyal rigs dang/ bram ze'i rigs shing sā la chen po lta bu dag la rab tu dgod pa de dag kyang tshig gis bstan pas mthar phyin par sla ba ma yin no/ /de bzhin du 'dzam bu'i gling gi dbang phyug nyid dang/ 'khor los sgyur ba nyid dang/ 'jig rten skyong ba nyid dang/ brgya byin nyid dang/ rab 'thab bral nyid dang/ yongs su dga' ldan nyid dang/ rab 'phrul dga' nyid dang/ dbang sgyur nyid dang/ lha'i rgyal po nyid dang/ tshangs pa chen po nyid la rab tu bkod do/ /sangs rgyas bcom ldan 'das grangs med dpag tu med pa de snyed la bsti stang du byas/ bla mar byas/ /rim gror byas te mchod nas chos kyi 'khor lo bskor bar bya ba'i phyir gsol ba btab pa de dag kyang ngag gi las kyis bstan pas mthar phyin par sla ba ma yin no/ /
無数無量の仏陀世尊のそれらに衣服と食物と臥具と薬薬と、諸道具と、安楽に生活するに必要なるすべてを以て奉事し、恭敬し、尊重し、供養しました。あるだけの衆生を成就しました。商将と、家主と、大臣と王族と、婆羅門族とを大娑羅樹のごとくに上ぼした所のそれ等もまた語を以て示さんにその全数を知ることは易くなかった。並びに閻浮洲の自在者(王)と転輪王と、護世界(四天王)と、帝釈と、夜摩天と、兜史多天と、楽変化天と、他化自在天と、天の王と、大梵天とを、最勝に上ぼした。無数無量の仏世尊のそれらに奉事し、恭敬し、尊重し、供養して法輪を十分に転することを厭うがために誓願した、それ等もまた語業を以て示さんにその全数を知ることは易くなかった。
支婁迦讖 T362:

支謙 T361:

魏訳 T360:T0360_.12.0269c24-27

或為長者居士豪姓尊貴。或為刹利国君転輪聖帝。或為六欲天主乃至梵王。常以四事供養恭敬一切諸仏。如是功徳不可称説。

如来会 T310:T0310_.11.0095b20-c01

如是無辺諸菩薩衆起諸妙行。供養奉事於諸世尊乃至成仏。皆不可以語言分別之所能知。或作輪王。帝釈。蘇焔摩天。兜率陀天。善化天。他化自在天。大梵天王。皆能奉事供養諸仏。及能請仏転於法輪。若作閻浮提王及諸長者。宰官婆羅門刹帝利等。諸種姓中皆能尊重供養諸仏。又能演説無量法門。従此永棄世間成無上覚。然彼菩薩能以上妙衣服臥具飲食医薬。尽形供養一切如来得安楽住。如是種種円満善根。非以語言能尽辺際。

荘厳経 T363:T0363_.12.0321b15-27

如是之行無量無辺説不能尽。復次阿難。作法苾芻行菩薩行時。於諸仏所尊重恭敬。承事供養未曽間断。為四大天王恒詣仏所。恭敬礼拝承事供養。為忉利天王恒詣仏所。恭敬礼拝承事供養。為夜摩天王。兜率天王。化楽天王。他化自在天王。乃至大梵天王等。恒詣仏所。恭敬礼拝承事供養。復次阿難。処閻浮提。為転輪王受灌頂位。及大臣官族等。恒詣仏所。恭敬礼拝承事供養。為刹帝利婆羅門等。恒詣仏所。恭敬礼拝承事供養。如是経無量無数百千万億劫。親近諸仏植衆徳本。所集阿耨多羅三藐三菩提

Skt.: (F) 31.1-14

sa evaṃrūpaṃ kuśalaṃ samudānayad yad asya bodhisattvacaryāṃ carato 'prameyāsaṃkhyeyācintyātulyāmāpyāparimāṇānabhilāpyāni kalpakoṭīnayutaśatasahasrāṇi surabhidivyātikrāntacandanagandho mukhāt pravāti sma / sarvaromakūpebhya utpalagandho vāti sma / sarvalokābhirūpaś cābhūt prāsādiko darśanīyaḥ paramaśubhavarṇapuṣkalatayā samanvāgato lakṣaṇānuvyañjanasamalaṃkṛtenātmabhāvena / tasya sarvaratnālaṃkārāḥ sarvavastracīvarābhinirhārāḥ sarvapuṣpadhūpagandhamālyavilepanacchatradhvajapatākābhinirhārāḥ sarvavādyasaṃgītyabhinirhārāś ca sarvaromakūpebhyaḥ pāṇitalābhyāṃ ca niścaranti sma / sarvānnapānakhādyabhojyalehyarasābhinirhārāḥ sarvopabhogaparibhogābhinirhārāś ca pāṇitalābhyāṃ prasyandantaḥ prādurbhavanti / iti hi sarvapariṣkāravaśitāpāramiprāptaḥ sa ānanda dharmākaro bhikṣur abhūt pūrvaṃ bodhisattvacaryāṃ caran //

かれは、このような善を達成した。すなわち、無量・無数・不可思議・無比・不可量・無限量・不可説な十万・百万・千万劫の間、かれが菩薩の行を実践していたとき、口からはかぐわしい、天〔の香り〕を超えた栴檀の香りが漂い出た。一切の毛孔からは青蓮華の香りが漂った。〔かれは〕また一切の世間の中で容姿端正であり、うるわしく、美しく、最高に浄らかな容色の見事さをそなえていた。〔また、三十二〕相や〔八十〕種好で飾られた身体を〔そなえていた〕。一切の宝石の装飾品や、一切の創り出された衣服・上衣や、一切のも創り出された花・薫香・香料・花環・塗油・傘蓋・幢・幡や、一切の創り出された器楽・合唱が、かれの一切の毛孔と両手の掌から出てきた。また一切の創り出された食物・飲料・硬い食物・軟らかい食物・舐める食物・流動食物や、一切の創り出された用具の享受が、両手の掌から流れ出て、現れた。こうして、実に、アーナンダよ、かのダルマーカラ比丘は、前世で菩薩の行を実践していたとき、一切の必需品を自在にできる極みに達していた。」
'And he collected such virtue, that out of his mouth, while performing the duties of a Bodhisattva, during immeasurable, innumerable, inconceivable, incomparable, immense, measureless, inexpressible koṭīs of kalpas, there breathed a sweet and more than heavenly smell of sandal-wood. From all the pores of his hair there arose the smell of lotus, and he was pleasing to everybody, gracious and beautiful, endowed with the fulness of the best bright colour. As his body was adorned with all the good signs and marks, there arose from the pores (of his hair) and from the palms of his hands all sorts of precious ornaments in the shape of all kinds of cloaks and vestments, in the shape of all kinds of flowers, incense, scents, garlands, ointments, umbrellas, flags, and banners, and in the shape of all kinds of instrumental music. And there appeared also, streaming forth from the palms of his hands, all kinds of viands and drink, food, hard and soft, and sweetmeats, and all kinds of enjoyments and pleasures. Thus then that Bhikshu Dharmākara, O Ānanda, had obtained the command of all necessaries, after performing the duties of a Bodhisattva.'
Tibetan:250a3-7
དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དཔག་ཏུ་མེད། གྲངས་མེད། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། མཚུངས་པ་མེད། གཞལ་དུ་མེད། ཚད་མེད། བརྗོད་དུ་མེད་པར་ཁ་ནས་ལྷའི་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཙན་དན་གྱི་དྲི་རབ་ཏུ་ཞིམ་པའི་བསུང་ འབྱུང་བ་དང། སྤུའི་ཁུང་བུ་ཐམས་ཅད་ནས་མེ་ཏོག་ཨུད་པ་ལའི་བསུང་འབྱུང་བ་དང། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ན་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མཛེས་ལ་བལྟ་ན་སྡུག་པ་དང། ཁ་དོག་བཟང་པོ་རྒྱས་པ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་དང། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོས་ལུས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པ་དང། དེའི་རིན་ པོ་ཆེའི་རྒྱན་ཐམས་ཅད་དང། གོས་དང། ཆོས་གོས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་དང། མེ་ཏོག་དང། སྤོས་དང། བདུག་པ་དང། ཕྲེང་བ་དང། བྱུག་པ་དང། གདུགས་དང། རྒྱལ་མཚན་དང། །བ་དན་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་དང། རོལ་མོའི་སྒྲ་དབྱངས་དང། གླུ་ དབྱངས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤུའི་ཁུང་བུ་ཐམས་ཅད་དང། ལག་པ་གཉིས་ནས་འབྱུང་བ་དང། ཟས་དང། སྐོམ་དང། བཟའ་བ་དང། བཅའ་བ་དང། བལྡག་པ་དང། རོ་བྲོ་བ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་དང། ལོངས་སྤྱོད་དང། ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལག་པ་གཉིས་ནས་ཟག་ཅིང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་བ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་སོ། ། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་དགེ་སློང་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་དེས་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པར་གྱུར་ཏོ། །

de byang chub sems dpa'i spyad pa spyod pa na bskal pa bye ba khrag khrig brgya stong dpag tu med/ grangs med/ bsam gyis mi khyab/ mtshungs pa med/ gzhal du med/ tshad med/ brjod du med par kha nas lha'i las shin tu 'das pa'i tsan dan gyi dri rab tu zhim pa'i bsung 'byung ba dang/ spu'i khung bu thams cad nas me tog ud pa la'i bsung 'byung ba dang/ 'jig rten thams cad na gzugs bzang zhing mdzes la blta na sdug pa dang/ kha dog bzang po rgyas pa mchog dang ldan pa dang/ mtshan dang dpe byad bzang pos lus legs par brgyan pa dang/ de'i rin po che'i rgyan thams cad dang/ gos dang/ chos gos mngon par bsgrub pa thams cad dang/ me tog dang/ spos dang/ bdug pa dang/ phreng ba dang/ byug pa dang/ gdugs dang/ rgyal mtshan dang/ /ba dan mngon par bsgrub pa thams cad dang/ rol mo'i sgra dbyangs dang/ glu dbyangs mngon par bsgrub pa thams cad kyang spu'i khung bu thams cad dang/ lag pa gnyis nas 'byung ba dang/ zas dang/ skom dang/ bza' ba dang/ bca' ba dang/ bldag pa dang/ ro bro ba mngon par bsgrub pa thams cad dang/ longs spyod dang/ yongs su spyad pa mngon par bsgrub pa/ thams cad kyang lag pa gnyis nas zag cing 'byung bar 'gyur ba rnam pa de lta bu'i dge ba yang dag par bsgrubs so/ /kun dga' bo de ltar dge slong chos kyi 'byung gnas des sngon byang chub sems dpa'i spyad pa spyod pa na yo byad thams cad la dbang ba'i pha rol tu son par gyur to/ /
彼は菩薩の行を行うた時、百千千万億無量無数不可思議無等不可測無量、不可説の劫波において、口から天のより超絶したる白檀の香で最も趣味ある美香が生ずると、すべての膚毛の穴から青蓮華の美香が生ずるとすべての世界において形はよく美わしくして見るに飽かざると、色はよく広大に最勝を具え、相好と種好とを以てよく身を荘厳し、その宝のすべての荘厳と、衣と法衣を獲得するすべてと、華と、香と、塗香と、華鬘と、線香と、傘と、勝幢と、旗とを獲得するすべてと、音楽の音声と、歌の音調とを獲得するすべても、また両手から生ずことと、食物と飲料と、嚙むものと、飲み物と舐めるものと、味のよいものとを獲得するすべてと、受用と侍者とを獲得するすべてもまた両手から漏出することとなる、そのような種類の道徳を完全に成就しました。阿難陀よ、そのように法生比丘は過去に菩薩行を行う時すべてのものを自由にする彼岸に達して居った。
支婁迦讖 T362:

支謙 T361:

魏訳 T360:T0360_.12.0269c27-0270a02

口気香潔如優鉢羅華。身諸毛孔出栴檀香。其香普熏無量世界。容色端正相好殊妙。其手常出無尽之宝。衣服飲食珍妙華香。諸蓋幢幡荘厳之具。如是等事超諸人天。於一切法而得自在。

如来会 T310:T0310_.11.0095c01-11

口中常出栴檀妙香。其香普熏無量無数乃至億那由他百千世界。復従一切毛孔。出過人天優鉢羅花上妙香気。随所生処相好端厳殊勝円満。又得諸資具自在波羅蜜多。一切服用周遍無乏。所謂諸宝香花幢幡繒蓋。上妙衣服飲食湯薬。及諸伏蔵珍玩所須。皆従菩薩掌中自然流出。身諸毛孔流出。一切人天音楽。由是因縁能令無量無数不可思議諸衆生等。安住阿耨多羅三藐三菩提。阿難。我今已説法処菩薩本所修行

荘厳経 T363:T0363_.12.0321b28-c08

復次阿難。作法苾芻行菩薩行時。口中常出栴檀之香。身諸毛孔出優鉢羅華香。其香普薫無量無辺不可思議那由他百千由旬。有情聞此香者。皆発阿耨多羅三藐三菩提心。復次阿難。作法苾芻行菩薩行時。色相端厳。三十二相八十種好。悉皆具足。復以一切珍宝荘厳両臂。手中恒出一切衣服。一切飲食。一切幢幡。一切傘蓋。一切音楽。乃至一切最上所須之物。利楽一切衆生。令発阿耨多羅三藐三菩提心

Skt.: (F) 31.15-32.3

evam ukta āyuṣmān ānando bhagavantam etad avocat / kiṃ punar bhagavan sa dharmākaro bodhisattvo mahāsattvo 'nuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudhyātītaḥ parinirvṛta utāho 'nabhisaṃbuddho 'tha pratyutpanno 'bhisaṃbuddha etarhi tiṣṭhati dhriyate yāpayati dharmaṃ ca deśayati / bhagavān āha / na khalu punar ānanda sa tathāgato 'tīto nānāgataḥ / api tv eva sa tathāgato 'nuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddha etarhi tiṣṭhati dhriyate yāpayati dharmaṃ ca deśayati / paścimāyāṃ diśītaḥ koṭīnayutaśatasahasratame buddhakṣetre sukhāvatyāṃ lokadhatāv amitābho nāma tathāgato 'rhan samyaksaṃbuddho 'parimāṇair bodhisattvaiḥ parivṛtaḥ puraskṛto 'nantaiḥ śrāvakair anantayā buddhakṣetrasaṃpadā samanvāgataḥ //

このように語られたとき、尊者アーナンダは世尊に対してこう言った。
「世尊よ、かのダルマーカラ菩薩・大士は、無上なる正等覚をさとって、過ぎ去り、般涅槃されたのでしょうか。それとも、未ださとってはおられないのでしょうか。もしくは、現にさとって、今、住し、とどまり、時を過ごし、そして法を説いておられるのでしょうか。」
世尊は言われた。
「まことにアーナンダよ、かの如来は、過ぎ去ったのでもなく、未だ来られないのでもない。そうではなくて、かの如来は、無上なる正等覚をさとって、今、住し、とどまり、時を過ごし、そして法を説いておられる。〔かの如来は〕ここより西方に、十万・百万・千万番目の仏国土である極楽世界において、アミターバと名づけられる如来・応供・正等覚者であり、無量の菩薩たちや無限の声聞たちによってとりまかれ、恭敬され、無限の、仏国土の成就をそなえておられる。
§11. After this, the blessed Ānanda thus spoke to the Bhagavat: "O Bhagavat, has that Bhikshu Dharmākara, the noble-minded Bodhisattva, after having obtained the highest perfect knowledge, passed away, having entered Nirvāṇa, or has he not yet been enlightened, or is he now living and enlightened, and does he dwell now, remain, support himself, and teach the Law?'
The Bhagavat said: 'Not indeed, O Ānanda, has that Tathāgata passed away, nor has he not yet come, but the Tathāgata, the holy, after having obtained the highest perfect knowledge, dwells now, remains, supports himself, and teaches the Law, in the western quarter, in the Buddha country, distant from this world by a hundred thousand niyutas of koṭīs of Buddha countries, in the world which is called Sukhāvatī, being called Amitābha, the Tathāgata, holy and fully enlightened. He is surrounded by innumerable Bodhisattvas, and worshipped by endless Śrāvakas, and in possession of the endless perfection of his Buddha country.
Tibetan:250a7-b5
དེ་སྐད་ཅེས་ བཀའ་སྩལ་པ་དང། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། ཡོངས་ སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ལགས་སམ། འོན་ཏེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་སམ། འོན་ཏེ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། ད་ལྟར་ན་བཞུགས་ལ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ཏེ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ནི་ འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ད་ལྟ་ན་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། འདི་ནས་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ན་ འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཅན་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཚད་མེད་པ་དག་དང། ཉན་ཐོས་མཐའ་ཡས་པ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ ཞིང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་དང་ལྡན་ནོ། །
de skad ces bka' stsal pa dang/ bcom ldan 'das la tshe dang ldan pa kun dga' bos 'di skad ces gsol to/ /bcom ldan 'das ci lags/ byang chub sems dpa' sems dpa' chen po chos kyi 'byung gnas de bla na med pa yang dag par rdzogs pa'i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas te/ yongs su mya ngan las 'das lags sam/ 'on te mngon par rdzogs par sangs ma rgyas sam/ 'on te da ltar byung ba na mngon par rdzogs par sangs rgyas te/ da ltar na bzhugs la 'tsho zhing gzhes te chos kyang ston/ bcom ldan 'das kyis bka' stsal pa/ kun dga' bo de bzhin gshegs pa de ni 'das pa yang ma yin/ ma 'ongs pa yang ma yin gyi/ de bzhin gshegs pa de bla na med pa yang dag par rdzogs pa'i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas da lta na bzhugs te 'tsho zhing gzhes la chos kyang ston te/ 'di nas nub phyogs su sangs rgyas kyi zhing bye ba khrag khrig brgya stong na 'jig rten gyi khams bde ba can na de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa'i sangs rgyas 'od dpag med ces bya ste/ byang chub sems dpa' sems dpa' chen po tshad med pa dag dang/ nyan thos mtha' yas pa dag gis yongs su bskor cing mdun du bdar te/ sangs rgyas kyi zhing phun sum tshogs pa mtha' yas pa dang ldan no/ /
そのように仰せられると、世尊に長老阿難陀は以下のごとくに申上げました。世尊よ、いかがでござりましょう。菩薩大薩埵の法生は無上完全円満の菩提を明かに成就して完全に涅槃に入られましたか。或は明かに成仏しませぬか。或は現在において明かに成仏して現在生存せられて説法せられまするか。世尊は仰せられました。阿難陀よ、かの如来は過去の者でもない、未来の者でもないのであってかの如来は無上完全円満の菩提に明かに成仏して現在生存せられ、説法せられて、ここより西方に百千千万億の仏国土を過ぎて、極楽世界において如来降伏敵者完全円成の仏陀無量光と名づけられて、無量の菩薩大薩埵と無辺の声聞等に全く囲繞せられ現在前して、無辺完全円満の仏国土を持って居られる。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0303b17-19

所居国土。名須摩題。正在西方。去是閻浮提地界。千億万須弥山仏国。

おられる国は須摩題といい、真西にあり、この閻浮提の地から千億万の須弥山仏国を越えたところにある。
支謙 T361:T0361_.12.0282c29-0283a02

所居国名須摩提。正在西方。去是閻浮利地界。千億万須弥山仏国。

魏訳 T360:T0360_.12.0270a02-06

阿難白仏。法蔵菩薩。為已成仏而取滅度。為未成仏。為今現在。仏告阿難。法蔵菩薩。今已成仏現在西方。去此十万億刹。其仏世界名曰安楽。

如来会 T310:T0310_.11.0095c12-17

爾時阿難白仏言。世尊。彼法処菩薩成菩提者。為過去耶為未来耶。為今現在他方世界耶
仏告阿難。西方去此十万億仏刹。彼有世界名曰極楽。法処比丘在彼成仏。号無量寿。今現在説法。無量菩薩及声聞衆恭敬囲繞。

荘厳経 T363:T0363_.12.0321c09-16

爾時阿難。聞仏説彼作法苾芻菩薩之行。白世尊言。作法苾芻。為是過去仏耶。未来仏耶。現在仏耶。世尊告言。彼仏如来。来無所来。去無所去。無生無滅。非過現未来。但以酬願度生。現在西方。去閻浮提百千倶胝那由他仏刹。有世界名曰極楽。仏名無量寿。××××××××。有無量無数菩薩摩訶薩。及無量無数声聞之衆。恭敬囲繞而為説法。
※「×」→§66の「成仏已来於今十劫」

Skt.: (F) 32.4-22

amitā cāsya prabhā yasyā na sukaraṃ pramāṇaṃ paryanto vādhigantum / iyanti buddhakṣetrāṇi iyanti buddhakṣetraśatāni / iyanti buddhakṣetrasahasrāṇi / iyanti buddhakṣetraśatasahasrāṇi / iyanti buddhakṣetrakoṭī / iyanti buddhakṣetrakoṭīśatāni / iyanti buddhakṣetrakoṭīsahasrāṇi / iyanti buddhakṣetrakoṭīśatasahasrāṇi / iyanti buddhakṣetrakoṭīnayutaśatasahasrāṇi sphuritvā tiṣṭhatīti / api tu khalv ānanda saṃkṣiptena pūrvasyāṃ diśi gaṅgānadīvālikāsamāni buddhakṣetrakoṭīnayutaśatasahasrāṇi tayā tasya bhagavato 'mitābhasya tathāgatasya prabhayā sadā sphuṭāni / evaṃ dakṣiṇapaścimottarāsu dikṣv adha ūrdhvam anuvidikṣv ekaikasyāṃ diśi samantād gaṅgānadīvālikāsamāni buddhakṣetrakoṭīnayutaśatasahasrāṇi tasya bhagavato 'mitābhasya tathāgatasya tayā prabhayā sadā sphuṭāni sthāpayitvā buddhān bhagavataḥ pūrvapraṇidhanādhiṣṭhānena ye vyāmaprabhayaikadvitricatuḥpañcadaśaviṃśatitriṃśaccatvāriṃśadyojanaprabhayā yojanaśataprabhayā yojanasahasraprabhayā yojanaśatasahasraprabhayā yāvad anekayojanakoṭīnayutaśatasahasraprabhayā yāval lokaṃ spharitvā tiṣṭhanti / nāsty ānandopamopanyāso yena śakyaṃ tasyāmitābhasya tathāgatasya prabhāyāḥ pramāṇam udgṛhītum //

また、かの〔如来の〕光明は無量であり、〈〔その光明は〕これほどの仏国土、これほど百の仏国土、これほど千の仏国土、これほど十万の仏国土、これほど千万の仏国土、これほど百・千万の仏国土、これほど千・千万の仏国土、これほど十万・千万の仏国土、これほど十万・百万・千万の仏国土を満たしている〉といって、その量や際限を知ることは容易ではない。しかし、アーナンダよ、要略するならば、東方において、ガンジス河の砂に等しい十万・百万・千万の仏国土が、かの世尊アミターバ如来の、かの光明によって、常に満たされている。同様に、南・西・北方、下方、上方、〔四〕維の一々の方角において、あまねく、ガンジス河の砂に等しい十万・百万・千万の仏国土が、かの世尊アミターバ如来の、かの光明によって、常に満たされている。ただし、前世の誓願の加護によって、一ヴィヤーマ(尋)の光明、一・二・三・四・五・十・二十・三十・四十ヨージャナの光明、百ヨージャナの光明、千ヨージャナの光明、十万ヨージャナの光明、ないし多く十万・百万・千万ヨージャナの光明をもって、〔この〕世間にいたるまで満たしている仏・世尊たちを除く。アーナンダよ、かのアミターバ如来の光明の量を把握できるような譬喩が述べられることはないのである。
§12. 'And his light is immeasurable, so that it is not easy to know the limit of its measure, saying, he stands illuminating so many hundreds of Buddha countries, so many thousands of Buddha countries, so many hundred thousands of Buddha countries, so many koṭīs of Buddha countries, so many hundred koṭīs of Buddha countries, so many thousand koṭīs of Buddha countries, so many hundred thousands of koṭīs of Buddha countries, so many hundred thousands of niyutas of koṭīs of Buddha countries. But indeed, O Ānanda, to put it briefly, a hundred thousand niyutas of koṭīs of Buddha countries, equal to the sands of the river Gaṅgā, are always lighted up in the eastern quarter, by the light of that Bhagavat Amitābha. Thus on every side in the southern, western, northern quarter, in the zenith and nadir, in every one of these quarters, there are a hundred thousand niyutas of koṭīs of Buddha countries, like the sands of the river Gaṅgā, always lighted up by the light of that Bhagavat Amitābha, excepting the Buddhas, the Bhagavats, who, through the practice of their former prayers, have lighted up the world by their own light, which is a fathom in length, or by their light which is one, two, three, four, five, ten, twenty, thirty, forty, or fifty yojanas in length, or a hundred or thousand or hundred thousand yojanas in length, until their brightness reaches many hundred thousand niyutas of koṭīs of yojanas in length.
Tibetan:250b5-251a3
དེའི་འོད་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་དེ། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་སྙེད་ཅིག་དང། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བརྒྱ་ཕྲག་འདི་སྙེད་ཅིག་དང། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྟོང་ཕྲག་འདི་སྙེད་ཅིག་དང། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་འདི་སྙེད་ཅིག་དང། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ ཞིང་བྱེ་བ་ཕྲག་འདི་སྙེད་ཅིག་དང། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་འདི་སྙེད་ཅིག་དང། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་འདི་སྙེད་ཅིག་དང། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་འདི་སྙེད་ཅིག་དང། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་འདི་སྙེད་ཅིག་ཁྱབ་པར་བྱས་ཏེ་འདུག་གོ་ཞེས་ མཐའི་ཚད་རྟོགས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་འོན་ཀྱང་མདོར་བསྟན་ན། ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དཔག་མེད་དེའི་འོད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་ཁྱབ་བོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷོ་དང། ནུབ་དང། བྱང་དང། འོག་ དང། སྟེང་དང། ཕྱོགས་མཚམས་ཀྱི་ཕྱོགས་རེ་རེར་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་དཔག་མེད་དེའི་འོད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་ཁྱབ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱིས་ བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་འོད་འདོམ་གང་བ་དང། འདོམ་དོ་པ་དང། གསུམ་པ་དང། བཞི་པ་དང། ལྔ་པ་དང། བཅུ་པ་དང། ཉི་ཤུ་པ་དང། སུམ་ཅུ་པ་དང། བཞི་བཅུ་པ་དང། ལྔ་བཅུ་པ་དང། འོད་དཔག་ཚད་བཅུ་པ་དང། འོད་དཔག་ཚད་བརྒྱ་པ་དང། འོད་དཔག་ཚད་སྟོང་པ་དང། འོད་དཔག་ཚད་བརྒྱ་སྟོང་པ་ནས་ འོད་དཔག་ཚད་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མའི་འོད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏེ་གནས་པ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དཔེ་གང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་དཔག་མེད་དེའི་འོད་ཀྱི་ཚད་གཟུང་བའི་དཔེ་གཞག་པ་མེད་དེ།
de'i 'od ni dpag tu med de/ de ni sangs rgyas kyi zhing 'di snyed cig dang/ sangs rgyas kyi zhing brgya phrag 'di snyed cig dang/ sangs rgyas kyi zhing stong phrag 'di snyed cig dang/ sangs rgyas kyi zhing brgya stong phrag 'di snyed cig dang/ sangs rgyas kyi zhing bye ba phrag 'di snyed cig dang/ sangs rgyas kyi zhing bye ba brgya phrag 'di snyed cig dang/ sangs rgyas kyi zhing bye ba stong phrag 'di snyed cig dang/ sangs rgyas kyi zhing bye ba brgya stong phrag 'di snyed cig dang/ sangs rgyas kyi zhing bye ba khrag khrig brgya stong phrag 'di snyed cig khyab par byas te 'dug go zhes mtha'i tshad rtogs par sla ba ma yin no/ /kun dga' bo 'on kyang mdor bstan na/ shar phyogs su sangs rgyas kyi zhing bye ba khrag khrig brgya stong phrag gang gā'i klung gi bye ma snyed dag bcom ldan 'das 'od dpag med de'i 'od kyis rtag tu khyab bo/ /de bzhin du lho dang/ nub dang/ byang dang/ 'og dang/ steng dang/ phyogs mtshams kyi phyogs re rer yang sangs rgyas kyi zhing bye ba khrag khrig brgya stong phrag gang gā'i klung gi bye ma snyed dag bcom ldan 'das de bzhin gshegs pa 'od dpag med de'i 'od kyis rtag tu khyab ste/ sangs rgyas bcom ldan 'das rnams kyi sngon gyi smon lam gyis byin gyi rlabs kyis 'od 'dom gang ba dang/ 'dom do pa dang/ gsum pa dang/ bzhi pa dang/ lnga pa dang/ bcu pa dang/ nyi shu pa dang/ sum cu pa dang/ bzhi bcu pa dang/ lnga bcu pa dang/ 'od dpag tshad bcu pa dang/ 'od dpag tshad brgya pa dang/ 'od dpag tshad stong pa dang/ 'od dpag tshad brgya stong pa nas 'od dpag tshad bye ba khrag khrig brgya stong phrag du ma'i 'od kyis 'jig rten gyi khams kyi bar du khyab par gyur te gnas pa ni ma gtogs so/ /kun dga' bo dpe gang gis bcom ldan 'das de bzhin gshegs pa 'od dpag med de'i 'od kyi tshad gzung ba'i dpe gzhag pa med de/
かの仏の光明は無量であって、それはこれ丈の仏国土と無量百の仏国土と、無量千の仏国土と、無量百千の仏国土と、無量千万の仏国土と、無量百千万の仏国土と、無量千千万の仏国土と、無量百千千万の仏国土と、無量百千千万億の仏国土等に普照している。そのように辺際の量を知ることは困難である。阿難陀よ、されども約して示せば東方に百千千万億の恒河沙数の仏国土等はこの世尊無量光の光によって常に普く照される。そのように南と西と北と下と上と(四)方と方隅の一々の方向にも百千千万億の恒河沙数の仏国土は世尊無量光如来の光によって常に普く照されている。そうして仏世尊等の過去誓願の加持によりて一尋の光明と、二尋と、三尋と、四尋と、五尋と、十尋と、二十尋と、三十尋と、四十尋と、五十尋と、光明一由旬と、光明百由旬と、光明千由旬と、光明百千由句より多数百千千万億光明を以てそれらの世界に到るまで普く照らして、聖住者(仏陀)を除く。阿難陀よ、何の譬喩を以ても、世尊無量光如来の光量を表わす所の譬喩を出すこと出来ない。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0302b20-0303a02

仏言。阿弥陀仏。光明最尊第一無比。諸仏光明。皆所不及也。八方上下。無央数諸仏中。有仏頂中光明照七丈。有仏頂中光明照一里。有仏頂中光明照二里。有仏頂中光明照五里。有仏頂中光明照十里。有仏頂中光明照二十里。有仏頂中光明照四十里。有仏頂中光明照八十里。有仏頂中光明照百六十里。有仏頂中光明照三百二十里。有仏頂中光明照六百四十里。有仏頂中光明照千三百里。有仏頂中光明照二千六百里。有仏頂中光明照五千二百里。有仏頂中光明照万四百里。有仏頂中光明照二万一千里。有仏頂中光明照四万二千里。有仏頂中光明照八万四千里。有仏頂中光明照十七万里。有仏頂中光明照三十五万里。有仏頂中光明照七十万里。有仏頂中光明照百五十万里。有仏頂中光明照三百万里。有仏頂中光明照六百万里。有仏頂中光明照一仏国。有仏頂中光明照両仏国。有仏頂中光明照四仏国。有仏頂中光明照八仏国。有仏頂中光明照十五仏国。有仏頂中光明照三十仏国。有仏頂中光明照六十仏国。有仏頂中光明照百二十仏国。有仏頂中光明照二百四十仏国。有仏頂中光明照五百仏国。有仏頂中光明照千仏国。有仏頂中光明照二千仏国。有仏頂中光明照四千仏国。有仏頂中光明照八千仏国。有仏頂中光明照万六千仏国。有仏頂中光明照三万二千仏国。有仏頂中光明照六万四千仏国。有仏頂中光明照十三万仏国。有仏頂中光明照二十六万仏国。有仏頂中光明照五十万仏国。有仏頂中光明照百万仏国。有仏頂中光明照二百万仏国。仏言。諸八方上下。無央数仏頂中光明所焔照皆如是也。阿弥陀仏頂中光明所焔照。千万仏国。所以諸仏光明所照有近遠者何。本其前世宿命求道。為菩薩時。所願功徳。各自有大小。至其然後作仏時。各自得之。是故。令光明転不同等。諸仏威神同等爾。自在意所欲作為不予計。阿弥陀仏光明。所照最大。諸仏光明。皆所不能及也

仏はおっしゃった。
「阿弥陀仏の光明は最もすぐれ、第一で、比肩するものがなく、(他の)仏たちの光明はみな及ばない。八方上下の無数の仏たちのなかには、その頭頂(から発する)光が七丈を照らす仏もおられるし、その頭頂の光が一里を照らす仏もおられるし、その頭頂の光が二里を照らす仏もおられるし、その頭頂の光が一里を照らす仏もおられるし、その頭頂の光が一里を照らす仏もおられるし、(以下、同様に、五里、十里、二十里、四十里、八十里、百六十里、三百二十里、六百四十里、千三百里、二千六百里、五千二百里、一万四百里、二万一千里、四万二千里、八万四千里、十七万里、三十五万里、七十万里、百五十万里、三百万里、)六百万里を照らす仏もおられるし、その頭頂の光が一仏国を照らす仏もおられるし、(以下、同様に、四仏国、八仏国、十五仏国、三十仏国、六十仏国、百二十仏国、二百四十仏国、五百仏国、千仏国、二千仏国、四千仏国、八千仏国、一万六千仏国、三万二千仏国、六万四千仏国、十三万仏国、二十六万仏国、五十万仏国、百万仏国、)その頭頂の光が二百万仏国を照らすも仏もおられる。」
仏はおっしゃった。
「八方上下の無数の仏の頭頂の光明が照らすのはこの程度である。阿弥陀仏の頭頂の光明は千万仏国を照らす。
仏たちの光明が照らす距離に違いがあるのはなぜかというと、彼らが前世、過去世に菩薩として道を求めていたときに願った(仏になってからの)功徳に本来それぞれ大小の区別があり、彼らが後に仏になったときに、それぞれ(願った功徳を)実現する。だから、(仏たちの)光明は少しずつ異なるのである。仏たちの超人的な力は等しいのである。(彼らは)自由自在思い通りに行動し、(衆生が)前もって予測することができない。阿弥陀仏の光明は最も遠くまで照らすことができ、(他の)仏たちの光明はいずれもかなわない。」
支謙 T361:T0361_.12.0281c27-0282b11

仏言。無量清浄仏光明最尊第一無比。諸仏光明皆所不及也。八方上下無央数諸仏中。有仏項中光明照七丈。中有仏項中光照一里。中有仏項中光明照五里。中有仏項中光明照二十里。中有仏項中光明照四十里。中有仏項中光明照八十里。中有仏項中光明照百六十里。中有仏項中光明照三百二十里。中有仏項中光明照六百四十里。中有仏項中光明照千三百里。中有仏項中光明照二千六百里。中有仏項中光明照五千二百里。中有仏項中光明照万四百里。中有仏項中光明照二万一千里。中有仏項中光明照四万二千里。中有仏項中光明照八万四千里。中有仏項中光明照十七万里。中有仏項中光明照三十五万里。中有仏項中光明照七十万里。中有仏項中光明照百五十万里。中有仏項中光明照三百万里。中有仏項中光明照六百万里。中有仏項中光明照千二百万里。中有仏項中光明照一仏国。中有仏項中光明照両仏国。中有仏項中光明照四仏国。中有仏項中光明照八仏国。中有仏項中光明照十五仏国。中有仏項中光明照三十仏国。中有仏項中光明照六十仏国。中有仏項中光明照百二十仏国。中有仏項中光明照五百仏国。中有仏項中光明照千仏国。中有仏項中光明照二千仏国。中有仏項中光明照四千仏国。中有仏項中光明照八千仏国。中有仏項中光明照万六千仏国。中有仏項中光明照三万二千仏国。中有仏項中光明照六万四千仏国。中有仏項中光明照十三万仏国。中有仏項中光明照二十六万仏国。中有仏項中光明照五十万仏国。中有仏項中光明照百万仏国。中有仏項中光明照二百万仏国。仏言。八方上下無央数諸仏。其項中光明所照。皆如是也。無量清浄仏項中光明。焔照千万仏国。所以諸仏光明所照有遠近者何。本前世宿命。求道為菩薩時。所願功徳。各自有大小。至其然後作仏時。悉各自得之。是故令光明転不同等。諸仏威神同等耳。自在意所欲作為不予計。無量清浄仏光明。所照最大。諸仏光明。皆所不能及也

魏訳 T360:T0360_.12.0270a23-28

仏告阿難。無量寿仏威神光明最尊第一。諸仏光明所不能及。或有仏光照百仏世界。或千仏世界。取要言之。乃照東方恒沙仏刹。南西北方四維上下亦復如是。或有仏光照于七尺。或照一由旬二三四五由旬。如是転倍乃至照一仏刹。

如来会 T310:T0310_.11.0095c17-23

阿難。彼仏光明普照仏刹。無量無数不可思議。我今略説。光照東方如恒河沙等国土。南西北方四維上下亦復如是。唯除諸仏本願威神所加。悉皆照燭。是諸仏光。或有加一尋者。或有加一由旬乃至億那由他百千由旬光者。或普照仏刹者。

荘厳経 T363:T0363_.12.0321c17-22

彼仏光明。照於東方恒河沙数百千倶胝那由他不可称量仏刹。如是南西北方四維上下。亦復如是。復次阿難彼仏無量寿。若化円光。或一由旬二由旬三由旬。或百由旬千由旬百千由旬。或倶胝那由他百千由旬。乃至遍満無量無辺無数仏刹。

Skt.: (F) 32.23-33.7

tad anenānanda paryāyeṇa sa tathāgato 'mitābha ity ucyate amitaprabho 'mitaprabhāso 'samāptaprabho 'saṅgaprabho 'pratihataprabho nityotsṛṣṭaprabho divyamaṇiprabho 'pratihataraśmirājaprabho rañjanīyaprabhaḥ premaṇīyaprabhaḥ pramodanīyaprabhaḥ prahlādanīyaprabha ullokanīyaprabho nibandhanīyaprabho 'cintyaprabho 'tulyaprabho 'bhibhūyanarendrāsurendraprabho 'bhibhūyacandrasūryajihmīkaraṇaprabho 'bhibhūyalokapālaśakrabrahmaśuddhāvāsamaheśvarasarvadevajihmīkaraṇaprabhaḥ sarvaprabhāpāragata ity ucyate //

アーナンダよ、こういうわけで、かの如来は、(一)アミターバ(無量の光をもつ者)と呼ばれる。〔また〕(二)アミタ・プラバ(無量の光明をもつ者)、(三)アミタ・プラバーサ(無量の光輝をもつ者)、(四)アサマープタ・プラバ(終わることのない光明をもつ者)、(五)アサンガ・プラバ(とらわれのない光明をもつ者)、(六)アプラティハタ・プラバ(さまたげられない光明をもつ者)、(七)ニティヨートスリシュタ・プラバ(常に放たれた光明をもつ者)、(八)ディヴィヤマニ・プラバ(天の宝珠の光明をもつ者)、(九)アプラティハタ・ラシュミ・ラージャ・プラバ(さまたげられない光線の王の光明をもつ者)、(一〇)ランジャニーヤ・プラバ(喜ばれるべき光明をもつ者)、(一一)プレーマニーヤ・プラバ(愛されるべき光明をもつ者)、(一二)プラモーダニーヤ・プラバ(歓喜されるべき光明をもつ者)、(一三)プラフラーダニーヤ・プラバ(愉悦されるべき光明をもつ者)、(一四)ウッローカニーヤ・プラバ(仰ぎ見られるべき光明をもつ者)、(一五)ニバンダニーヤ・プラバ(絆で結ばれるべき光明をもつ者)、(一六)アチンティヤ・プラバ(不可思議な光明をもつ者)、(一七)アトゥリヤ・プラバ(無比の光明をもつ者)、(一八)アビブーヤ・ナレーンドラースレーンドラ・プラバ(人中の王・阿修羅王に打ち勝つ光明をもつ者)、(一九)アビブーヤ・チャンドラ・スーリヤ・ジフミーカラナ・プラバ(月と太陽に打ち勝って雲らせる光明をもつ者)、(二〇)アビブーヤ・ローカパーラ・シャクラ・ブラフマ・シュッダーヴァーサ・マヘーシュヴァラ・サルヴァデーヴァ・ジフミーカラナ・プラバ(世界守護神・帝釈天・梵天・浄居天・大自在天・一切の神々に打ち勝って雲らせる光明をもつ者)、〔要約すれば〕サルヴァ・プラバー・パーラガタ(一切の光明の極限に達した者)と呼ばれる。
There is not, O Ānanda, any case of likeness, by which the extent of the light of that Tathāgata Amitābha could be understood. Hence, O Ānanda, for that reason that Tathāgata is called Amitābha (possessed of infinite light), and he is called Amitaprabha (possessed of infinite splendour), Amitaprabhāsa (possessed of infinite brilliancy), Asamāptaprabha (whose light is never finished), Asaṅgataprabha (whose light is not conditioned), Prabhāśikhotsṛshṭaprabha (whose light proceeds from flames of light), Sadivyamaṇiprabhha (whose light is that of heavenly jewels), Apratihataraśmirāgaprabha (whose light has the colour of unimpeded rays), Rājanīyapraba (possessed of beautiful light), Premaṇīyaprabha (possessed of lovely light), Pramodanīyaprabha (possessed of delightful light), Saṅgamanīyaprabha (possessed of attractive light), Uposhaṇīyaprabha (possessed of pleasant light), Anibandhanīyaprabha (possessed of light that cannot be stopped), Ativīryaprabha (possessed of extremely powerful light), Atulyapraba (possessed of incomparable light), Abhibhūyanarendrābhūtrayendraprabha (possessed of light greater than that of the lords of men, nay, the lords of the three worlds), Śrāntasañchayendusūryajihmīkaraṇaprabha (possessed of light which bends the full moon and the sun), Abhibhūyalokapālaśakrabrahmaśuddhāvāsamaheśvarasarvadevajihmīkaraṇaprabha (possessed of light which bends all the conquered gods, Mahesvara, the Śuddhāvāsas, Brahman, Śakra, and the Lokapālas).
Tibetan:251a3-7
ཀུན་དགའ་བོ་རྣམ་གྲངས་དེས་ ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་འོད་དཔག་མེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འོད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང། སྣང་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང། འོད་ཐུག་པ་མེད་པ་དང། འོད་ཆགས་པ་མེད་པ་དང། འོད་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང། འོད་རྟག་ཏུ་གཏོང་བ་དང། ལྷའི་ནོར་བུའི་འོད་དང། ཐོགས་པ་མེད་པའི་འོད་ཟེར་གྱི་རྒྱལ་པོའི་འོད་དང། ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་འོད་དང། དགའ་བར་འགྱུར་བའི་འོད་དང། མཆོག་ཏུ་དགའ་བར་འགྱུར་བའི་འོད་དང། ཚིམ་པར་འགྱུར་བའི་འོད་དང། ལྟ་བར་འགྱུར་བའི་འོད་དང། འབྲེལ་བར་འགྱུར་བའི་འོད་དང། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་འོད་དང། མཚུངས་པ་ མེད་པའི་འོད་དང། མིའི་དབང་པོ་དང་ལྷའི་དབང་པོ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་འོད་དང། ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅིང་མོག་མོག་པོར་བྱེད་པའི་འོད་དང། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་དང། བརྒྱ་བྱིན་དང། ཚངས་པ་དང། གནས་གཙང་མ་པ་དང། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་དང། ལྷ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་ གནོན་ཅིང་མོག་མོག་པོར་བྱེད་པའི་འོད་དང། མདོར་བསྡུ་ན་འོད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །
kun dga' bo rnam grangs des na de bzhin gshegs pa de 'od dpag med ces bya ste/ 'od dpag tu med pa dang/ snang ba dpag tu med pa dang/ 'od thug pa med pa dang/ 'od chags pa med pa dang/ 'od thogs pa med pa dang/ 'od rtag tu gtong ba dang/ lha'i nor bu'i 'od dang/ thogs pa med pa'i 'od zer gyi rgyal po'i 'od dang/ chags par 'gyur ba'i 'od dang/ dga' bar 'gyur ba'i 'od dang/ mchog tu dga' bar 'gyur ba'i 'od dang/ tshim par 'gyur ba'i 'od dang/ lta bar 'gyur ba'i 'od dang/ 'brel bar 'gyur ba'i 'od dang/ bsam gyis mi khyab pa'i 'od dang/ mtshungs pa med pa'i 'od dang/ mi'i dbang po dang lha'i dbang po zil gyis gnon pa'i 'od dang/ nyi ma dang zla ba zil gyis gnon cing mog mog por byed pa'i 'od dang/ 'jig rten skyong ba dang/ brgya byin dang/ tshangs pa dang/ gnas gtsang ma pa dang/ dbang phyug chen po dang/ lha thams cad zil gyis gnon cing mog mog por byed pa'i 'od dang/ mdor bsdu na 'od thams cad kyi pha rol tu phyin pa zhes bya'o/ /
阿難陀よ、その次第によって、かの如来を無量光と名づけるのである。(1)無量光と、(2)無量照と、(3)無対光と、(4)無着光と、(5)無碍光と、(6)常照光と、(7)天珠光と、(8)無碍光明王光と、(9)成愛光と、(10)歓喜光と、(11)最勝歌喜光と、(12)勇躍光と、(13)可見光と、(14)和合光と、(15)不可思議光と、(16)無等光と、(17)威圧人王天王光と、(18)威圧日月令暗昧光と、(19)威圧四天、因陀確、梵天、浄居、大自在、諸天、令暗昧光と、約言すれば一切光明の彼岸に達したものと名づけられる。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0303a03-10

仏称誉阿弥陀仏光明極善。阿弥陀仏光明極善。善中明好。甚快無比。絶殊無極也。阿弥陀仏光明。清潔無瑕穢。無欠減也。阿弥陀仏光明姝好。勝於日月之明。百千億万倍。諸仏光明中之極明也。光明中之極好也。光明中之極雄傑也。光明中之快善也。諸仏中之王也。光明中之極尊也。光明中之最明無極也。

仏は称えた「阿弥陀仏の光明はとてもすばらしい。阿弥陀仏の光明はとてもすばらしい。すばらしいもののなかでも明るくきれいで、とてもりっぱで、卓越して、最高である。阿弥陀仏の光明は清らかで、けがれなく、欠点もない。阿弥陀仏の光明はすばらしく、太陽や月の光より百千億万倍もすぐれている。仏たちの光明のなかでもっとも明るい。光明のなかでもっともすばらしい。光明のなかでもっともすぐれている。光明のなかでもっともすばらしい。仏たちの(光明の)なかの王である。光明のなかでもっとも尊い。光明のなかでもっとも明るく、極まりない。
支謙 T361:T0361_.12.0282b12-21

仏称誉無量清浄仏光明。無量清浄仏光明極善。善中明好甚快無比。絶殊無極也。無量清浄仏光明殊好。勝於日月之明。百億万倍也。無量清浄仏光明。諸仏光明中之極明也。無量清浄仏光明。諸仏光明中之極好也。無量清浄仏光明。諸仏光明中之極雄傑也。無量清浄仏光明。諸仏光明中之快善也。無量清浄仏光明。諸仏光明中之王也。無量清浄仏光明。諸仏光明中之最極尊也。無量清浄仏光明。諸仏光明中之寿明無極。

魏訳 T360:T0360_.12.0270a28-b03

是故無量寿仏。号無量光仏。無辺光仏。無礙光仏。無対光仏。炎王光仏。清浄光仏。歓喜光仏。智慧光仏。不断光仏。難思光仏。無称光仏。超日月光仏。

如来会 T310:T0310_.11.0095c23-27

阿難。以是義故。無量寿仏復有異名。謂無量光。無辺光。無著光。無礙光。光照王端厳光。愛光。喜光。可観光。不思議光。無等光。不可称量光。映蔽日光。映蔽月光。掩奪日月光。

荘厳経 T363:T0363_.12.0321c22-26

復次阿難。今此光明名無量光。無礙光。常照光。不空光。利益光。愛楽光。安隠光。解脱光。無等光。不思議光。過日月光。奪一切世間光。無垢清浄光。