無量寿経 Larger Sukhāvatīvyūha

Ordered by Lokakṣema(T 362)

Filter Search Full-text Search (Pilot ver)
絞込検索

This is the filter search for the currently displayed chapter or the entire text. This "Filter search" will extract the sections that contain the search term(s).

  • Chinese versions are in Japanese modern style Chinese characters.
  • AND search is possible by inserting a blank space.
  • The "all materials target" search extracts sections where the search term can be found in any of the materials in the same section.
  • However, this function will not highlight the target term(s). Please use your browser's "in-page search" function, or the Full-text Search (Pilot version) on the other page to highlight the target term(s).
Skt.: (F) 3.1-11

oṃ namo daśadiganantāparyantalokadhātupratiṣṭhitebhyaḥ sarvabuddhabodhisattvāryaśrāvakapratyekabuddhebhyo 'tītānāgatapratyutpannebhyaḥ //
namo 'mitābhāya namo 'mitāyuṣe
namo namo 'cintyaguṇākarātmane /
namo 'mitābhāya jināya te mune
sukhāvatīṃ yāmi tavānukampayā // 1 //
sukhāvatīṃ kanakavicitrakānanāṃ
manoramāṃ sugatasutair alaṃkṛtāṃ /
tavāśrayāṃ prathitayaśasya dhīmataḥ
prayāmi tāṃ bahuguṇaratnasaṃcayām // 2 //

オーン、十方の無限・無際限の世界に住しておられる過去・未来・現在の一切の仏・菩薩・聖なる声聞・独覚たちに帰命したてまつる。
(一)アミターバ(無量の光をもつ者)に帰命したてまつる。アミターユス(無量の寿命をもつ者)に帰命したてまつる。
不可思議な功徳の鉱脈をそなえもつ方にかさねて帰命したてまつる。
牟尼よ、勝者アミターバであるおんみに帰命したてまつる。
おんみの憐愍によって、極楽に〔わたくしは〕行く。
(二)金色の光彩をもつ園林がある極楽に、
善逝の子たちによって飾られた、心よろこばしい〔極楽〕に、
名声あまねく智慮あるおんみのよりどころであり、
多くの功徳の宝を積集している、かの〔極楽〕に、〔わたくしは〕向かって行く。
Om. Adoration to the Three Treasures! Om. Adoration to all the glorious Buddhas and Bodhisattvas! Adoration to all Buddhas, Bodhisattvas, Āryas, Śrāvakas, and Pratyekabuddhas, past, present, and to come, who dwell in the unlimited and endless Lokadhātus of the ten quarters! Adoration to Amitābha! Adoration to him whose soul is endowed with incomprehensible virtues!
Adoration to Amitābha, to the Gina, to thee, O Muni!
I go to Sukhāvatī through thy compassion also;
To Sukhāvatī, with its groves, resplendent with gold,
The delightful, adorned with the sons of Sugata,—
I go to it, which is full of many jewels and treasures;
And the refuge of thee, the famous and wise.
Tibetan:237b1-2
།རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱརྱ་ཨ་མི་ཏཱ་བྷ་བྱུ་ཧ་ནཱ་མ་མ་ཧཱ་ཡཱ་ན་སཱུ་ཏྲ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་
བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།
/ /rgya gar skad du/ ārya a mi tā bha byu ha nā ma ma hā yā na sū tra/ bod skad du/ 'phags pa 'od dpag med kyi
bkod pa zhes bya ba theg pa chen po'i mdo/ sangs rgyas dang byang chub sems dpa' thams cad la phyag 'tshal lo/ /
印度語に聖無量光荘厳と名づくる大乗経 西蔵語に聖無量光荘厳と名づくる大乗経 巻第一 諸仏諸菩薩に礼拝したてまつる。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0300a01-04

仏説阿弥陀三耶三仏薩楼仏檀過度人道経巻上
 呉月支国居士支謙訳

支謙 T361:T0361_.12.0279b01-03

仏説無量清浄平等覚経巻第一
 後漢月支国三蔵支婁迦讖訳

魏訳 T360:T0360_.12.0265c01-03

仏説無量寿経巻上
 曹魏天竺三蔵康僧鎧訳

如来会 T310:T0310_.11.0091c01-03

大宝積経巻第十七
  大唐三蔵菩提流志奉  詔訳
無量寿如来会第五之一

荘厳経 T363:T0363_.12.0318a01-04

仏説大乗無量寿荘厳経巻上
 西天訳経三蔵朝散大夫試光禄卿明教大師臣法賢奉    詔訳

Skt.: (F) 4.1-8

evaṃ mayā śrutam ekasmin samaye bhagavān rājagṛhe viharati sma gṛdhrakūṭe parvate mahatā bhikṣusaṃghena sārdhaṃ dvātriṃśatā bhikṣusahasraiḥ sarvair arhadbhiḥ kṣīṇāśravair niḥkleśair uṣitavadbhiḥ samyagājñāsuvimuktacittaiḥ parikṣīṇabhavasaṃyojanasahasrair anuprāptasvakārthair vijitavadbhir uttamadamaśamathaprāptaiḥ suvimuktacittaiḥ suvimuktaprajñair mahānāgaiḥ ṣaḍabhijñair vaśībhūtair aṣṭavimokṣadhyāyibhir balaprāptair abhijñātābhijñātaiḥ sthavirair mahāśrāvakaiḥ /

このようにわたくしは聞いた。あるとき、世尊はラージャグリハ(王舎城)にあるグリドラクータ(耆闍崛)山の中で、三万二千人の比丘からなる大勢の比丘僧団と一緒に滞在しておられた。〔これらの比丘たちは〕すべて、阿羅漢であり、穢れを断ち、煩悩がなく、修行を成満し、正しい了知によってよく解脱した心をもち、生存の幾千の決縛を断ち切り、自己の目的を達成し、勝利をかちえ、最高の自制と寂止に到達し、よく解脱した心をもち、よく解脱した智慧をもち、偉大な象であり、六神通をそなえ、自在となって、八解脱の禅定に入っており、力を得た、非常に有名であり、長老で、偉大な声聞(弟子)たちであった。
§1. Thus it was heard by me. At one time the Bhagavat dwelt in Rājagṛha, on the mountain Gṛdhrakūṭa, with a large assembly of Bhikshus, with thirty-two thousands of Bhikshus, all holy (arhat), free from frailties and cares, who had performed their religious duties, whose thoughts had been thoroughly freed through perfect knowledge, with inquiring thoughts, who had broken the fetters of existence, who had obtained their desires, who had conquered, who had achieved the highest self-restraint, whose thoughts and whose knowledge were unfettered, Mahānāgas (great heroes), possessed of the six kinds of knowledge, self-controlled, meditating on the eight kinds of salvation, possessed of the powers, wise in wisdom, elders, great disciples,
Tibetan:237b5-238a3
འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ལ་དགེ་སློང་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་གི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ ཆེན་པོ་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ། ཟག་པ་ཟད་པ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ། གནས་པ་དང་ལྡན་པ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། སྲིད་པར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ། བདག་གི་དོན་རྗེས་སུ་ ཐོབ་པ། རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་དང་ལྡན་པ། དུལ་བ་དང་ཞི་བའི་མཆོག་ཐོབ་པ། སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། ཅང་ཤེས་པ། གླང་པོ་ཆེན་པོ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ། དབང་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ། རྣམ་པར་ཐར་ པ་བརྒྱད་ལ་བསམ་གཏན་པ། སྟོབས་ཐོབ་པ། མངོན་པར་ཤེས་པ། གནས་བརྟན་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་ཤ་སྟག་ལ་
di skad bdag gis thos pa dus gcig na/ bcom ldan 'das rgyal po'i khab na bya rgod kyi phung po'i ri la dge slong sum khri nyis stong gi dge slong gi dge 'dun chen po dang thabs cig tu bzhugs te/ thams cad kyang dgra bcom pa/ zag pa zad pa/ nyon mongs pa med pa/ gnas pa dang ldan pa/ yang dag pa'i shes pas sems shin tu rnam par grol ba/ srid par kun tu sbyor ba yongs su zad pa/ bdag gi don rjes su thob pa/ rnam par rgyal ba dang ldan pa/ dul ba dang zhi ba'i mchog thob pa/ sems shin tu rnam par grol ba/ shes rab shin tu rnam par grol ba/ cang shes pa/ glang po chen po/ mngon par shes pa drug dang ldan pa/ dbang dang ldan par gyur pa/ rnam par thar pa brgyad la bsam gtan pa/ stobs thob pa/ mngon par shes pa/ gnas brtan nyan thos chen po sha stag la
諸仏諸菩薩に礼拝したてまつる。 このように私は聞きました。或時世尊は王舎城において三万二千の大比丘衆と一処に居られました。(彼等の)すべてはまた阿羅漢で 漏(煩悩)は尽き、煩脳は無く、依所を具えて、正しき智慧を以て心が誠に 全く解脱し、すべての存在を受用することを全く尽し、自分の目的を完成し、全く勝つ ことを具え、最も勝れたる教化と寂静とを得て、心が誠に全く解脱し、最勝智は誠に全く 解脱し、一切を知り、大象となり、六神通を具え、自在を得て、 八解脱定に思を静め、力を得て、神通に明かに通じたる者で、 大尊宿声聞のみであって、
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0300a05-06

仏在羅閲祇耆闍崛山中。時有摩訶比丘僧万二千人。皆浄潔一種類。皆阿羅漢。

支謙 T361:T0361_.12.0279b04-08

仏在王舎国霊鷲山中。与大弟子衆千二百五十人。菩薩七十二那術。比丘尼五百人。清信士七千人。清信女五百人。欲天子八十万。色天子七十万。遍浄天子六十那術。梵天一億。皆随仏住。神通飛化弟子。

魏訳 T360:T0360_.12.0265c04-06

我聞如是。一時仏住王舎城耆闍崛山中。与大比丘衆万二千人倶。一切大聖神通已達。

如来会 T310:T0310_.11.0091c04-06

如是我聞。一時仏住王舎城耆闍崛山中。与大比丘衆万二千人倶。皆是諸大声聞衆所知識。

荘厳経 T363:T0363_.12.0318a05-07

如是我聞。一時仏在王舎城鷲峯山中。与大苾芻衆三万二千人倶。皆得阿羅漢。具大神通。

Skt.: (F) 4.8-5.5

tad yathā / ājñātakauṇḍinyena ca / aśvajitā ca / bāṣpeṇa ca / mahānāmnā ca / bhadrajitā ca / yaśodevena ca / vimalena ca / subāhunā ca / pūrṇena ca / maitrāyaṇīputreṇa ca / gavāṃpatinā ca / uruvilvākāśyapena ca / nadīkāśyapena ca / bhadrakāśyapena ca / kumārakāśyapena ca / mahākāśyapena ca / śāriputreṇa ca / mahāmaudgalyāyanena ca / mahākapphinena ca / mahācundena ca / aniruddhena ca / rādhena ca / nandikena ca / kimpilena ca / subhūtinā ca / revatena ca / khadiravanikena ca / vakkulena ca / svāgatena ca / amogharājena ca / pārāyaṇikena ca / panthena ca / cūlapanthena ca / nandena ca / rāhulena ca / āyuṣmatā cānandena ca / ebhiś cānyaiś cābhijñātābhijñātaiḥ sthavirair mahāśrāvakair ekapudgalaṃ sthāpayitvā śaikṣapratipady uttarikaraṇīyaṃ yad idam āyuṣmantam ānandam /

すなわち、(一)アージュニャータ・カウンディニヤ(了本際、阿若憍陳如)、(二)アシュヴァジット(正願、馬勝)、(三)バーシュパ(正語、麼瑟比拏)、(四)マハーナーマン(大号)、(五)バドラジット(仁賢)、(六)ヤショーデーヴァ(名聞、称天)、(七)ヴィマラ(離垢)、(八)スバーフ(善実、妙臂)、(九)プールナ(具足)、(一〇)マイトラーヤニープトラ(満願子、満慈子)、(一一)ガヴァーンパティ(牛王、憍梵波提)、(一二)ウルヴィルヴァー・カーシュヤパ(優楼頻驘迦葉)、(一三)ナディー・カーシュヤパ(那提迦葉)、(一四)バドラ・カーシュヤパ(〔跋陀羅迦葉〕)、(一五)クマーラ・カーシュヤパ(〔鳩摩羅迦葉〕)、(一六)マハー・カーシュヤパ(摩訶迦葉)、(一七)シャーリプトラ(舎利弗)、(一八)マハー・マウドガリヤーヤナ(大目犍連)、(一九)マハー・カッピナ(劫賓那、摩訶掲質)、(二〇)マハー・チュンダ(摩訶周那)、(二一)アニルッダ(離障、阿尼楼駄)、(二二)ラーダ(〔羅陀〕)、(二三)ナンディカ(難提)、(二四)キンピラ(堅伏、〓[月偏+甄]脾抵)、(二五)スブーティ(須菩提)、(二六)レーヴァタ(離破多、哩嚩多)、(二七)カディラヴァニカ(佉禰囉嚩儞枳曩)、(二八)ヴァックラ(摩倶羅)、(二九)スヴァーガタ(善来)、(三〇)アモーガラージャ(面王、摩訶羅倪)、(三一)パーラーヤニカ(異乗、波囉野尼枳曩)、(三二)パンタ(〔槃陀伽〕)、(三三)チューラ・パンタ(〔周利槃陀伽〕)、(三四)ナンダ(嘉楽、難陀)、(三五)ラーフラ(羅云、羅睺羅)、そして(三六)尊者アーナンダ(阿難)であった。これら〔の比丘たち〕と、それ以外にも非常に有名であり、長老で、偉大な声聞たちが ——学修の道においてさらになすべきことが残っていた一人、すなわち尊者アーナンダを除いて—— 一緒であった。
viz. 1. Ājñātakauṇḍinya, 2. Aśvajit, 3. Vāshpa, 4. Mahānāman, 5. Bhadrajit, 6. Yaśodeva, 7. Vimala, 8. Subāhu, 9. Pūrṇa Maitrāyaṇīputra, 10. Uruvilvā-kāśyapa, 11. Nadī-kāśyapa, 12. Gayā-kāśyapa, 13. Kumāra-kāśyapa, 14. Mahā-kāśyapa, 15. Śāriputra, 16. Mahāmaudgalyāyana, 17. Mahākaushṭhilya, 18. Mahākaphila, 19. Mahāchunda, 20. Aniruddha, 21. Nandika, 22. Kampila, 23. Subhūti, 24. Revata, 25. Khadiravaṇika, 26. Vakula, 27. Svāgata, 28. Amogharāja, 29. Pārāyaṇika, 30. Patka, 31. Chullapatka 32. Nanda, 33. Rāhula, and 34. the blessed Ānanda—with these and with other elders, and great disciples, who were wise in wisdom, with the exception of one person who had still to be advanced on the path of the disciples, viz. the blessed Ānanda;
Tibetan:237b5-238a3
་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྟ་ཐུལ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་བརླང་པ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་མིང་ཆེན་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ རྒྱལ་བཟངས་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གྲགས་ལྷ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དྲི་མ་མེད་པ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ལག་བཟངས་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་པོ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་བ་ལང་བདག་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ལྟེང་རྒྱས་འོད་སྲུང་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཆུ་ཀླུང་འོད་སྲུང་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ ག་ཡ་འོད་སྲུང་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གཞོན་ནུ་འོད་སྲུང་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གསུས་པོ་ཆེ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀ་བིན་ཆེན་པོ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་སྐུལ་བྱེད་ཆེན་པོ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་ པ་མ་འགགས་པ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གྲུབ་པོ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་ཡོད་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀིམ་པི་ལ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ནམ་གྲུ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་སེང་ལྡེང་ནགས་པ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་བཀྐུ་ལ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ ལེགས་འོངས་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དོན་ཡོད་རྒྱལ་བ་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཕ་རོལ་སོན་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ལམ་བསྟན་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ལམ་ཕྲན་བསྟན་དང། ཚེ་དང་ལྡན་པ་སྒྲ་གཅན་ཟིན་དང། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་བོ་དང། དེ་དག་དང་གཞན་ཡང་མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་ཤེས་ པ་གནས་བརྟན་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་ཤ་སྟག་སྟེ། གང་ཟག་གཅིག་མ་གཏོགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སློབ་པའི་ལམ་ལ་གོང་དུ་བྱ་བ་ཡོད་པ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོའོ། །
di lta ste/ tshe dang ldan pa kun shes kauṇḍi nya dang/ tshe dang ldan pa rta thul dang/ tshe dang ldan pa brlang pa dang/ tshe dang ldan pa ming chen dang/ tshe dang ldan pa rgyal bzangs dang/ tshe dang ldan pa grags lha dang/ tshe dang ldan pa dri ma med pa dang/ tshe dang ldan pa lag bzangs dang/ tshe dang ldan pa gang po dang/ tshe dang ldan pa ba lang bdag dang/ tshe dang ldan pa lteng rgyas 'od srung dang/ tshe dang ldan pa chu klung 'od srung dang/ tshe dang ldan pa ga ya 'od srung dang/ tshe dang ldan pa gzhon nu 'od srung dang/ tshe dang ldan pa 'od srung chen po dang/ tshe dang ldan pa shā ri'i bu dang/ tshe dang ldan pa maud gal gyi bu chen po dang/ tshe dang ldan pa gsus po che dang/ tshe dang ldan pa ka bin chen po dang/ tshe dang ldan pa skul byed chen po dang/ tshe dang ldan pa ma 'gags pa dang/ tshe dang ldan pa grub po dang/ tshe dang ldan pa dga' yod dang/ tshe dang ldan pa kim pi la dang/ tshe dang ldan pa rab 'byor dang/ tshe dang ldan pa nam gru dang/ tshe dang ldan pa seng ldeng nags pa dang/ tshe dang ldan pa bakku la dang/ tshe dang ldan pa legs 'ongs dang/ tshe dang ldan pa don yod rgyal ba dang/ tshe dang ldan pa pha rol son dang/ tshe dang ldan pa lam bstan dang/ tshe dang ldan pa lam phran bstan dang/ tshe dang ldan pa sgra gcan zin dang/ /tshe dang ldan pa dga' bo dang/ de dag dang gzhan yang mngon par shes pa mngon par shes pa gnas brtan nyan thos chen po sha stag ste/ gang zag gcig ma gtogs pa ni 'di lta ste/ slob pa'i lam la gong du bya ba yod pa tshe dang ldan pa kun dga' bo'o/ /
以下のごとくである。長老阿若多憍陳如と、 長老馬勝と長老婆瑟波と、長老大名と、長老勝 賢と、長老称天と、長老無垢と、長老賢手と、 長老富楼那弥多羅尼子と、長老牛主と、長老 優楼頻螺迦葉波と、長老那提迦葉波と、長老伽耶迦葉波と、 長老童子迦葉波と、長老摩訶迦葉波と、長老舎利子 と、長老大目犍連子と、長老大膝と、長老 大劫宝擁と、長老摩訶純陀と、長老無障と、 長老難提迦と、長老歓喜有と、長老金比攞と、長老 須菩提と、長者離婆多と、長老赤檀林と長老 薄拘羅と、長老善来と、長老有利勝と、長老 到彼岸と、長老道示と、長老小道教示と、長老羅睺羅と長老難陀と彼等の他にまた神通力に明かに 通じたる大尊宿声聞のみである。一人を除く者は以下のごとくで学 道を修める所の長老阿難陀である。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0300a06-19

賢者拘隣。賢者抜智致。賢者摩訶那弥。賢者合尸。賢者須満日。賢者維末坻。賢者不迺。賢者迦為抜坻。賢者憂為迦葉。賢者那履迦葉。賢者那翼迦葉。賢者舎利弗。賢者摩訶目揵連。賢者摩訶迦葉。賢者摩訶迦旃延。賢者摩訶掲質。賢者摩訶拘私。賢者摩訶梵提。賢者邠提文陀弗。賢者阿難律。賢者難提。賢者&MT05514;脾坻。首者須楓。賢者&T045006;越。賢者摩訶羅倪。賢者摩訶波羅延。賢者波鳩蠡。賢者難持。賢者満楓&T045006;。賢者蔡掲。賢者厲越。如是諸比丘僧甚衆多。数千億万人。悉諸菩薩阿羅漢。無央数不可復計。都共大会坐。皆賢者也。

支謙 T361:T0361_.12.0279b08-19

名曰知本際賢者。馬師賢者。大力賢者。安詳賢者。能讃賢者。満願臂賢者。無塵賢者。氏聚迦葉賢者。牛呞賢者。上時迦葉賢者。治恒迦葉賢者。金杵坦迦葉賢者。舎利弗賢者。大目揵連賢者。大迦葉賢者。大迦旃延賢者。多睡賢者。大賈師賢者。大痩短賢者。盈弁了賢者。不争有無賢者。知宿命賢者。了深定賢者。善来賢者。離越賢者。痴王賢者。氏戒聚賢者。類親賢者。氏梵経賢者。多欲賢者。王宮生賢者。告来賢者。氏黒山賢者。経刹利賢者。博聞賢者。

魏訳 T360:T0360_.12.0265c07-15

其名曰尊者了本際・尊者正願・尊者正語・尊者大号・尊者仁賢・尊者離垢・尊者名聞・尊者善実・尊者具足・尊者牛王・尊者優楼頻&T045006;迦葉・尊者伽耶迦葉・尊者那提迦葉・尊者摩訶迦葉・尊者舎利弗・尊者大目揵連・尊者劫賓那・尊者大住・尊者大浄志・尊者摩訶周那・尊者満願子・尊者離障閡・尊者流灌・尊者堅伏・尊者面王・尊者果乗・尊者仁性・尊者喜楽・尊者善来・尊者羅云・尊者阿難。皆如斯等上首者也。

如来会 T310:T0310_.11.0091c06-12

其名曰尊者阿若憍陳如。馬勝。大名有賢。無垢。須跋陀羅。善称円満。憍梵鉢提。優楼頻&T045006;迦葉。那提迦葉。伽耶迦葉。摩訶迦葉。舎利弗。大目揵連。摩訶迦旃延。摩訶劫賓那。摩訶注那。満慈子。阿尼楼馱。離波多。上首王。住彼岸摩倶羅。難陀。有光。善来。羅睺羅。阿難陀等。而為上首。

荘厳経 T363:T0363_.12.0318a07-18

其名曰尊者阿若憍陳如。尊者馬勝。尊者麼瑟比拏。尊者大名。尊者跋多婆。尊者称天。尊者離垢。尊者妙臂。尊者布闌拏枳曩。尊者憍梵波提。尊者優楼頻螺迦葉。尊者那提迦葉。尊者舎利子。尊者大目乾連。尊者摩訶迦旃延。尊者摩訶倶絺羅。尊者劫賓那。尊者摩訶&T002832;那。尊者弥多羅尼子。尊者阿那律。尊者喜。尊者緊鼻哩拏。尊者須菩提。尊者哩嚩帝。尊者佉襧囉嚩儞枳曩。尊者摩賀囉倪。尊者波囉野尼枳曩。尊者嚩拘隷曩。尊者阿難陀。尊者羅睺羅。尊者善来。如是等三万二千人倶

Skt.: (F) 5.7-6.7

atha khalv āyuṣmān ānanda utthāyāsanād ekāṃsam uttarāsaṅgaṃ kṛtvā dakṣiṇaṃ jānumaṇḍalaṃ pṛthivyāṃ pratiṣṭhāpya yena bhagavāṃs tenāñjaliṃ praṇamya bhagavantam etad avocat / viprasannāni ca tava bhagavata indriyāṇi pariśuddhaś chavivarṇaḥ paryavadāto mukhavarṇaḥ pītanirbhāsaḥ tad yathā śāradaṃ vadaraṃ pāṇḍu pariśuddhaṃ paryavadātaṃ pītanirbhāsam / evam eva bhagavato viprasannānīndriyāṇi pariśuddho mukhavarṇaḥ paryavadātaś chavivarṇaḥ pītanirbhāsaḥ / tad yathāpi nāma bhagavañ jāmbūnadasuvarṇaniṣko dakṣeṇa karmāreṇa karmāraputreṇa volkāmukhena saṃpraveśya supariniṣṭhitaḥ pāṇḍukambalair upari kṣipto 'tīva pariśuddho bhavati paryavadātaḥ pītanirbhāsaḥ / evam eva bhagavato viprasannānīndriyāṇi pariśuddho mukhavarṇaḥ paryavadātaś chavivarṇaḥ pītanirbhāsaḥ / na khalu punar ahaṃ

そのとき、尊者アーナンダは座から立ち上がって、一方の肩に上衣をかけ、右の膝がしらを地につけ、世尊がおられるほうに向かって合掌をして、世尊に対してこう言った。
「おんみ世尊のもろもろの感官は澄みきり、皮膚の色は清浄で、顔の色は清らかであり、黄色く輝いております。あたかも、秋のなつめが、淡黄色で、清浄で、清らかであり、黄色く輝いているように、まさしく同じように、世尊のもろもろの感官は澄みきり、顔の色は清浄で、皮膚の色は清らかであり、黄色く輝いております。あたかも、世尊よ、ジャンプー河産の金塊(閻浮檀金)が、熟練した鍛冶屋か鍛冶屋の息子によって、炉の中に投げ込まれて、よく精錬され、淡黄色の毛布の上に投げ置かれたとき、きわめて清浄で、清らかであり、黄色く輝いているように、まさしく同じように、世尊のもろもろの感官は澄みきり、顔の色は清浄で、皮膚の色は清らかであり、黄色く輝いております。しかし、世尊よ、わたくしは、いまよりはるか以前から、このように如来のもろもろの感官が澄みきり、このように顔の色が清浄で、皮膚の色が清らかであり、黄色く輝いているのを見たことがありません。それについて、世尊よ、わたくしはこのように思います、〈おお今日、如来は仏の境界に住しておられるのだ。おお今日、如来は勝者の境界、一切智者たることの境界、偉大な象の境界に住しておられ、過去・未来・現在の如来・応供・正等覚者たちのことを考えておられるのだ〉と。」
§2. Then the blessed Ānanda, having risen from his seat, having put his cloak on one shoulder, and knelt on the earth with his right knee, making obeisance with folded hands in the direction of the Bhagavat, spoke thus to the Bhagavat: 'Thy organs of sense, O Bhagavat, are serene, the colour of thy skin is clear, the colour of thy face bright and yellowish. As an autumn cloud is pale, clear, bright and yellowish, thus the organs of sense of the Bhagavat are serene, the colour of his face is clear, the colour of his skin bright and yellowish. And as, O Bhagavat, a piece of gold coming from the Jāmbū river, having been thrown into a furnace by a clever smith or by his apprentice, and well fashioned, when thrown on a pale cloth, looks extremely clear, bright and yellowish, thus the organs of sense of the Bhagavat are serene, the colour of his face is clear, and the colour of his skin bright and yellowish. Moreover, I do not know, O Bhagavat, that I have ever seen the organs of sense of the Tathāgata so serene, the colour of his face so clear, and the colour of his skin so bright and yellowish before now. This thought occurs to me, O Bhagavat: probably, the Tathāgata dwells to-day in the state of a Buddha, probably the Tathāgata dwells to-day in the state of a Jina, in the state of omniscience, in the state of a Mahānāga; and he contemplates the holy and fully enlightened Tathāgatas of the past, future, and present.'
Tibetan:238a3-b3
དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ ཀུན་དགའ་བོ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་ཤིན་ཏུ་ དང། ཞལ་གྱི་མདོག་ནི་ཡོངས་སུ་དག །པགས་པའི་མདོག་ནི་ཡོངས་སུ་བྱང་ཞིང་སེར་པོར་གདའ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྟོན་གྱི་གོས་སེར་སྐྱ་ཡོངས་སུ་དག་པ། ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་སེར་པོར་གདའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་ཤིན་ཏུ་དང། ཞལ་གྱི་ མདོག་ནི་ཡོངས་སུ་དག །པགས་པའི་མདོག་ནི་ཡོངས་སུ་བྱང་ཞིང་སེར་བར་གདའ་སྟེ། བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འཛམ་བུའི་ཆུ་བོའི་གསེར་བརྒྱ་ཚད་པ་མགར་བ་འམ་མགར་བའི་སློབ་མ་མཁས་པས་ཞི་གའི་ནང་དུ་སྩལ་ཏེ། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་ནས་ལ་བ་སེར་པོའི་ནང་དུ་ སྩལ་ན་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་ཡོངས་སུ་བྱང་ལ་སེར་པོར་གདའ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་ཤིན་ཏུ་དང། ཞལ་གྱི་མདོག་ནི་ཡོངས་སུ་དག །པགས་པའི་མདོག་ནི་ཡོངས་སུ་བྱང་ཞིང་སེར་བར་གདའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་སྔ་བས་ ཀྱང་ཆེས་སྔ་བ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་འདི་ལྟར་དང་བ་དང། ཞལ་གྱི་མདོག་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང། པགས་པའི་མདོག་ཡོངས་སུ་བྱང་ཞིང་སེར་བར་གདའ་བར་མ་འཚལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བདག་འདི་སྙམ་བགྱིད་དེ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་རིང་འདས་པ་དང། མ་བྱོན་པ་དང། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་རྗེས་སུ་དགོངས་ཤིང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་རིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་པས་བཞུགས་ཏེ། རྒྱལ་བའི་གནས་པ་དང། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གནས་པ་དང། གླང་པོ་ཆེའི་ གནས་པས་བཞུགས་པ་སྙམ་བགྱིད་དོ། །
de nas tshe dang ldan pa kun dga' bo stan las langs te/ bla gos phrag pa gcig tu gzar nas pus mo g.yas pa'i lha nga sa la btsugs te/ bcom ldan 'das ga la ba de logs su thal mo sbyar ba btud nas/ bcom ldan 'das la 'di skad ces gsol to/ /bcom ldan 'das khyod kyi dbang po rnams ni shin tu dang/ zhal gyi mdog ni yongs su dag /pags pa'i mdog ni yongs su byang zhing ser por gda' ste/ 'di lta ste/ dper na ston gyi gos ser skya yongs su dag pa/ yongs su sbyangs pa ser por gda' ba de bzhin du bcom ldan 'das kyi dbang po rnams ni shin tu dang/ zhal gyi mdog ni yongs su dag /pags pa'i mdog ni yongs su byang zhing ser bar gda' ste/ btsun pa bcom ldan 'das 'di lta ste/ dper na 'dzam bu'i chu bo'i gser brgya tshad pa mgar ba 'am mgar ba'i slob ma mkhas pas zhi ga'i nang du stsal te/ shin tu sbyangs nas la ba ser po'i nang du stsal na shin tu yongs su dag cing yongs su byang la ser por gda' bar 'gyur ro/ /de bzhin du bcom ldan 'das kyi dbang po rnams ni shin tu dang/ zhal gyi mdog ni yongs su dag /pags pa'i mdog ni yongs su byang zhing ser bar gda'o/ /bcom ldan 'das bdag gis snga bas kyang ches snga ba na de bzhin gshegs pa'i dbang po rnams 'di ltar dang ba dang/ zhal gyi mdog 'di ltar yongs su dag pa dang/ pags pa'i mdog yongs su byang zhing ser bar gda' bar ma 'tshal to/ /bcom ldan 'das de la bdag 'di snyam bgyid de/ /de bzhin gshegs pa de ring 'das pa dang/ ma byon pa dang/ da ltar byung ba'i de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa'i sangs rgyas rnams rjes su dgongs shing/ de bzhin gshegs pa de ring sangs rgyas kyi gnas pas bzhugs te/ rgyal ba'i gnas pa dang/ thams cad mkhyen pa nyid kyi gnas pa dang/ glang po che'i gnas pas bzhugs pa snyam bgyid do/ /
そうして長老阿難陀が座 から起って、上衣を一の肩にかけ、右の膝を地に着け、 世尊の居られる所に向い、 合掌礼拝して、世尊に以下のごとくに申上げた。 世尊よ、あなたの諸根は甚清澄に顔色も全く清浄で皮膚の色も 完全に光沢があって黄色に光って居ります。このように譬えば黄色の一千の清浄衣が全く 清潔であって黄色に光れるごとくに、世尊の諸根は甚清澄で御顔の 色は全く清浄に、皮膚の色は全く清潔であって、黄色に光って居ります。尊聖 世尊よ、かくのごとく譬えば閻浮提河の多量の黄金を鍛治工か或は鉄冶工の 弟子の名手なる者が、火炉の中に入れて甚しく精鍊して、黄色の羅沙の中に入れるならば誠に 全く清浄で、全く清潔で、黄色に光りましょう。そのように世尊の 諸根は甚だ清澄で、御顔の色は全く清浄に、皮膚の色は全く清潔で、 黄色に光って居ります。世尊よ、私が前よりも尚以前において、如来 の諸根がこのように清澄で顔の色がこのように全く清浄で皮膚の色が 全く清潔で、黄色に光って居ることに遇いませんでした。世尊よ、それについて私はこのように思います。 如来は今日、過去と未来と現在に居られる所の如来、降伏 敵者完全円成の仏陀等を憶念せられて、如来は今日 仏の住所に住み給うて、勝者の住所と一切智者の住所と 大象の住所に住み給うたと思いました。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0300a19-26

時仏坐息思念正道。面有九色光数千百変光。色甚大明。阿難。即起更被袈裟。前以頭面著仏足。即長跪叉手。問仏言。今日仏面光色。何以時時更変明乃爾乎。今仏面光精数千百色。上下明好乃如是。我侍仏已来。未曽見仏面有如今日色者。我未曽見三耶三仏光明威神乃爾。独当有意。願欲聞之。

支謙 T361:T0361_.12.0279c05-13

於時仏坐思念正道。面有九色光。数千百変光甚大明。賢者阿難即従座起。更正衣服稽首仏足。長跪叉手。前白仏言。今仏面目光色。何以時時更変明乃爾乎。今仏面目光精数百千色。上下明徹好乃如是。我侍仏已来未曽見仏身体光曜巍巍重明乃爾。我未曽見至真等正覚光明威神有如今日明好不妄。会当念諸過去当来若他方仏国今現在仏

魏訳 T360:T0360_.12.0266b27-c07

爾時世尊。諸根悦予。姿色清浄。光顔巍巍。尊者阿難承仏聖旨。即従座起偏袒右肩。長跪合掌而白仏言。今日世尊。諸根悦予。姿色清浄。光顔巍巍。如明鏡浄影暢表裏。威容顕耀超絶無量。未曽瞻覩殊妙如今。唯然大聖我心念言。今日世尊住奇特法。今日世雄住仏所住。今日世眼住導師行。今日世英住最勝道。今日天尊行如来徳。去来現在仏仏相念。得無今仏念諸仏耶。何故威神光光乃爾。

如来会 T310:T0310_.11.0092b13-20

爾時尊者阿難。従坐而起整理衣服。偏袒右肩右膝著地。合掌向仏白言。大徳世尊。身色諸根悉皆清浄。威光赫奕如融金聚。又如明鏡凝照光暉。従昔已来初未曽見。喜得瞻仰生希有心。世尊今者。入大寂定行如来行皆悉円満。善能建立大丈夫行。思惟去来現在諸仏。世尊何故住斯念耶。

荘厳経 T363:T0363_.12.0318a19-23

爾時尊者阿難。即従座起偏袒右肩。右膝著地合掌頂礼。白仏言。世尊。如来応正等覚。諸根清浄。面色円満。宝刹荘厳。如是功徳得未曽有。云何所行広大妙行。及過去未来諸仏所行。願為宣説。

Skt.: (F) 6.8-7.1

evam ukte bhagavān āyuṣmantam ānandam etad avocat / sādhu sādhv ānanda kiṃ punas te devatā etam artham ārocayanty utāho buddhā bhagavantaḥ / atha tena pratyātmamīmāṃsājñānenaivaṃ prajānāsīti //
evam ukta āyuṣmān ānando bhagavantam etad avocat / na me bhagavan devatā etam artham ārocayanti nāpi buddhā bhagavantaḥ / atha tarhi me bhagavaṃs tenaiva pratyātmamīmāṃsājñānenaivaṃ bhavati / buddhavihāreṇādya tathāgato viharati / jinavihāreṇa sarvajñatāvihāreṇa mahānāgavihāreṇa vatādya tathāgato viharati / atītānāgatapratyutpannān sarvān buddhān bhagavataḥ samanupaśyatīti //

このように語られたとき、世尊は尊者アーナンダに対してこう言われた。
「善いかな、善いかな、アーナンダよ、しかしながら、神々がそなたにこのことを告げたのか。あるいは仏・世尊たちが〔告げたの〕か。それとも、自分自身の審察の智によってこのように知ったのか。」
このように語られたとき、尊者アーナンダは世尊に対してこう言った。
「世尊よ。神々がこのことをわたくしに告げたのではありません。また仏・世尊たちが〔告げたの〕でもありません。そうではなくて、世尊よ、わたくしは、自分自身の審察の智だけによってこのように思ったのであります、〈今日、如来は仏の境界に住しておられる。おお今日、如来は勝者の境界、一切智者たることの境界、偉大な象の境界に住しておられ、過去・未来・現在の一切の仏・世尊たちのことを考えておられるのだ〉と。」
After these words, the Bhagavat thus spoke to the blessed Ānanda: 'Well said! well said! Ānanda. Did the gods suggest this matter to you? or the blessed Buddhas? Or do you know this through the philosophical knowledge which you possess?'
After these words the blessed Ānanda spoke thus to the Bhagavat: 'The gods, O Bhagavat, do not suggest this matter to me, nor the blessed Buddhas, but this thought occurs to me by my own philosophy alone, viz. that probably the Tathāgata dwells to-day in the state of a Buddha, probably the Tathāgata dwells to-day in the state of a Jina, in the state of omniscience, [in the state of a Mahānāga]; or he contemplates [the venerable Buddhas] of the past, future, and present.'
Tibetan:238b3-6
དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཅི་དོན་འདི་ཁྱོད་ལ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་བསྙད་དམ། འོན་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ སམ། འོན་ཏེ་བདག་རང་གི་དཔྱོད་པའི་ཤེས་པས་དེ་ལྟར་ཤེས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་འདི་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ལ་བསྙད་པ་ཡང་མ་མཆིས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ལགས་ཀྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་རང་གི་དཔྱོད་པའི་འཚལ་བས་འདི་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་རིང་འདས་པ་དང། མ་བྱོན་པ་དང། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་རྗེས་སུ་དགོངས་ཤིང། དེ་བཞིན་ གཤེགས་པ་དེ་རིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་པས་བཞུགས་ཏེ། རྒྱལ་བའི་གནས་པ་དང། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གནས་པ་དང། གླང་པོ་ཆེན་པོའི་གནས་པས་བཞུགས་པ་སྙམ་བགྱིད་དོ། །
de skad ces gsol pa dang/ /bcom ldan 'das kyis tshe dang ldan pa kun dga' bo la 'di skad ces bka' stsal to/ /kun dga' bo legs so legs so/ /ci don 'di khyod la lha rnams kyis bsnyad dam/ 'on te sangs rgyas bcom ldan 'das rnams kyis sam/ 'on te bdag rang gi dpyod pa'i shes pas de ltar shes/ de skad ces bka' stsal pa dang/ bcom ldan 'das la tshe dang ldan pa kun dga' bos 'di skad ces gsol to/ / bcom ldan 'das don 'di ni lha rnams kyis bdag la bsnyad pa yang ma mchis/ sangs rgyas bcom ldan 'das rnams kyis kyang ma lags kyi/ bcom ldan 'das bdag rang gi dpyod pa'i 'tshal bas 'di snyam du de bzhin gshegs pa ni de ring 'das pa dang/ ma byon pa dang/ da ltar byung ba'i de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa'i sangs rgyas rnams rjes su dgongs shing/ de bzhin gshegs pa de ring sangs rgyas kyi gnas pas bzhugs te/ rgyal ba'i gnas pa dang/ thams cad mkhyen pa nyid kyi gnas pa dang/ glang po chen po'i gnas pas bzhugs pa snyam bgyid do/ /
このように申上げましたが、 世尊は長老阿難陀に次のごとくに仰せられました。阿難陀よ、善いことである、 善いことである、何とこの意義はお前に諸神が教えたのか。そうでなくて諸仏 世尊か、そうでなくて自分自身の判断によってそのように知ったのか。このように仰せられました。 そうして世尊に長老阿難陀が次のように申上げました。世尊よ この義は諸神が私に教えたのでもありません。諸仏世尊に教えられたのでも ありません。世尊よ、私自身の判断によってこの事を思いまして、如来は今日 過去と未来と現在に居られる如来降伏敵者完全円満の 仏陀等を憶念せられて、如来は今日仏の住所に 住せられ、勝者の住所と、一切智者の住所と、大象 の住所に、住せられるのであると思いました。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0300a26-b07

仏言賢者阿難。有諸天神教汝。若諸仏教汝。今問我者耶。汝自従善意出問仏耶。阿難白仏言。無有諸天神教我。亦無諸仏教我令問仏也。我自従善心知仏意問仏爾。毎仏坐起行来出入。所欲至到当所作為。諸所教勅者。我輒如仏意。今仏独当念。諸已過去仏。諸当来仏。若他方仏国。今現在仏。独展転相思念故。仏面色光明乃爾耳。

支謙 T361:T0361_.12.0279c14-19

仏告阿難。有諸天来教汝。諸仏教汝令問我耶。若自従智出乎。阿難白仏言。亦無諸天無諸仏教。我今問仏者。自従意出来白仏耳。毎仏坐起若行出入。有所至到。所当作為。所当教勅。我輒知仏意。今仏独当展転相思。故使面色光明乃如此耳。

魏訳 T360:T0360_.12.0266c07-10

於是世尊告阿難曰。云何阿難。諸天教汝来問仏耶。自以慧見問威顔乎。阿難白仏。無有諸天来教我者。自以所見問斯義耳。

如来会 T310:T0310_.11.0092b20-23

爾時仏告阿難。汝今云何能知此義。為有諸天来告汝耶。為以見我及自知耶。阿難白仏言。世尊。我見如来光瑞希有故発斯念非因天等。

荘厳経 T363:

Skt.: (F) 7.2-8.4

evam ukte bhagavān āyuṣmantam ānandam etad avocat / sādhu sādhv ānanda / udāraḥ khalu ta unmiñjiḥ bhadrikā mīmāṃsā kalyāṇaṃ pratibhānam / bahujanahitāya tvam ānanda pratipanno bahujanasukhāya lokānukampāyai mahato janakāyasyārthāya hitāya sukhāya devānāṃ ca manuṣyāṇāṃ ca yas tvaṃ tathāgatam etam arthaṃ paripraṣṭavyaṃ manyase / evam etad bhavaty ānanda tathāgateṣv arhatsu samyaksaṃbuddheṣv aprameyeṣv asaṃkhyeyeṣu jñānadarśanam upasaṃharataḥ / na ca tathāgatasya jñānam upahanyate / tat kasya hetoḥ / apratihatahetujñānadarśano hy ānanda tathāgataḥ / ākāṅkṣan ānanda tathāgata ekapiṇḍapātena kalpaṃ vā tiṣṭhet kalpaśataṃ vā kalpasahasraṃ vā kalpaśatasahasraṃ vā yāvat kalpakoṭīnayutaśatasahasraṃ vā tato vottari / na ca tathāgatasyendriyāṇy upanaśyeyuḥ / na mukhavarṇasyānyathātvaṃ bhavet / nāpi cchavivarṇa upahanyate / tat kasya hetoḥ / tathā hy ānanda tathāgataḥ samādhimukhapāramiprāptaḥ / samyaksaṃbuddhānām ānanda loke sudurlabhaḥ prādurbhāvaḥ / tad yathodumbarapuṣpāṇāṃ loke prādurbhāvaḥ sudurlabho bhavati / evam eva tathāgatānām arthakāmānāṃ hitaiṣiṇām anukampakānāṃ mahākaruṇāpratipannānāṃ sudurlabhaḥ prādurbhāvaḥ / api tu khalv āryānanda tathāgatasyaivaiṣo 'nubhāvo yas tvaṃ sarvalokācāryāṇāṃ sattvānāṃ loke prādurbhāvāya bodhisattvānāṃ mahāsattvānām arthāya tathāgatam etam arthaṃ paripraṣṭavyaṃ manyase / tena hy ānanda śṛṇu sādhu ca suṣṭḥu ca manasikuru bhāṣiṣye 'haṃ te / evaṃ bhagavann ity āyuṣmān ānando bhagavataḥ pratyaśrauṣīt //

このように語られたとき、世尊は尊者アーナンダに対してこう言われた。
「善いかな、善いかな、アーナンダよ、実にそなたの発想は広大であり、審察は賢善であり、弁才は巧みである。アーナンダよ、そなたが如来にこのことを尋ねなければならぬと考えたのは、多くの人々の福利のため、多くの人々の安楽のため、世間に対する憐愍のため、大衆の利益のため、神々と人間たちの福利のため安楽のために、そなたが行ったことなのである。アーナンダよ、そのような次第で、無量・無数の如来・応供・正等覚者たちに対して、〔如来が〕智見を分かち与えても、如来の智は損われることがない。それはなぜであるか。アーナンダよ、実に如来はさまたげられない智見をもっていることによるのである。アーナンダよ、如来は、もし望むならば、一施食をもって、一劫の間、住することができるであろう。あるいは百劫の間、あるいは千劫の間、あるいは十万劫の間、あるいは十万・百万・千万劫の間にいたるまでも、あるいはそれ以上にも〔住することができるであろう〕。しかも、如来のもろもろの感官は毀損することがないであろうし、顔の色が変わることもないであろうし、また皮膚の色が損われることもない。それはなぜであるか。アーナンダよ、このとおり如来は三昧という面で極みに達しているからである。アーナンダよ、正等覚者たちが世間に出現することは非常に得がたい。あたかも、もろもろのウドゥンバラの花(優曇華)の世間に出現することが非常に得がたいように、まさしく同じように、〔世間の人々の〕利益を欲し、福利を求め、憐愍をもち、大悲を行う如来たちの出現することは非常に得がたい。しかし、聖なるアーナンダよ、そなたが〈一切世間の師である衆生たち(=諸仏)が世間に出現するように〉と、菩薩・大士たちの利益のために、如来にこのことを尋ねなければならぬと考えたのは、まさに如来の威力によるのである。
それでは、アーナンダよ、聞くがよい、よく、しっかりと思念せよ。わたくしはそなたに説こう。」
「世尊よ、かしこまりました。」
と、尊者アーナンダは世尊に答えた。
After these words the Bhagavat spoke thus to the blessed Ānanda: 'Well said! well said! Ānanda; excellent indeed is your question, good your philosophy, and beautiful your understanding! You, O Ānanda, have arrived for the benefit and happiness of many people, out of compassion for the world, for the sake of the great body of men, for the benefit and happiness of gods and men, as you think it right to ask the Tathāgata this matter: Thus, indeed, Ānanda, might pile up intellectual knowledge under immeasurable and innumerable blessed, holy, and fully enlightened Tathāgatas, and yet the knowledge of the Tathāgata would not be exceeded thereby. And why? Because, O Ānanda, one who possesses the knowledge of a Tathāgata possesses an intellectual knowledge of causes that cannot be exceeded. If the Tathāgata wished, O Ānanda, he could live for a whole kalpa (age) on one alms-gift, or for a hundred kalpas, or for a thousand kalpas, or for a hundred thousand kalpas, to a hundred thousand niyutas of koṭīs of kalpas, nay, he could live beyond, and yet the organs of nature of the Tathāgata would not perish, the colour of his face would not be altered, nor would the colour of his skin be injured. And why? Because, O Ānanda, the Tathāgata has so fully obtained the Pāramitās which arise from Samādhi. 'The appearance of fully enlightened Buddhas is very difficult to be obtained in this world, O Ānanda. As the appearance of Audumbara-flowers is very difficult to be obtained in this world; thus, O Ānanda, the appearance of Tathāgatas who desire welfare, wish for what is beneficial, are compassionate, and have arrived at the highest compassion, is very difficult to be obtained. But, O Ānanda, it is (owing to) the grace of the Tathāgata himself that you think that the Tathāgata should be asked this question, so that there may arise in this world beings who can be teachers of all the world, for the sake of noble-minded Bodhisattvas. Therefore, O Ānanda, listen, and take it well and rightly to heart! I shall tell you.'
'Yes, O Bhagavat,' so did the blessed Ānanda answer the Bhagavat.
Tibetan:238b6-239a7
དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱི་རྟོག་པ་རྒྱ་ཆེ་སྟེ། དཔྱོད་པ་བཟང་ཞིང་སྤོབས་པ་དགེ་སྟེ། ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང། འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཕལ་པོ་ཆེ་དང། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ དོན་དང་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་འདི་འདྲི་བར་སེམས་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་གྲངས་མེད་པ་དག་གིས་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ སྡུད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ལ་གནོད་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞེད་ན་བསོད་སྙོམས་གཅིག་གིས་བསྐལ་པའམ། བསྐལ་པ་བརྒྱ་འམ། བསྐལ་པ་སྟོང་ངམ། བསྐལ་པ་བརྒྱ་སྟོང་ངམ། དེ་བས་ཀྱང་ལྷག་པར་བཞུགས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ལ་ཉམས་པ་མེད་དོ། །ཞལ་གྱི་མདོག་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །པགས་པའི་མདོག་ལ་གནོད་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ གཤེགས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་བྱོན་པའོ། ། ཀུན་དགའ་བོ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ཤིན་ཏུ་དཀའ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཨུ་དུམ་བ་རའི་མེ་ཏོག་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་དཀའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བཞེད་པ། ཕན་པ་བཞེད་པ། ཐུགས་བརྩེ་བ་ཅན། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀའོ། ། ཀུན་དགའ་བོ་གང་ཁྱོད་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སློབ་དཔོན་ཁོང་ དཔའ་བ་དག་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་བྱ་བ་དང། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་འདི་འདྲི་བར་སེམས་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང། ངས་ ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསོལ་ཏེ།
de skad ces gsol pa dang/ bcom ldan 'das kyis tshe dang ldan pa kun dga' bo la 'di skad ces bka' stsal to/ /kun dga' bo khyod kyi rtog pa rgya che ste/ dpyod pa bzang zhing spobs pa dge ste/ kun dga' bo khyod skye bo mang po la phan pa dang/ skye bo mang po la bde ba'i phyir zhugs pa dang/ 'jig rten la snying brtse ba dang/ skye bo'i tshogs phal po che dang/ lha dang mi rnams kyi don dang phan pa dang bde ba'i phyir khyod de bzhin gshegs pa la don 'di 'dri bar sems pa legs so legs so/ /kun dga' bo de de bzhin te/ de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa'i sangs rgyas dpag tu med grangs med pa dag gis ye shes mthong ba sdud kyang de bzhin gshegs pa'i ye shes mthong ba la gnod pa med do/ /de ci'i phyir zhe na/ kun dga' bo de bzhin gshegs pa'i ye shes mthong ba thogs pa med pa'i phyir te/ kun dga' bo de bzhin gshegs pa bzhed na bsod snyoms gcig gis bskal pa'am/ bskal pa brgya 'am/ bskal pa stong ngam/ bskal pa brgya stong ngam/ de bas kyang lhag par bzhugs kyang de bzhin gshegs pa'i dbang po rnams la nyams pa med do/ /zhal gyi mdog gzhan du 'gyur ba med do/ /pags pa'i mdog la gnod pa med do/ /de ci'i phyir zhe na/ kun dga' bo 'di ltar de bzhin gshegs pa ni ting nge 'dzin gyi bde ba'i pha rol tu byon pa'o/ /kun dga' bo yang dag par rdzogs pa'i sangs rgyas rnams 'jig rten du 'byung ba shin tu dka' ste/ 'di lta ste/ dper na u dum ba ra'i me tog 'jig rten du 'byung bar dka' ba de bzhin du kun dga' bo de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa'i sangs rgyas sems can thams cad kyi don bzhed pa/ phan pa bzhed pa/ thugs brtse ba can/ thugs rje chen po la zhugs pa rnams 'jig rten du 'byung ba ni shin tu dka'o/ / kun dga' bo gang khyod 'jig rten thams cad kyi slob dpon khong dpa' ba dag 'jig rten du 'byung bar bya ba dang/ byang chub sems dpa' sems dpa' chen po rnams kyi don gyi phyir de bzhin gshegs pa la don 'di 'dri bar sems pa de ni de bzhin gshegs pa'i mthu yin no/ /kun dga' bo de'i phyir legs par rab tu nyon la yid la zung shig dang/ ngas khyod la bshad do/ /kun dga' bos bcom ldan 'das de bzhin no zhes gsol te/
そのように申上げましたが、世尊は 長老阿難陀に次のように仰せられました。阿難陀よ、そなたの了解は広大であって 善き判断で弁じたことは善いことであって、阿難陀よ、そなたは多くの人を利益し多くの人を 安楽ならしめることに進入して、世間をあわれみ、人間の大衆会と、神と 人等の目的と利益と安楽のために、そなたが如来にこの義を尋ねることを考えたことは 善いことである、善いことである。阿難陀よ、それはその通りで無量無数の如来降伏敵者完全円成 の仏陀が智見を集めてもまた如来の 智を見ることには障がない。それはなぜかといえば、阿難陀よ、如来の智 見は障りがないからである。阿難陀よ、如来が御思召すならば、行乞を 以て一劫或は百劫或は千劫或は百千劫或はそれよりも尚多く 住せられても、如来の諸根は衰えることは無いのである。御顔の色が他に 変はることはないのである。皮膚の色にも害がないのである。それは何故かとなれば、阿難陀よ、このように 如来は楽三昧の彼岸に達せられたのである。阿難陀よ、完全円満 の仏陀等が世間に出られることは甚だ難いことであって、このように譬えば優曇婆羅の花が 世間に出ることは難いように、阿難陀よ、如来降伏敵者完全 円成の仏陀、一切衆生の目的を受けられるもの、利益を欲せられるもの、悲愍を 持たれ、大悲愍に住したまう者等が、世間に出られることは甚だ難いことである。阿難陀よ、 そなたが一切世界の教師大雄者等を世間に出るようにすることと菩薩大薩埵等の利益のために如来にこの義を問い奉ろうと考えた そのことは如来の力である。阿難陀よ、それ故によく最もよく聞いて意に持て よ、我れはそなたに説明しよう。阿難陀が世尊に仰せの通りですと申上げました。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0300b07-19

仏言。善哉善哉。賢者阿難。汝所問者甚深大快多所度脱。若問仏者。勝於供養一天下阿羅漢辟支仏。布施諸天人民及蜎飛蠕動之類。累劫百千億万倍也。仏言阿難。今諸天世間帝王人民。及蜎飛蠕動之類。汝皆度脱之。仏言。仏威神甚重難当也。汝所問者甚深。汝乃慈心於仏所哀諸天帝王人民。若比丘僧比丘尼優婆塞優婆夷。大善当爾。皆過度之。仏語阿難。如世間有優曇樹。但有実無有華也。天下有仏。乃有華出耳。世間有仏。甚難得値也。今我出於天下作仏。若有大徳聖明善心予知仏意。若不妄在仏辺侍仏也。

支謙 T361:T0361_.12.0279c19-0280a02

仏言。善哉阿難。若所問者。甚深快善多所度脱。若問仏者。勝於供養一天下阿羅漢辟支仏。布施諸天人民。及蜎飛蠕動之類累劫。百千万億倍矣。仏言阿難。今諸天帝王人民。及蜎飛蠕動之類。汝皆度脱之。仏言。仏威神甚重難当。若所問者大深。汝乃慈心。於仏所哀。諸天人民。若比丘比丘尼優婆塞優婆夷大善。当爾爾。皆過度之。仏語阿難。如世間有優曇鉢樹。但有実無有華。天下有仏。乃有華出耳。世間有仏甚難得値。今我作仏出於天下。若有大徳聡明善心。予知仏意。若不忘在仏辺侍仏也。若今所問善聴諦聴。

魏訳 T360:T0360_.12.0266c10-22

仏言。善哉阿難。所問甚快。発深智慧真妙弁才。愍念衆生問斯慧義。如来以無尽大悲矜哀三界。所以出興於世。光闡道教。普令群萌獲真法利。無量億劫難値難見。猶霊瑞華時時乃出。今所問者多所饒益。開化一切諸天人民。阿難。当知如来正覚其智難量多所導御。慧見無礙無能遏絶。以一喰之力能住寿命。億百千劫無数無量。復過於此。諸根悦予不以毀損。姿色不変光顔無異。所以者何。如来定慧究暢無極。於一切法而得自在。阿難諦聴。今為汝説。対曰唯然願楽欲聞

如来会 T310:T0310_.11.0092b23-c06

仏告阿難。善哉善哉汝今快問。善能観察微妙弁才。能問如来如是之義。汝為一切如来応正等覚。及安住大悲利益群生如優曇花希有大士出見世間。故問斯義。又為哀愍利楽諸衆生故。能問如来如是之義。阿難。如来応正等覚。善能開示無量知見。何以故。如来知見無有障礙。阿難。如来応正等覚欲楽住世。能於食頃住無量無数百千億那由他劫。若復増過如上数量。而如来身及以諸根無有増減。何以故。如来得三昧自在到於彼岸。於一切法最勝自在。是故阿難諦聴善思念之。吾当為汝分別解説。阿難白仏言。唯然世尊。願楽欲聞

荘厳経 T363:T0363_.12.0318a23-26

仏告阿難。善哉善哉。汝為利益一切衆生。懐慈愍心。能問如来微妙之義。汝今諦聴善思念之。如来応供正遍知。今為汝説

Skt.: (F) 8.5-12

bhagavāṃs tasyaitad avocat / bhūtapūrvam ānandātīte 'dhvanīto 'saṃkhyeye kalpe 'saṃkhyeyatare vipule 'prameye 'cintye yad āsīt tena kālena tena samayena dīpaṃkaro nāma tathāgato 'rhan samyaksaṃbuddho loka udapādi / dīpaṃkarasyānanda pareṇa parataraṃ pratāpavān nāma tathāgato 'bhūt / tasya pareṇa parataraṃ prabhākaro nāma tathāgato 'bhūt / tasya pareṇa parataraṃ candanagandho nāma tathāgato 'bhūt / tasya pareṇa parataraṃ sumerukalpo nāma tathāgato 'bhūt /

世尊はかれにこう言われた。
「アーナンダよ、むかし過去世の時、今を去ること無数劫の、さらに無数・広大・無量・不可思議〔劫〕の、その時その頃に、(一)ディーパンカラ(灯火をともす者、燃灯、錠光)と名づける如来・応供・正等覚者が世に現れた。アーナンダよ、ディーパンカラよりさらに前に、(二)プラターパヴァット(光熱のある者)と名づける如来がおられた。それよりさらに前に、(三)プラバーカラ(光明を放つ者)と名づける如来がおられた。それよりさらに前に、(四)チャンダナ・ガンダ(栴檀の香りをもつ者)と名づける如来がおられた。それよりさらに前に、(五)スメール・カルパ(須弥山のごとき者)と名づける如来がおられた。
§3. The Bhagavat then spoke to Ānanda: 'At the time, O Ānanda, which was long ago in the past, in an innumerable and more than innumerable, enormous, immeasurable, and incomprehensible kalpa before now,—at that time, and at that moment, there arose in the world a holy and fully enlightened Tathāgata called 1. Dīpaṅkara. Following after Dīpaṅkara, O Ānanda, there was a Tathāgata 2. Pratāpavat, and after him, 3. Prabhākara, 4. Chandanagandha, 5. Sumerukalpa,
Tibetan:239a7-b3
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྟར་ཉན་པ་དང། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་འདི་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་ཡང་ཆེས་གྲངས་མེད་པ། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཚད་མེད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ་། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ཀྱི་སྔ་རོལ་གྱི་ཡང་ཆེས་སྔ་རོལ་དུ་དེ་བཞིན་ གཤེགས་པ་འོད་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་ངོ་། །དེའི་སྔ་རོལ་གྱི་ཡང་ཆེས་སྔ་རོལ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་བྱུང་ངོ་། །དེའི་སྔ་རོལ་གྱི་ཡང་ཆེས་སྔ་རོལ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཙན་དན་གྱི་དྲི་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་ངོ་། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཙན་དན་གྱི་དྲི་དེའི་སྔ་རོལ་ གྱི་ཡང་ཆེས་སྔ་རོལ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རི་རབ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་ངོ་། །
bcom ldan 'das kyi ltar nyan pa dang/ bcom ldan 'das kyis 'di skad ces bka' stsal to/ /kun dga' bo sngon byung ba 'das pa'i dus na 'di nas bskal pa grangs med pa'i yang ches grangs med pa/ shin tu rgyas pa tshad med pa bsam gyis mi khyab par gyur pa de'i tshe de'i dus na de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa'i sangs rgyas mar me mdzad ces bya ba 'jig rten du byung ngo / /kun dga' bo de bzhin gshegs pa mar me mdzad kyi snga rol gyi yang ches snga rol du de bzhin gshegs pa 'od ldan zhes bya ba byung ngo / /de'i snga rol gyi yang ches snga rol du de bzhin gshegs pa 'od mdzad ces bya ba byung ngo / /de'i snga rol gyi yang ches snga rol du de bzhin gshegs pa tsan dan gyi dri zhes bya ba byung ngo / /kun dga' bo de bzhin gshegs pa tsan dan gyi dri de'i snga rol gyi yang ches snga rol du de bzhin gshegs pa ri rab lta bu zhes bya ba byung ngo / /
世尊に随順して聞きまして世尊は次のように仰せられました。阿難陀よ、 古昔過去の時において今より無量劫よりも大いに無数で甚だ広大に 量りなく思議すべからざるその時に当って如来降伏敵者 完全円成の仏陀燃灯と名づけられる方が世間に出られた。阿難陀よ、 燃灯如来の前の時より尚大いに前の時に当って光具如来と名づけられる方が出られた。それより 過去の尚大いなる過去において光作如来と名づけられる方が出られた。それより過去の尚尚大いなる過去において 白檀香如来と名づけられる方が出られた。阿難陀よ、白檀香如来のその前の 尚大いなる過去において如須弥如来と名づけられる方が出られた。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0300b19-c04

仏告阿難。前已過去事。摩訶僧祇已来。其劫無央数不可復計。乃爾時有過去仏。名提惒竭羅。次復有仏。名旃陀倚。已過去。次復有仏。名須摩扶劫波薩多。已過去。次復有仏。名維末楼。已過去。次復有仏。名阿難那利。已過去。次復有仏。名那竭脾。已過去。次復有仏。名者梨倶遰波羅夜蔡。已過去。次復有仏。名弥離倶楼。已過去。次復有仏。名軷陀尼。已過去。次復有仏。名朱蹄波。已過去。次復有仏。名凡扶坻。已過去。次復有仏。名堕楼勒耶。已過去。次復有仏。名旃陀扈斯。已過去。次復有仏。名須耶惟于沙。已過去。次復有仏。名拘還弥鉢摩耆。已過去。次復有仏。名屍利滑攱。已過去。

支謙 T361:T0361_.12.0280a02-06

仏語阿難。前已過去劫。大衆多不可計。無辺幅不可議。及爾時有過去仏。名定光如来。復次有仏。名曰曜光。復次有仏。名日月香。復次有仏。名安明山。

魏訳 T360:T0360_.12.0266c23-27

仏告阿難。乃往過去久遠無量不可思議無央数劫。錠光如来興出於世。教化度脱無量衆生。皆令得道乃取滅度。次有如来名曰光遠。次名月光。次名栴檀香。次名善山王。

如来会 T310:T0310_.11.0092c07-11

爾時仏告阿難。往昔過阿僧祇無数大劫。有仏出現号曰然灯。於彼仏前極過数量。有苦行仏出興于世。苦行仏前復有如来号為月面。月面仏前過於数量。有旃檀香仏於彼仏前有蘇迷盧積仏。盧積仏前復有妙高劫仏。

荘厳経 T363:T0363_.12.0318a27-b06

仏告阿難。如過去無量無辺不可思議阿僧祇劫。爾時有仏世尊出現於世。名曰然灯如来応正等覚。彼然灯仏前。復有世尊出現世間。名鉢囉多波野輸如来。又彼仏前有仏出世。名発光如来。又彼仏前有仏出世。名賛那曩誐囉護如来。又彼仏前有仏出世。名須弥劫如来。

Skt.: (F) 8.12-9.6

evaṃ candrānano nāma / vimalānano nāma / anupalipto nāma / vimalaprabho nāma / nāgābhibhūr nāma / sūryānano nāma / girirājaghoṣo nāma / sumerukūṭo nāma / suvarṇaprabhāso nāma / jyotiṣprabho nāma / vaiḍūryanirbhāso nāma / brahmaghoṣo nāma / candrābhibhūr nāma / sūryaghoṣo nāma / muktakusumapratimaṇḍitaprabho nāma / śrīkūṭo nāma / sāgaravarabuddhivikrīḍitābhijño nāma / varaprabho nāma / mahāgandharājanirbhāso nāma / vyapagatakhilamalapratigho nāma / śūrakūṭo nāma / ratnajaho nāma / mahāguṇadharabuddhiprāptābhijño nāma / candrasūryajihmīkaraṇo nāma / uttaptavaiḍūryanirbhāso nāma / cittadhārābuddhisaṃkusumitābhyudgato nāma / puṣpāvatīvanarājasaṃkusumitābhijño nāma / puṣpākaro nāma / dakacandropamo nāma / avidyāndhakāravidhvaṃsanakaro nāma / lokendro nāma / muktacchatrapravāḍasadṛśo nāma / tiṣyo nāma / dharmamativinanditarājo nāma /

このようにして、(六)チャンドラーナナ(月のような顔の者)と名づける、(七)ヴィマラーナナ(無垢の顔の者)と名づける、(八)アヌパリプタ(汚染していない者)と名づける、(九)ヴィマラ・プラバ(無垢の光明をもつ者)と名づける、(一〇)ナーガービブー(龍に打ち勝つ者)と名づける、(一一)スーリヤーナナ(太陽のような顔の者)と名づける、(一二)ギリ・ラージャ・ゴーシャ(山の王のような音声をもつ者)と名づける、(一三)スメール・クータ(須弥山の頂)と名づける、(一四)スヴァルナ・プラバーサ(金の光輝をもつ者)と名づける、(一五)ジョーティシュ・プラバ(火炎の光明をもつ者)と名づける、(一六)ヴァイドゥーリヤ・ニルバーサ(瑠璃の輝きをもつ者)と名づける、(一七)ブラフマ・ゴーシャ(梵天の音声をもつ者)と名づける、(一八)チャンドラービブー(月に打ち勝つ者)と名づける、(一九)スーリヤ・ゴーシャ(太陽の音声をもつ者)と名づける、(二〇)ムクタ・クスマ・プラティマンディタ・プラバ(散った花で飾られた光明をもつ者)と名づける、(二一)シュリー・クータ(吉祥な頂)と名づける、(二二)サーガラ・ヴァラ・ブッディ・ヴィクリーディタービジュニャ(海のようなすぐれた覚智で遊戯する神通をもつ者)と名づける、(二三)ヴァラ・プラバ(すぐれた光明をもつ者)と名づける、(二四)マハー・ガンダ・ラージャ・ニルバーサ(大いなる香りの王の輝きをもつ者)と名づける、(二五)ヴィヤパガタ・キラ・マラ・プラティガ(頑迷と垢と怒りから離れた者)と名づける、(二六)シューラ・クータ(勇者の頂)と名づける、(二七)ラトナ・ジャハ(宝石を捨てた者)と名づける、(二八)マハー・グナ・ダラ・ブッディ・プラープタービジュニャ(大いなる功徳を持てる覚智で得た神通をもつ者)と名づける、(二九)チャンドラ・スーリヤ・ジフミーカラナ(月と太陽をくもらせる者)と名づける、(三〇)ウッタプタ・ヴァイドゥーリヤ・ニルバーサ(灼熱した瑠璃の輝きをもつ者)と名づける、(三一)チッタ・ダーラー・ブッディ・サンクスミタービュドガタ(心の流れの覚知で花開き現れ出た者)と名づける、(三二)プシュパーヴァティー・ヴァナ・ラージャ・サンクスミタービジュニャ(花のある林の王の花開ける神通をもつ者)と名づける、(三三)プシュパーカラ(花を豊富にもつ者)と名づける、(三四)ダカ・チャンドローパマ(水中の月に似た者)と名づける、(三五)アヴィディヤーンダカーラ・ヴィドヴァンサナ・カラ(無明の暗闇を破壊する者)と名づける、(三六)ローケーンドラ(世間の王)と名づける、(三七)ムクタ・チャトラ・プラヴァーダ・サドリシャ(真珠の傘蓋と珊瑚に似た者)と名づける、(三八)ティシュヤ(幸運な者)と名づける、(三九)ダルマ・マティ・ヴィナンディタ・ラージャ(法の思慮を喜べる王)と名づける、
6.Chandana, 7. Vimalānana, 8. Anupalipta, 9. Vimalaprabha, 10. Nāgābhibhū, 11. Sūryodana, 12. Girirājaghosha, 13. Merukūṭa, 14. Suvarṇaprabha, 15. Jyotishprabha, 16. Vaiḍūryanirbhāsa, 17. Brahmaghosha, 18. Chandābhibhū, 19. Tūryaghosha, 20. Muktakusumapratimaṇḍitaprabha, 21. Śrīkūṭa, 22. Sāgaravarabuddhivikrīḍitābhijña, 23. Varaprabha, 24. Mahāgandharājanirbhāsa, 25. Vyapagatakhilamalapratighosha, 26. Śūrakūṭa, 27. Raṇañjaha, 28. Mahāgunadharabuddhiprāptābhijña, 29. Chandrasūryajihmīkaraṇa, 30. Uttaptavaiḍūryanirbhāsa, 31. Chittadhārābuddhisaṅkusumitābhyudgata, 32. Pushpāvatīvanarājasaṅkusumitābhijña, 33. Pushpākara, 34. Udakachandra, 35. Avidyāndhakāravidhvaṃsanakara, 36. Lokendra, 37. Muktacchatrapravātasadṛśa, 38. Tishya, 39. Dharmamativinanditarāja,
Tibetan:239b3-240a6
དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བའི་ཞལ་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པའི་ཞལ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་གོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀླུ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉི་མའི་ཞལ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིའི་རྒྱལ་པོའི་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རི་རབ་བརྩེགས་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ གསེར་འོད་ཅེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐར་མའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཻ་དཱུརྱར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ ཉི་མའི་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སིལ་མའི་འོད་ཀྱིས་བརྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔལ་བརྩེགས་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གི་བློས་རྣམ་པར་རོལ་པའི་མངོན་པར་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་ གཤེགས་པ་འོད་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐ་བ་དང་དྲི་མ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔལ་བརྩེགས་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ རིན་པོ་ཆེ་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་མངའ་བའི་བློ་བརྙེས་པའི་མངོན་པར་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཀྱིས་ཉི་ཟླ་ཟིལ་དུ་རླག་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཻ་དཱུརྱ་སྦྱངས་པར་སྣང་བ་ ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་བློ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་མངོན་པར་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བའི་ནགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་མེ་ཏོག་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པ་མངོན་པར་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་གི་འབྱུང་ གནས་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་རིག་པའི་མུན་པ་རྣམ་པར་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མུ་ཏིག་གི་བྱི་རུ་འདྲ་བའི་གདུགས་ཞེས་བྱ་བ་ དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་བསྒྲགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང།
de bzhin du de bzhin gshegs pa zla ba'i zhal zhes bya ba byung ngo / /de bzhin gshegs pa dri ma med pa'i zhal zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa mi gos pa zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa 'od dri ma med pa zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa klu zil gyis gnon ces bya ba dang/ de bzhin gshegs pa nyi ma'i zhal zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa ri'i rgyal po'i dbyangs zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa ri rab brtsegs zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa gser 'od ces bya ba dang/ de bzhin gshegs pa skar ma'i 'od ces bya ba dang/ de bzhin gshegs pa bai dūryar snang ba zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa tshangs pa'i dbyangs zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa zla ba zil gyis gnon ces bya ba dang/ de bzhin gshegs pa nyi ma'i dbyangs zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa me tog sil ma'i 'od kyis brgyan ces bya ba dang/ de bzhin gshegs pa dpal brtsegs zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa rgya mtsho mchog gi blos rnam par rol pa'i mngon par mkhyen pa zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa 'od mchog ces bya ba dang/ de bzhin gshegs pa spos kyi rgyal po chen por snang ba zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa tha ba dang dri ma dang khong khro ba dang bral ba zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa dpal brtsegs zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa rin po che gtong ba zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa yon tan chen po mnga' ba'i blo brnyes pa'i mngon par mkhyen pa zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa 'od kyis nyi zla zil du rlag par mdzad ces bya ba dang/ de bzhin gshegs pa bai dūrya sbyangs par snang ba zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa sems kyi rgyud kyi blo shin tu rgyas pa mngon par 'phags pa zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa me tog gi phreng ba'i nags kyi rgyal po me tog kun tu rgyas pa mngon par mkhyen pa zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa me tog gi 'byung gnas zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa chu zla lta bu zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa ma rig pa'i mun pa rnam par 'joms pa zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa 'jig rten dbang po zhes bya ba dang / de bzhin gshegs pa mu tig gi byi ru 'dra ba'i gdugs zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa bzhed pa zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa chos kyi blo gros kyis bsgrags pa'i rgyal po zhes bya ba dang/
そのように月面如来と名づけられる方が出られた。無垢面如来と名づけられる方と無染如来と名づけられる方と、無垢香如来と名づけられる方と、威圧竜如来と名づけられる方と、日面如来と名づけられる方と、山王音如来と名づけられる方と、須弥音如来と名づけられる方と、須弥積如来と名づけられる方と、黄金光如来と名づけられる方と、星光如来と名づけられる方と、瑠璃光如来と名づけられる方と、梵音如来と名づけられる方と、威圧月如来と名づけられる方と、日音如来と名づけられる方と、華薬光荘厳如来と名づけられる方と、徳積如来と、名づけられる方と、最勝解海完全遊戯明知如来と、名づけられる方と、最勝光如来と名づけられる方と、香王大照如来と名づけられる方と、離頑垢忿怒如来と、名づけられる方と、徳積如来と名づけられる方と、放宝如来と名づけられる方と、大功徳遊解得明知如来と、名づけられる方と、依光威圧日月如来と、名づけられる方と、瑠璃清浄光如来と名づけられる方と、心性解広大明聖如来と名づけられる方と、華蔓林王華普広大明知如来と名づけられる方と、華生如来と名づけられる方と、如水月如来と名づけられる方と、完全降伏無明闇如来と名づけられる方と、世間根如来と名づけられる方と、如真珠珊瑚傘如来と名づけられる方と、微笑如来と名づけられる方と、法慧宜揚王如来と名づけられる方と、
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0300c04-14

次復有仏。名摩訶那提已過去。次復有仏。名耆頭摩提。已過去。次復有仏。名羅隣祇離。已過去。次復有仏。名兪楼倶路蔡。已過去。次復有仏。名満呼群尼鉢賓&T058500;。已過去。次復有仏。名旃陀遬臾抜惒沙。已過去。次復有仏。名旃陀蔡拘岑。已過去。次復有仏。名潘波&T045006;頻尼。已過去。次復有仏。名&MT10096;波惒斯。已過去。次復有仏名阿術祇陀掲&T045006;。已過去。次復有仏。名勿署提。已過去。次復有仏。名質夜蔡。已過去。次復有仏。名曇摩惒提。已過去。

支謙 T361:T0361_.12.0280a06-21

復次有仏。名日月面。復次有仏。名無塵垢。復次有仏。名無沾汚。復次有仏。名曰如竜無所不伏。復次有仏。名曰日光。復次有仏。名大音王。復次有仏。名宝潔明。復次有仏。名曰金蔵。復次有仏。名焔宝光。復次有仏。名曰有挙地。復次有仏。名曰琉璃光。復次有仏。名日月光。復次有仏。名曰日音声。復次有仏。名光明華。復次有仏。名神通遊持意如海。復次有仏。名嗟歎光。復次有仏。名具足宝潔。復次有仏。名光開化。復次有仏。名曰大香聞。復次有仏。名曰降棄恚嫉。復次有仏。名妙琉璃紫磨金焔。復次有仏。名心持道華無能過者。復次有仏。名積衆華。復次有仏。名水月光。復次有仏。名除衆冥。復次有仏。名日光蓋。復次有仏。名温和如来。復次有仏。名曰法意。

魏訳 T360:T0360_.12.0266c27-0267a011

次名須弥天冠。次名須弥等曜。次名月色。次名正念。次名離垢。次名無著。次名竜天。次名夜光。次名安明頂。次名不動地次名琉璃妙華。次名琉璃金色。次名金蔵。次名炎光。次名炎根。次名地種。次名月像。次名日音。次名解脱華。次名荘厳光明。次名海覚神通。次名水光。次名大香。次名離塵垢。次名捨厭意。次名宝炎。次名妙頂。次名勇立。次名功徳持慧。次名蔽日月光。次名日月琉璃光。次名無上琉璃光。次名最上首。次名菩提華。次名月明。次名日光。次名華色王。次名水月光。次名除痴冥。次名度蓋行。次名浄信。次名善宿。次名威神。次名法慧。

如来会 T310:T0310_.11.0092c12-21

如是展転。有離垢面仏。不染汚仏。竜天仏。山声王仏。蘇迷盧積仏。金蔵仏。照曜光仏。光帝仏。大地種姓仏。光明熾盛琉璃金光仏。月像仏。開敷花荘厳光仏。妙海勝覚遊戯神通仏。金剛光仏。大阿伽陀香光仏。捨離煩悩心仏。宝増長仏。勇猛積仏。勝積仏。持大功徳法施神通仏。映蔽日月光仏。照曜琉璃仏。心覚花仏。月光仏。日光仏。花瓔珞色王開敷神通仏。水月光仏。破無明暗仏。真珠珊瑚蓋仏。底沙仏。勝花仏。法慧吼仏。

荘厳経 T363:T0363_.12.0318b06-c03

又彼仏前有仏出世。名月面如来。又彼仏前有仏出世。名無垢面如来。又彼仏前有仏出世。名無著如来。又彼仏前有仏出世。名竜主如来。又彼仏前有仏出世。名日面如来。又彼仏前有仏出世。名山響音王如来。又彼仏前有仏出世。名須弥峯如来。又彼仏前有仏出世。名金蔵如来。又彼仏前有仏出世。名火光如来。又彼仏前有仏出世。名不動地如来。又彼仏前有仏出世。名瑠璃光如来。又彼仏前有仏出世。名月王如来。又彼仏前有仏出世。名日音如来。又彼仏前有仏出世。名散華荘厳如来。又彼仏前有仏出世。名吉祥峯如来。又彼仏前有仏出世。名持海慧自在通王如来。又彼仏前有仏出世。名施光如来。又彼仏前有仏出世。名大香象光如来。又彼仏前有仏出世。名離一切垢如来。又彼仏前有仏出世。名勇猛峯如来。又彼仏前有仏出世。名宝光如来。又彼仏前有仏出世。名持多徳得通如来。又彼仏前有仏出世。名過日月光如来。又彼仏前有仏出世。名最上瑠璃光如来。又彼仏前有仏出世。名慧花開心行出生如来。又彼仏前有仏出世。名大華林通王如来。又彼仏前有仏出世。名一月光如来。又彼仏前有仏出世。名破無明黒暗如来。又彼仏前有仏出世。名真珠珊瑚蓋如来又彼仏前有仏出世。名三乗法自在王如来。

Skt.: (F) 9.6-9.20

siṃhasāgarakūṭavinanditarājo nāma / sāgaramerucandro nāma / brahmasvaranādābhinandito nāma / kusumasaṃbhavo nāma / prāptaseno nāma / candrabhānur nāma / merukūṭo nāma / candraprabho nāma / vimalanetro nāma / girirājaghoṣeśvaro nāma / kusumaprabho nāma / kusumavṛṣṭyabhiprakīrṇo nāma / ratnacchatro nāma / padmavīthyupaśobhito nāma / candanagandho nāma / tagaragandho nāma / ratnanirbhāso nāma / nirmito nāma / mahāvyūho nāma / vyapagatakhiladoṣo nāma / brahmaghoṣo nāma / saptaratnābhivṛṣṭo nāma / mahāguṇadharo nāma / tamālapattracandanakardamo nāma / kusumābhijño nāma / ajñānavidhvaṃsano nāma / keśarī nāma / muktacchatro nāma / suvarṇagarbho nāma / vaiḍūryagarbho nāma / mahāketur nāma / dharmaketur nāma / ratnaśrīr nāma / narendro nāma / lokendro nāma / kāruṇiko nāma / lokasundaro nāma / brahmaketur nāma / dharmamatir nāma / siṃho nāma / siṃhamatir nāma /

(四〇)シンハ・サーガラ・クータ・ヴィナンディタ・ラージャ(獅子と海と頂を喜べる王)と名づける、(四一)サーガラ・メール・チャンドラ(海と須弥山と月)と名づける、(四二)ブラフマ・スヴァラ・ナーダービナンディタ(梵天の音声や叫びを喜ぶ者)と名づける、(四三)クスマ・サンバヴァ(花より生じた者)と名づける、(四四)プラープタ・セーナ(軍勢を得た者)と名づける、(四五)チャンドラ・バーヌ(月の光輝をもつ者)と名づける、(四六)メール・クータ(須弥山の頂)と名づける、(四七)チャンドラ・プラバ(月の光明をもつ者)と名づける、(四八)ヴィマラ・ネートラ(無垢の眼をもつ者)と名づける、(四九)ギリ・ラージャ・ゴーシェーシュヴァラ(山の王のような音声の自在なる者)と名づける、(五〇)クスマ・プラバ(花の光明をもつ者)と名づける、(五一)クスマ・ヴリシュティヤビプラキールナ(花の雨をもって撒き散らされた者)と名づける、(五二)ラトナ・チャトラ(宝石の傘蓋をもつ者)と名づける、(五三)パドマ・ヴィーティユパショービタ(蓮華の列で飾られた者)と名づける、(五四)チャンダナ・ガンダ(栴檀の香りをもつ者)と名づける、(五五)タガラ・ガンダ(タガラ樹の香りをもつ者)と名づける、(五六)ラトナ・ニルバーサ(宝石の輝きをもつ者)と名づける、(五七)ニルミタ(化作された者)と名づける、(五八)マハー・ヴューハ(大いなる荘厳をもつ者)と名づける、(五九)ヴィヤパガタ・キラ・ドーシャ(頑迷と憎悪とを離れた者)と名づける、(六〇)ブラフマ・ゴーシャ(梵天の音声をもつ者)と名づける、(六一)サプタ・ラトナービヴリシュタ(七つの宝石を雨降らせた者)と名づける、(六二)マハー・グナ・ダラ(大いなる功徳を保持する者)と名づける、(六三)タマーラ・パットラ・チャンダナ・カルダマ(タマーラ樹葉と栴檀の泥香をもつ者)と名づける、(六四)クスマービジュニャ(花の神通をもつ者)と名づける、(六五)アジュニャーナ・ヴィドヴァンサナ(無智を破壊する者)と名づける、(六六)ケーシャリン(獅子)と名づける、(六七)ムクタ・チャトラ(真珠の傘蓋をもつ者)と名づける、(六八)スヴァルナ・ガルバ(金を内に蔵する者)と名づける、(六九)ヴァイドゥーリヤ・ガルバ(瑠璃を内に蔵する者)と名づける、(七〇)マハー・ケートゥ(大いなる旗をもつ者)と名づける、(七一)ダルマ・ケートゥ(法の旗をもつ者)と名づける、(七二)ラトナ・シュリー(宝石の美をもつ者)と名づける、(七三)ナレーンドラ(人中の王)と名づける、(七四)ローケーンドラ(世間の王)と名づける、(七五)カールニカ(あわれみのある者)と名づける、(七六)ローカ・スンダラ(世間の端麗な者)と名づける、(七七)ブラフマ・ケートゥ(梵天の旗をもつ者)と名づける、(七八)ダルマ・マティ(法の思慮ある者)と名づける、(七九)シンハ(獅子)と名づける、(八〇)シンハ・マティ(獅子の思慮をもつ者)と名づける〔如来がおられた〕。
40. Siṃhasāgarakūṭavinanditarāja, 41. Sāgarameruchandra, 42. Brahmasvaranādābhinandita, 43. Kusumasambhava, 44. Prāptasena, 45. Chandrabhānu, 46. Merukūṭa, 47. Chandraprabha, 48. Vimalanetra, 49. Girirājaghosheśvara, 50. Kusumaprabha, 51. Kusumavṛshṭyabhiprakīrṇa, 52. Ratnachandra, 53. Padmabimbyupaśobhita, 54. Chandanagandha, 55. Ratnābhibhāsa, 56. Nimi, 57. Mahāvyūha, 58. Vyapagatakhiladosha, 59. Brahmaghosha, 60. Saptaratnābhivṛshṭa, 61. Mahājuṇadhara, 62. Mahātamālapatrachandanakardama, 63. Kusumābhijña, 64. Ajñānavidhvaṃsana, 65. Keśarin, 66. Muktacchatra, 67. Suvarṇagarbha, 68. Vaiḍūryagarbha, 69. Mahāketu, 70. Dharmaketu, 71. Ratnaketu, 72. Ratnaśrī, 73. Lokendra, 74. Narendra, 75. Kāruṇika, 76. Lokasundara, 77. Brahmaketu, 78. Dharmamati, 79. Siṃha, 80. Siṃhamati.
Tibetan:240a6-b6
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེང་གེ་དང་རྒྱ་མཚོ་དང་བརྩེགས་པ་ལྟར་བསྒྲགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྒྱ་མཚོ་རི་རབ་ ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ང་རོ་ལ་མངོན་པར་དགྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྡེ་བརྙེས་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉི་ཟླ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་ པ་ལྷུན་པོ་བརྩེགས་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་འོད་ཅེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པའི་སྤྱན་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རི་བོའི་རྒྱལ་པོའི་སྒྲ་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་འོད་ཅེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ མེ་ཏོག་གི་ཆར་རབ་ཏུ་འཐོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་གདུགས་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པདྨས་སྲང་མཛེས་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཙན་དན་གྱི་དྲི་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྒྱ་སྤོས་ཀྱི་དྲི་ཞེས་ བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མུ་ཁྱུད་ཅེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཀོད་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐ་བ་དང་ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚངས་པའི་ དབྱངས་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཆར་འབེབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་མངའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཏ་མ་ལའི་ལོ་མ་དང་ཙན་དན་གྱི་རྫབ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་མངོན་པར་ མཁྱེན་ཅེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་འཇོམས་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རལ་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མུ་ཏིག་གི་གདུགས་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གསེར་གྱི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་ པ་བཻ་དཱུརྱརའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཏོག་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མིའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་ དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་མཛེས་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚངས་པའི་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེང་གེ་ ཞེས་བྱ་བ་དང།
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེང་གེའི་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་སྟེ།
de bzhin gshegs pa seng ge dang rgya mtsho dang brtsegs pa ltar bsgrags pa'i rgyal po zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa rgya mtsho ri rab zla ba zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa tshangs pa'i dbyangs kyi nga ro la mngon par dgyes pa zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa me tog 'byung zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa sde brnyes zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa nyi zla zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa lhun po brtsegs zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa zla 'od ces bya ba dang/ de bzhin gshegs pa dri ma med pa'i spyan zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa ri bo'i rgyal po'i sgra dbyangs zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa me tog 'od ces bya ba dang/ de bzhin gshegs pa me tog gi char rab tu 'thor ba zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa rin po che'i gdugs zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa padmas srang mdzes par mdzad ces bya ba dang/ de bzhin gshegs pa tsan dan gyi dri zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa rgya spos kyi dri zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa rin po cher snang ba zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa mu khyud ces bya ba dang/ de bzhin gshegs pa bkod pa chen po zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa tha ba dang zhe sdang dang bral ba zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa tshangs pa'i dbyangs zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa rin po che sna bdun gyi char 'bebs pa zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa yon tan chen po mnga' ba zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa ta ma la'i lo ma dang tsan dan gyi rdzab can zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa me tog mngon par mkhyen ces bya ba dang/ de bzhin gshegs pa mi shes pa rnam par 'joms zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa ral pa can zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa mu tig gi gdugs zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa gser gyi snying po zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa bai dūryara'i snying po zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa tog chen po zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa chos kyi tog ces bya ba dang/ de bzhin gshegs pa rin chen dpal zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa mi'i dbang po zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa 'jig rten dbang po zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa thugs rje can zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa 'jig rten mdzes zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa tshangs pa'i tog ces bya ba dang/ de bzhin gshegs pa chos kyi blo gros zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa seng ge zhes bya ba dang/ de bzhin gshegs pa seng ge'i blo gros zhes bya ba byung ste/
如積獅子海宜揚王如来と名づけられる方と、妙髙山海月如来と名づけられる方と、梵昔声広大発声如来と名づけられる方と、華生如来と名づけられる方と、獲得部如来と名づけられる方と、日月如来と名づけられる方と、丘積如来と名づけられる方と、月光如来と名づけられる方と、無垢眼如来と名づけられる方と、須弥王音声如来と名づけられる方と、華光如来と名づけられる方と、華雨普散如来と、名づけられる方と、宝傘如来と名づけられる方と、蓮華舎作美如来と名づけられる方と、白檀香如来と名づけられる方と、大馨香如来と名づけられる方と、宝照如来と名づけられる方と、蒼穹如来と名づけられる方と、大荘厳如来と名づけられる方と、離瞋忿怒如来と名づけられる方と、梵昔如来と名づけられる方と、降七宝 雨如来と名づけられる方と、具大功徳如来と名づけられる方と、多摩羅葉白檀泥如来と名づけられる方と、華神通如来と名づけられる方と、完全降伏無知如来と名づけられる方と、髻髪如来と名づけられる方と真珠傘如来と名づけられる方と、金蔵如来と名づけられる方と、瑠璃蔵如来と名づけられる方と、大頂如来と名づけられる方と、法頂如来と名づけられる方と、宝徳如来と名づけられる方と、人自在如来と名づけられる方と、世自在如来と名づけられる方と、悲具如来と名づけられる方と、世間美如来と名づけられる方と、梵頂如来と名づけられる方と、法解如来と名づけられる方と、獅子如来と名づけられる方と、獅子解如来と名づけられる方が出で給うた。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0300c14-18

次復有仏。名篩耶維&T058500;質。已過去。次復有仏。名楼耶帯。已過去。次復有仏。名僧迦羅弥楼迦帯。已過去。次復有仏。名曇昧摩提阿維難提。已過去。

支謙 T361:T0361_.12.0280a21-23

復次有仏。名師子威象王歩。復次有仏。名曰世豪。復次有仏。名曰浄音。復次有仏。名不可勝。

魏訳 T360:T0360_.12.0267a11-13

次名鸞音。次名師子音。次名竜音。次名処世。如此諸仏皆悉已過

如来会 T310:T0310_.11.0092c21-23

有師子吼鵝鴈声仏。梵音竜吼仏。如是等仏出現於世。相去劫数皆過数量。

荘厳経 T363:T0363_.12.0318c03-c05

又彼仏前有仏出世。名師子海峯自在王如来。又彼仏前有仏出世。名梵音声自在王如来。

Skt.: (F) 9.21-10.6

siṃhamater ānanda pareṇa parataraṃ lokeśvararājo nāma tathāgato 'rhan samyaksaṃbuddho loka udapādi vidyācaraṇasaṃpannaḥ sugato lokavid anuttaraḥ puruṣadamyasārathiḥ śāstā devānāṃ ca manuṣyāṇāṃ ca buddho bhagavān //
tasya khalu punar ānanda lokeśvararājasya tathāgatasyārhataḥ samyaksaṃbuddhasya pravacane dharmākaro nāma bhikṣur abhūd adhimātraṃ smṛtimān gativān prajñāvān adhimātraṃ vīryavān udārādhimuktikaḥ //

アーナンダよ、シンハ・マティよりさらに前に、(八一)ローケーシュヴァラ・ラージャ(世間の自在者たちの中の王、世自在王)と名づける如来・応供・正等覚者が世に現れた。知と行とがそなわった者(明行足)・よく行ける者(善逝)・世間を知る者(世間解)・無上なる者(無上士)・訓練されるべき人々の調教師(調御丈夫)・神々と人間たちとの師(天人師)・仏・世尊であった。
また実に、アーナンダよ、このローケーシュヴァラ・ラージャ如来・応供・正等覚者が教えを説かれたときに、きわめて憶念があり、了解をもち、智慧があり、きわめて精進につとめ、広大な信解のあるダルマーカラ(法蔵)という名の比丘がいた。
'After Siṃhamati, a holy and fully enlightened Tathāgata arose in the world, Lokeśvararāja by name, perfect in knowledge and conduct, a Sugata, knowing the world, without a superior, charioteer of men whose passions have to be tamed, teacher of gods and men, a Buddha, a Bhagavat. And again during the time of the preaching of this holy and fully enlightened Tathāgata Lokeśvararāja, O Ānanda, there was a Bhikshu, Dharmākara by name, richly endowed with memory, with understanding, prudence, and wisdom,—richly endowed with vigour, and of noble character.
Tibetan:240b6-241a1
ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེང་གེའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་སྔ་རོལ་གྱི་ཡང་ཆེས་སྔ་རོལ་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཁྱེན་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ་། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་ རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ་དེའི་བསྟན་པ་ལ་དགེ་སློང་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ཤས་ཆེར་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ། བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པ། རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ། རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པ་ཞིག་བྱུང་ངོ་། །
kun dga' bo de bzhin gshegs pa seng ge'i blo gros kyi snga rol gyi yang ches snga rol du/ de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa'i sangs rgyas mkhyen pa dang zhabs su ldan pa/ bde bar gshegs pa/ 'jig rten mkhyen pa/ skyes bu 'dul ba'i kha lo sgyur ba bla na med pa/ lha dang mi rnams kyi ston pa/ sangs rgyas bcom ldan 'das 'jig rten dbang phyug rgyal po zhes bya ba 'jig rten du byung ngo / /kun dga' bo de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa'i sangs rgyas 'jig rten dbang phyug rgyal po de'i bstan pa la dge slong chos kyi 'byung gnas zhes bya ba shas cher dran pa dang ldan pa/ blo gros dang ldan pa/ rtogs pa dang ldan pa/ shes rab dang ldan pa/ brtson 'grus dang ldan pa/ rgya chen po la mos pa zhig byung ngo / /
阿難陀よ、獅子解如来の前の時より尚大いなる過去において如来降伏敵者完全円成の仏陀、知行両足尊、善逝、世間解、人を化度する調御師、無上士、神と人等の教師、仏陀世尊世自在王と名づけられる方が世に出で給うた。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0300c18-22

仏告阿難。次復有仏。名楼夷亘羅。在世間教授。寿四十二劫。乃爾時世有大国王。王聞仏経道。心即歓喜開解。便棄国捐王。行作沙門。字曇摩迦。作菩薩道。為人高才。智慧勇猛。与世人絶異。

仏は阿難におっしゃった。
「次にまた、樓夷亘羅(ろういせんら)という名の仏がおられ、世間で教えを垂れ、寿命は四十二劫であった。その時、世に大国王がいた。王は仏の教えを聞いて、歓喜し、はっきり理解し、すぐさま国と王位を捨てて、沙門となって、曇摩迦(どんまか)となのり、菩薩としての修行をなした。その人となりは才長け、智慧と勇敢さに関しては、世間の人々を凌駕していた。
支謙 T361:T0361_.12.0280a24-b01

復次有仏。名楼夷亘羅。在中教授四十二劫。皆已過去。乃爾劫時作仏。天上天下人中之雄。経道法中勇猛之将。仏為諸天及世人民。説経講道莫能過者。世饒王聞経道歓喜開解。便棄国位行作比丘。名曇摩迦留。発菩薩意。為人高才。智慧勇猛。無能踰者。与世絶異。

魏訳 T360:T0360_.12.0267a14-18

爾時次有仏。名世自在王如来応供等正覚明行足善逝世間解無上士調御丈夫天人師仏世尊。時有国王。聞仏説法心懐悦予尋発無上正真道意。棄国捐王行作沙門。号曰法蔵。高才勇哲与世超異。

如来会 T310:T0310_.11.0092c23-29

彼竜吼仏未出世前無央数劫。有世主仏。世主仏前無辺劫数有仏出世。号世間自在王如来応正等覚明行円満善逝世間解無上丈夫調御士天人師仏世尊。阿難。彼仏法中有一比丘。名曰法処。有殊勝行願及念慧力増上。其心堅固不動。福智殊勝人相端厳。

荘厳経 T363:T0363_.12.0318c05-09

又彼仏前有仏出世。名世自在王如来応正等覚明行足善逝世間解無上士調御丈夫天人師仏世尊。而於法中。有一苾芻。名曰作法。信解第一。明記第一。修行第一。精進第一。智慧第一。大乗第一。

Skt.: (F) 10.7-11

atha khalv ānanda sa dharmākaro bhikṣur utthāyāsanād ekāṃsam uttarāsaṅgaṃ kṛtvā dakṣiṇaṃ jānumaṇḍalaṃ pṛthivyāṃ pratiṣṭhāpya yenāsau bhagavāṃl lokeśvararājas tathāgatas tenāñjaliṃ praṇamya bhagavantaṃ namaskṛtya tasmin samaye saṃmukham ābhir gāthābhir abhyaṣṭāvīt //

そのとき、アーナンダよ、かのダルマーカラ比丘は席から立ち上がって、一方の肩に上衣をかけ、右の膝がしらを地につけ、かの世尊ローケーシュヴァラ・ラージャ如来がおられるほうに向かって合掌をし、世尊を礼拝して、そのとき、面前において、これらの偈頌をもって讃えた。
§4. 'Then, O Ānanda, that Bhikshu Dharmākara, having risen from his seat, having put his cloak on one shoulder, and knelt on the earth with his right knee, stretching forth his folded hands to where the Bhagavat Tathāgata Lokeśvararāja was, and, after worshipping the Bhagavat, he, at that very time, praised him in his presence with these Gāthās:
Tibetan:241a1-3
ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ནས་དགེ་སློང་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་དེ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་ འདས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་མངོན་སུམ་དུ་བསྟོད་དོ། །
kun dga' bo de nas dge slong chos kyi 'byung gnas de stan las langs te bla gos phrag pa gcig tu gzar nas/ pus mo g.yas pa'i lha nga sa la btsugs te/ bcom ldan 'das de bzhin gshegs pa 'jig rten dbang phyug rgyal po ga la ba de logs su thal mo sbyar ba btud nas/ bcom ldan 'das la phyag 'tshal te/ de'i tshe tshigs su bcad pa 'di dag gis mngon sum du bstod do/ /
阿難陀よ、如来降伏敵者完全円成の仏陀世自在王在世の教中において、法生比丘と名づくる者が、大力にて記憶と具え、了解を具え、覚悟を具え、最勝智を具え、精進を具えて、広大なることを願う者が出ました。阿難陀よ、次に法生比丘は座から起って上衣を一肩にかけて右の膝を地につけて、世尊世自在王如来の居られる所に向って合掌し身を曲げて世尊に礼拝して、その時これらの頌を以て現前に讃歎しました。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0300c22-23

往到楼夷亘羅仏所。前為仏作礼。却長跪叉手。

(彼は)樓夷亘羅仏の所へ行き、前に進んで仏に礼拝し、後ろに下がって膝立ちし合掌して
支謙 T361:T0361_.12.0280b01-02

到世饒王仏所。稽首為礼。長跪叉手。称讃仏言

魏訳 T360:T0360_.12.0267a18-20

詣世自在王如来所。稽首仏足右遶三匝。長跪合掌以頌讃曰

如来会 T310:T0310_.11.0092c29-0093a02

阿難。彼法処比丘。往詣世間自在王如来所。偏袒右肩頂礼仏足。向仏合掌。以頌讃曰

荘厳経 T363:T0363_.12.0318c09-12

爾時苾芻。離自本処来詣仏前。頭面礼足於一面立。即以伽他嘆仏面色端厳。復発広大誓願。頌曰

Skt.: (F) 12.13-21

atha khalv ānanda sa dharmākaro bhikṣus taṃ bhagavantaṃ lokeśvararājaṃ tathāgataṃ saṃmukham ābhir gātābhir abhiṣṭutyaitad avocat / aham asmi bhagavann anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃboddhukāmaḥ punaḥ punar anuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau cittam utpādayāmi pariṇāmayāmi / tasya me bhagavān sādhu tathā dharmaṃ deśayatu yathāhaṃ kṣipram anutarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudheyam asamasamas tathāgato loke bhaveyam / tāṃś ca me bhagavān ākārān parikīrtayatu yair ahaṃ buddhakṣetrasya guṇavyūhasaṃpadaṃ parigṛhṇīyām //

そのとき、アーナンダよ、かのダルマーカラ比丘は、かの世尊ローケーシュヴァラ・ラージャ如来を、面前において、これらの偈頌をもって讃えてから、こう言った。
『世尊よ、わたくしは無上なる正等覚をさとりたいと欲している者です。いくたびも、無上なる正等覚に向けて、心を起こし、さし向けております。わたくしがすみやかに無上なる正等覚をさとり、世間において等しいもののない如来となることができますような法を、なにとぞ世尊はこのわたくしに説いてください。そして、わたくしが、仏国土の功徳の荘厳の成就をおさめとることができますように、それらの様相を、世尊はわたくしのために称讃してください。』
§5. 'Then, O Ānanda, that Bhikshu Dharmākara, having praised the Bhagavat, the Tathāgata Lokeśvararāja, in his presence, with those Gāthās, spoke thus: "O Bhagavat, I wish to know the highest perfect knowledge. Again and again I raise and incline my thoughts towards the highest perfect knowledge. May therefore the Bhagavat, as a teacher, thus teach me the Law, that I may quickly know the highest perfect knowledge. May I become in the world a Tathāgata, equal to the unequalled. And may the Bhagavat proclaim those signs by which I may comprehend the perfection of all good qualities of a Buddha country."
Tibetan:241b3-6
ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ནས་དགེ་སློང་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་མངོན་སུམ་དུ་མངོན་པར་བསྟོད་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ བདག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འཚལ་ཏེ། ཡང་དང་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བགྱིད་ན། ཅི་ནས་ཀྱང་བདག་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ལ་ལེགས་པར་བསྟན་དུ་གསོལ། རྣམ་པ་གང་དག་གིས་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱན་བཀོད་པ་ཕུན་སུམ་ ཚོགས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པ་དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ལ་ཡོངས་སུ་བཤད་དུ་གསོལ།
kun dga' bo de nas dge slong chos kyi 'byung gnas des bcom ldan 'das de bzhin gshegs pa 'jig rten dbang phyug rgyal po la tshigs su bcad pa 'di dag gis mngon sum du mngon par bstod nas 'di skad ces gsol to/ /bcom ldan 'das bdag ni bla na med pa yang dag par rdzogs pa'i byang chub mngon par rdzogs par 'tshang rgya bar 'tshal te/ yang dang yang bla na med pa yang dag par rdzogs pa'i byang chub tu sems bskyed cing yongs su bsngo ba bgyid na/ ci nas kyang bdag myur du bla na med pa yang dag par rdzogs pa'i byang chub mngon par rdzogs par 'tshang rgya ba dang / 'jig rten du de bzhin gshegs pa mi mnyam pa dang mnyam par 'gyur ba de lta bu'i chos bcom ldan 'das kyis bdag la legs par bstan du gsol/ rnam pa gang dag gis bdag gis sangs rgyas kyi zhing gi yon tan gyi rgyan bkod pa phun sum tshogs pa yongs su 'dzin par 'gyur ba'i rnam pa de yang bcom ldan 'das kyis bdag la yongs su bshad du gsol/
阿難陀よ、時に法生比丘は世尊世自在王如来にこれらの頌を以て明かに讃歎して、このように申上げました。世尊よ、私は無上完全円満の菩提に明瞭円満に成仏することを願います一度々無上完全円満の菩提に心をおとして完全に迥向しましたからいずれにしても私は速かに無上完全円満の菩提に明瞭円満に成仏することと、世界において無等の如来と等しくなる所の、そのような法を世尊が私によくお示しあらんことを願います。どのようなことによって私の仏国土の功徳荘厳が完全円満なることを全く持つこととなるか、その種類の事を又世尊が私に完全にお説きあらんことを願います。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0300c23-0301a02

白仏言。我欲求仏為菩薩道。令我後作仏時。於八方上下諸無央数仏中。最尊智慧勇猛。頭中光明如仏光明所焔照無極。所居国土。自然七宝極自軟好。令我後作仏時。教授名字。皆聞八方上下無央数仏国。莫不聞知我名字者。諸無央数天人民。及蜎飛蠕動之類。諸来生我国者。悉皆令作菩薩。阿羅漢無央数都勝諸仏国。如是者寧可得不。

仏に申し上げた。
『私は覚りをもとめ、菩薩としての修行をします。もし私が後に仏となったときには、八方上下の無数の仏のなかで最も尊く、智慧あり、勇敢で、頭の光明は(樓夷亘羅)仏の光明と同じく、果てしなく輝き照らし、私の国土は自然の七宝からなり、とてもすばらしいものでありますように。
もし私が後に仏となったときには、私の名前を教え、みな聞いて、八方上下の無数の仏国に私の名前を知らないものがいませんように。無数の神々や人々や飛ぶ虫・這う虫など、私の国に生まれて来るものがみな菩薩や阿羅漢になり、(その数は)無数でいずれもどの仏の国よりも多いように。このようなことが実現できるでしょうか?』」
支謙 T361:T0361_.12.0280c14-20

法宝蔵比丘。説此唱讃世饒王如来至真等正覚已。発意欲求無上正真道最正覚。我立是願。如多陀竭仏所有者。願悉得之。抜人勤苦生死根本。悉令如仏。唯為説経。所可施行。令疾得決。我作仏時。令無及者。願仏為我説諸仏国功徳。我当奉持。当那中住。取願作仏国亦如是。

魏訳 T360:T0360_.12.0267b19-23

仏告阿難。法蔵比丘説此頌已。而白仏言。唯然世尊。我発無上正覚之心。願仏為我広宣経法。我当修行摂取仏国清浄荘厳無量妙土。令我於世速成正覚。抜諸生死勤苦之本。

如来会 T310:T0310_.11.0093a24-27

復次阿難。法処比丘。讃仏徳已白言世尊。我今発阿耨多羅三藐三菩提心。惟願如来為我演説如是等法。令於世間得無等等成大菩提。具摂清浄荘厳仏土。

荘厳経 T363:T0363_.12.0319a02-06

爾時世尊告阿難言。彼作法苾芻説是偈已。白世自在王如来。我今発阿耨多羅三藐三菩提心。楽求無上正等正覚。唯願世尊。説諸仏刹功徳荘厳。若我得聞。恒自修持厳土之行。

Skt.: (F) 13.6-11

athānanda sa lokeśvararājas tathāgato 'rhan samyaksaṃbuddhas tasya bhikṣor āśayaṃ jñātvā paripūrṇāṃ varṣakoṭīm ekāśītibuddhakoṭīnayutaśatasahasrāṇāṃ buddhakṣetraguṇālaṃkāravyūhasaṃpadaṃ sākārāṃ soddeśāṃ sanirdeśāṃ saṃprakāśitavān arthakāmo hitaiṣy anukampako 'nukampām upādāya buddhanetryanupacchedāya sattveṣu mahākaruṇāṃ saṃjanayitvā /

そこで、アーナンダよ、かのローケーシュヴァラ・ラージャ如来・応供・正等覚者は、かの比丘の意向を知ったのち、〔世間の人々の〕利益を欲し、福利を求め、憐愍をもち、憐愍を起こし、仏の道筋を絶やさないため、もろもろの衆生に対して大悲を生じて、満千万年の間、八十一の十万・百万・千万倍という仏たちの仏国土の功徳の厳飾と荘厳の成就を、〔その〕様相や説示や詳説を加えて説き明かされた。
'Then, O Ānanda, the Tathāgata Lokeśvararāja, holy and fully enlightened, knowing the good disposition of that Bhikshu, taught for a full koṭī of years the perfection of all the excellences and good qualities of Buddha countries belonging to eighty-one hundred thousand niyutas of koṭīs of Buddhas, together with the signs, indication, and description, desiring welfare, wishing for benefits, compassionate, full of compassion, so that there might never be an end of Buddha countries, having conceived great pity for all beings.
Tibetan:242a1-4
ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ་ དེས་དགེ་སློང་དེའི་བསམ་པ་མཁྱེན་ནས་དོན་བཞེད་པ། ཕན་པར་བཞེད་པ། ཐུགས་བརྩེ་བ་ཅན་གྱིས་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་མི་གཅད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་ནས། ལོ་བྱེ་བ་ཐམ་པར་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ རྩ་གཅིག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱན་བཀོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་དང་བཅས། ཡུལ་ཕྱོགས་དང་བཅས། གཞི་ཅི་ལས་གྱུར་པ་དང་བཅས་པར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བཤད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ་དེའི་སྐུ་ཚེའི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཐུབ་པར་གྱུར།
kun dga' bo de nas de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa'i sangs rgyas 'jig rten dbang phyug rgyal po des dge slong de'i bsam pa mkhyen nas don bzhed pa/ phan par bzhed pa/ thugs brtse ba can gyis thugs brtse ba nye bar bzung ste/ sangs rgyas kyi tshul mi gcad pa'i phyir sems can rnams la thugs rje chen po bskyed nas/ lo bye ba tham par sangs rgyas bye ba khrag khrig brgya stong phrag brgyad cu rtsa gcig gi sangs rgyas kyi zhing gi yon tan gyi rgyan bkod pa phun sum tshogs pa rnam pa dang bcas/ yul phyogs dang bcas/ gzhi ci las gyur pa dang bcas par yang dag par rab tu bshad do/ /de nas bcom ldan 'das la tshe dang ldan pa kun dga' bos 'di skad ces gsol to/ / bcom ldan 'das bcom ldan 'das 'jig rten dbang phyug rgyal po de'i sku tshe'i tshad ji tsam zhig thub par gyur/
阿難陀よ、その時、如来降伏敵者完全円成の仏陀世自在王はかの比丘の心を知り給いて、意義を説き利益を説く悲心を以て悲愍を摂取して、仏の法を断たない為に、衆生等に大悲心を生じて千万年の間に八十一百千万億仏陀の仏国土の功徳荘厳完全円満を種類と共に、国の方角と共に、いずれの基礎から成って居るかということと共に最も詳しく説明せられた。その時世尊に長老阿難陀はこのように申上げました。世尊よ、世尊世自在王の御身の寿量は何程得給うたか。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0301a02-10

仏語阿難。其楼夷亘羅仏。知其高明所願快善。即為曇摩迦菩薩説経言。譬如天下大海水。一人斗量之。一劫不止。尚可枯尽令空得其底埿。人至心求道。可如当不可得乎求索精進不休止。会当得心中所欲願爾。曇摩迦菩薩。聞楼夷亘羅仏説経如是。即大歓喜踊躍。其仏即選択二百一十億仏国土中。諸天人民之善悪。国土之好醜。為選択心中所欲願。

仏は阿難におっしゃった。
「樓夷亘羅仏は、彼が気高く賢明であり、願いがすばらしいのを知り、曇摩迦菩薩に(次のような)教えを説かれた。
『たとえば、世界の大海の水を一人の人がますで量ろうとして、一劫の間、休まないなら、やはり汲みつくして空にし、底にある泥に(まで)到達するが、人がひたすら道を求める場合はどうだろうか。一体到達できないだろうか?たゆまず求めて精進し続ければ、必ず心に抱いている願いを成就することができるはずだ。』
曇摩迦菩薩は樓夷亘羅仏がこのように教えを説かれたのを聞き、飛び上がらんばかりに大喜びした。そこで仏は、二百十億の仏国の神々や人々の善悪と国土の美醜を選んで(説き)、心中の願を選び取らせた。
支謙 T361:T0361_.12.0280c20-29

仏語阿難。其世饒王仏。知其高明所願快善。即為法宝蔵菩薩説経言。譬如大海水。一人升量之。一劫不止。尚可枯尽。令海空竭得其底泥。人至心求道。何而当不可得乎。求索精進不休止者。会得心中所欲願耳
法宝蔵菩薩。聞世饒王仏説経如是。則大歓喜踊躍。其仏則為選択二百一十億仏国中諸天人民善悪国土之好醜。為選心中所願用与之。

魏訳 T360:T0360_.12.0267b27-c05

爾時世自在王仏。知其高明志願深広。即為法蔵比丘而説経言。譬如大海。一人斗量経歴劫数。尚可窮底得其妙宝。人有至心精進求道不止会当剋果。何願不得
於是世自在王仏。即為広説二百一十億諸仏刹土天人之善悪国土之粗妙。応其心願悉現与之。

如来会 T310:T0310_.11.0093b01-02

爾時世尊。為其広説二十一億清浄仏土具足荘厳。説是法時経于億歳。

荘厳経 T363:T0363_.12.0319a10-12

時世自在王如来。即為宣説八十四百千倶胝那由仏刹功徳荘厳広大円満之相。経於一劫方可究竟。

Skt.: (F) 13.14-14.6

atha khalv ānanda sa dharmākaro bhikṣur yās teṣām ekāśītibuddhakoṭīniyutaśatasahasrāṇāṃ buddhakṣetraguṇālaṃkāravyūhasaṃpadas tāś ca sarvā ekabuddhakṣetre parigṛhya bhagavato lokeśvararājasya tathāgatasya pādau śirasā vanditvā pradakṣiṇīkṛtya tasya bhagavato 'ntikāt prākrāmat / uttari ca pañca kalpān buddhakṣetraguṇālaṃkāravyūhasaṃpadam udāratarāṃ ca praṇītatarāṃ ca sarvaloke daśasu dikṣv apracaritapūrvāṃ parigṛhītavān udārataraṃ ca praṇidhānam akārṣīt /

そのとき、アーナンダよ、かのダルマーカラ比丘は、これら八十一の十万・百万・千万倍という仏たちの仏国土の功徳の厳飾と荘厳の成就を、すべてまた、一つの仏国土の中におさめとって、世尊ローケーシュヴァラ・ラージャ如来の両足を頭に頂いて礼拝し、右まわりにまわって、かの世尊のもとから退いた。そして、さらに五劫の間、より広大で、より勝妙な、十方の一切の世間においてかつて現れたことのない、仏国土の功徳の厳飾と荘厳の成就をおさめとったうえで、より広大な誓願を立てた。
§6. 'Then, O Ānanda, that Bhikshu Dharmākara, taking the perfections of all the excellences and good qualities of those Buddha countries, of those eighty-one hundred thousand niayutas of koṭīs of Buddhas, and concentrating them all on one Buddha country, worshipped with his head the feet of the Bhagavat Lokeśvararāja, the Tathāgata, turned respectfully round him to the right, and walked away from the presence of this Bhagavat. And afterwards, for the space of five kalpas, he thus concentrated the perfection of all the excellences and good qualities of the Buddha countries, such as had never been known before in the ten quarters of the whole world, more excellent, and more perfect than any, and composed the most excellent prayer.
Tibetan:242a5-7
ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ནས་དགེ་སློང་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་དེས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་པོ་དེ་དག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱན་བཀོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བསྐོར་བ་བྱས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་གན་ནས་སོང་ངོ་། །གང་དུ་ཡང་བསྐལ་པ་ལྔར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ ཏན་གྱི་རྒྱན་བཀོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ཤིན་ཏུ་ཐ་གྲུ་ཆེ་བ། ཤིན་ཏུ་གྱ་ནོམ་པ། སྔོན་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་མ་བྱུང་བ་དག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བཟུང་བར་གྱུར་ཏོ། །སྨོན་ལམ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡང་བཏབ་བོ། །
kun dga' bo de nas dge slong chos kyi 'byung gnas des sangs rgyas bye ba khrag khrig brgya stong phrag brgyad cu rtsa gcig po de dag gi sangs rgyas kyi zhing yon tan gyi rgyan bkod pa phun sum tshogs pa gang yin pa de dag thams cad sangs rgyas kyi zhing gcig tu yongs su bzung nas/ bcom ldan 'das de bzhin gshegs pa 'jig rten dbang phyug rgyal po de'i zhabs la mgo bos phyag 'tshal te/ bskor ba byas nas bcom ldan 'das de'i gan nas song ngo / /gang du yang bskal pa lngar sangs rgyas kyi zhing gi yon tan gyi rgyan bkod pa phun sum tshogs pa/ shin tu tha gru che ba/ shin tu gya nom pa/ sngon phyogs bcu'i 'jig rten gyi khams thams cad du ma byung ba dag kyang yongs su bzung bar gyur to/ /smon lam shin tu rgya chen po yang btab bo/ /

阿難陀よ、次に法生比丘は八十一百千千万億仏陀等の仏国土の功徳荘厳完全円満の何であるかそれらすべての仏国土を一つに全く憶持して、世尊世自在王如来の御足に頭を以て礼拝し、囲繞して世尊の居られる所から辞しました。その上にまた五劫において仏国土の功徳荘厳完全円満甚だ広大に甚だ豊富に従来十方のすべての世界に出でなかったものなども全く持つこととなった。甚だ広大なる誓願をも立てた。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0301a10-16

夷亘羅仏説経竟。曇摩迦便一其心。即得天眼徹視。悉自見二百一十億諸仏国中諸天人民之善悪。国土之好醜。即選択心中所願。便結得是二十四願経。則奉行之。精進勇猛勤苦求索。如是無央数劫。所師事供養。諸已過去仏。亦無央数。

樓夷亘羅仏が教えを説き終えると、曇摩迦はすぐさま心を集中して、すぐ超人的眼力(すなわち)(一切を)はっきり見る視力を得、自分の眼で二百十億の仏国の神々や人々の善悪と国土の美醜をすべて見た。そして心中の願を選び、すぐさまこの二十四願の教えをまとめて、大事に実践した。勇ましく精進し(この願の成就を)懸命に求めた。このように無数劫の間に、師事し供養した過去仏もまた無数であった。
支謙 T361:T0361_.12.0280c29-0281a05

世饒王仏説経竟。法宝蔵菩薩便壱其心。則得天眼徹視。悉自見二百一十億諸仏国中諸天人民之善悪国土之好醜。則選心所欲願。便結得是二十四願経。則奉行之。精進勇猛勤苦求索。如是無央数劫。所師事供養諸仏已。過去仏亦無央数。

魏訳 T360:T0360_.12.0267c05-08

時彼比丘聞仏所説厳浄国土。皆悉覩見超発無上殊勝之願。其心寂静志無所著。一切世間無能及者。具足五劫。思惟摂取荘厳仏国清浄之行。

如来会 T310:T0310_.11.0093b03-05

阿難。法処比丘。於彼二十一億諸仏土中。所有厳浄之事悉皆摂受。既摂受已。満足五劫思惟修習。

荘厳経 T363:T0363_.12.0319a15-19

阿難。彼作法苾芻。聞仏所説八十四百千倶胝那由他仏刹功徳荘厳之事。明了通達如一仏刹。即時会中頭面礼足。辞仏而退。往一静処独坐思惟。修習功徳荘厳仏刹。発大誓願経於五劫。

Skt.: (F) 14.6-12

iti hy ānanda yā tena bhagavatā lokeśvararājena tathāgatena teṣām ekāśītibuddhakṣetrakoṭīnayutaśatasahasrāṇāṃ saṃpattiḥ kathitā tato 'tirekātyudārapraṇītāprameyatarāṃ buddhakṣetrasaṃpattiṃ parigṛhya yena sa tathāgatas tenopasaṃkramya tasya bhagavataḥ pādau śirasā vanditvaitad avocat / parigṛhītā me bhagavan buddhakṣetraguṇālaṃkāravyūhasaṃpad iti //

こうして、実に、アーナンダよ、かの世尊ローケーシュヴァラ・ラージャ如来によって、これら八十一の十万・百万・千万倍の仏国土の成就が語られたのであるが、〔ダルマーカラ比丘は〕それよりも、いっそうはるかに、きわめて広大・勝妙・無量である仏国土の成就をおさめとって、かの如来がおられるところに近づき、かの世尊の両足を頭に頂いて礼拝して、こう言った。
『世尊よ、わたくしは仏国土の功徳の厳飾と荘厳の成就をおさめとりました。』
§7. 'Thus, O Ānanda, that Bhikshu concentrated in his mind a perfection of a Buddha country eighty-one times more immeasurable, noble, and excellent than the perfection of the eighty-one hundred thousand niyutas of koṭīs of Buddha countries that had been told him by the Bhagavat Lokeśvararāja, the Tathāgata. And then, proceeding to where the Tathāgata was, he worshipped the feet of the Bhagavat with his head, and said: "O Bhagavat, the perfection of all the excellences and good qualities of the Buddha countries has been concentrated by me."
Tibetan:242a7-b3
ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ་དེས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་པོ་དེ་དག་གི་ཞིང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་བརྗོད་པ་དེ་བས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཆེས་ལྷག་པར་ཐ་གྲུ་ཆེ་བ། ཆེས་གྱ་ནོམ་པ། ཆེས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་ བཟུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱན་བཀོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོངས་ སུ་གཟུང་ལགས་སོ། །
kun dga' bo de ltar bcom ldan 'das de bzhin gshegs pa 'jig rten dbang phyug rgyal po des sangs rgyas bye ba khrag khrig brgya stong phrag brgyad cu rtsa gcig po de dag gi zhing phun sum tshogs pa gang brjod pa de bas kyang sangs rgyas kyi zhing phun sum tshogs pa ches lhag par tha gru che ba/ ches gya nom pa/ ches dpag tu med pa yongs su bzung ste/ bcom ldan 'das 'jig rten dbang phyug rgyal po ga la ba der song ste/ phyin nas bcom ldan 'das de'i zhabs la mgo bos phyag 'tshal te 'di skad ces gsol to/ /bcom ldan 'das bdag gi sangs rgyas kyi zhing gi yon tan gyi rgyan bkod pa phun sum tshogs pa yongs su gzung lags so/ /
阿難陀よ、そのように法生比丘は八十一百千千万億仏陀のそれらの国土の完全円満が説かれた所のものよりもまた仏国土の完全円満が大いに超絶雄大で、広大豊富広大無量なるものを全く憶持して、世尊世自在王の居られる所に行って、かの世尊の御足を頭を以て礼拝してこのように申上げた。世尊よ、私は仏国土の功徳荘厳完全円満なるものを全く持ちました。
支婁迦讖 T362:T0362_.12.0301a16-23

其曇摩迦菩薩至其然後。自致得作仏。名阿弥陀仏。最尊智慧勇猛光明無比。今現在所居国土甚快善。在他方異仏国。教授八方上下諸無央数天人民。及蜎飛蠕動之類。莫不得過度解脱憂苦。仏語阿難。阿弥陀仏為菩薩時。常奉行是二十四願。珍宝愛重。保持恭慎。精禅従之。与衆超絶。卓然有異。皆無有能及者。

曇摩迦菩薩はそののち仏となって、阿弥陀仏と名乗った。最も尊く、智慧あり、勇敢で、その光明は比類ない。いま現在おられる国土はとてもすばらしい。(阿弥陀仏はこの娑婆世界から見て)他方の別の国では八方上下の無数の神々や人々や飛ぶ虫・這う虫などに教えを授け、(彼等は)みな憂いを越え苦しみから解脱する。」
仏は阿難におっしゃった。
「阿弥陀仏は菩薩であったとき、常にこの二十四願を大事に実践し、珍しい宝のように大切にし、大事にし、しっかり保ち、遵守し、ひたすらに一心にそれを実行した。他の人々を超絶しており、はっきりとぬきんでていて、及ぶものは誰もいなかった。」
支謙 T361:T0361_.12.0281a05-12

其法宝蔵菩薩。至其然後。自致得作仏。名無量清浄覚最尊。智慧勇猛光明無比。今現在所居国甚快善。在他方異仏国教授八方上下無央数諸天人民。及蜎飛蠕動之類。莫不得過度解脱憂苦者。無量清浄仏為菩薩時。常奉行是二十四願。珍宝愛重保持恭順。精進禅行之。与衆超絶卓然有異。皆無有能及者。

魏訳 T360:T0360_.12.0267c10-13

時法蔵比丘。摂取二百一十億諸仏妙土清浄之行。如是修已詣彼仏所。稽首礼足遶仏三匝合掌而住。白言世尊。我已摂取荘厳仏土清浄之行。

如来会 T310:T0310_.11.0093b07-10

阿難。彼二十一倶胝仏刹。法処比丘所摂仏国超過於彼。既摂受已往詣世間自在王如来所。頂礼双足右繞七匝。却住一面白言世尊。我已摂受具足功徳厳浄仏土。

荘厳経 T363:T0363_.12.0319a19-22

爾時作法苾芻。復詣世自在王如来所。五体投地礼世尊足。礼已合掌。白仏言。世尊。如是八十四百千倶胝那由他仏刹。功徳荘厳所行行願。我今成就。